Zijn de slijpers te geslepen?

Veel Antwerpse diamanthandelaars voelen zich bedrogen. Draaien zij op voor de financiële moeilijkheden van de slijpers, terwijl hun fiscaal statuut achterwege blijft?

De ongeveer 3000 Antwerpse diamantslijpers zijn tevreden: zij zullen in de toekomst de internationale loonconcurrentie uit India en andere Aziatische landen beter kunnen weerstaan. Daarvoor zorgt het nieuwe, gunstige RSZ-systeem dat de regering vorige maand principieel goedkeurde. De verlaging van de RSZ-bijdragen voor de slijpers wordt gecompenseerd door een heffing op de diamantverkoop. De handel – waar de lonen een minder belangrijke rol spelen in de kostenstructuur – zal met andere woorden de productie subsidiëren.

De diamantindustrie meent dat er een einde moet komen aan de sociale fraude bij de slijperijen. Veel van die ondernemingen betalen een flink deel van hun lonen in het zwart. Dit systeem wordt nu dankzij de nieuwe regeling “geregulariseerd” via een loonsverhoging zonder dat de hoge RSZ-bijdragen daaraan worden gekoppeld. En dat is niet naar de zin van de diamanthandelaars. Die vrezen dat zij nu zullen opdraaien voor de problemen van de diamantslijperijen, terwijl er nog steeds geen wettelijk kader bestaat als alternatief voor het fiscale “gedoogbeleid” dat sinds twee jaar onder vuur staat van de administratie (zie kader: Exit grijze zone).

LOONLASTENVERLAGING.

Verleden jaar bereikte een aantal producenten en handelaars in de Hoge Raad voor Diamant (HRD) een akkoord over een solidariteitsheffing op diamanttransacties van maximaal 0,1% ter compensatie van lagere RSZ-bijdragen van de slijpers. Deze heffingen zouden worden gestort in een compensatiekas van het Sociaal Fonds van de Diamantnijverheid.

In december 1998 stemde de regering in met deze regeling. Alleen moet het paritair comité van de diamantnijverheid en -handel de maatregel nog concreet invullen. En hier wringt het schoentje. HRD-voorzitter Edouard Denckens – ook voorzitter van het Syndicaat van de Belgische Diamantnijverheid, dat voor de werkgevers in het paritair comité zetelt – speelde immers met de idee om voor de producenten een fikse algemene loonlastenverlaging te realiseren. Een heffing van 0,1% op 850 miljard frank omzet (in 1997) biedt een potentiële jaaropbrengst van 850 miljoen frank. Terwijl er oorspronkelijk slechts sprake was van lagere bijdragen voor de loonsverhoging, die zo’n 150 miljoen frank zou kosten.

De lobbyorganisatie Antwerp Action Group ( AAG), waarin onder meer Indische tophandelaars actief zijn, haalt stevig uit naar de HRD. “De samenstelling van de HRD, waarin de producenten historisch gezien sterk zijn vertegenwoordigd, moet dringend worden herbekeken,” eist een anoniem lid van de AAG. “Het sociaal plan treft vooral de handelaars, die al zwaar worden getroffen door de crisis.”

PARITAIR COMITÉ.

Opmerkelijk is dat in het paritair comité van de diamantsector géén handelaars zetelen, zodat bij hen het verwijt klinkt dat “90% van de sector opdraait voor de problemen van 10%”. Lieten de handelaars zich in een verdedigingspositie manoeuvreren?

Zij zijn afwezig in het paritair comité omdat ze er in het midden van de jaren tachtig uit eigen beweging uit vertrokken. Als zij hun zitje opnieuw innemen, wordt de discussie anders gevoerd. Meer nog. De wetswijziging van december 1998 stipuleert dat het beheersorgaan van het compensatiefonds voor één derde bestaat uit syndicale vertegenwoordigers en voor de rest uit leden van het paritair comité én handelaars. Een insider: “Als ze het tactisch spelen, kunnen de handelaars de komende weken dus de meerderheid nemen in het beheersorgaan.”

HBR