ZAIRESE ABOS- GELDMACHINE ?

DE POLITIEK FAALDE EN FAALT.

Nederland ontwerpt mechanismen om privé-bedrijven nauwer te betrekken bij initiatieven van Ontwikkelingssamenwerking. In de VS wordt gewerkt aan een partnership tussen overheid en privé-ondernemingen (zie Tweespraak, blz. 3). In België schrapte staatssecretaris Moreels vorige week “reeds 17 potentiële witte-olifantprojecten.” Volgens de staatssecretaris “gaat het vooral om telecommunicatie-, spoorweg- en elektrificatieprojecten waarvan de ontwikkelingswaarde niet onmiddellijk duidelijk is.” Hopelijk is deze conclusie er gekomen na grondig onderzoek van de dossiers. In dat geval heeft Moreels overschot van gelijk. Maar het ziet ernaar uit dat in dit land tegen de bedrijven een sfeerschepping bezig is die haaks staat op de internationale trend : trade, not aid.

Het recente artikel van De Morgen “De Zaïrese geldmachine van Abos” kadert in dit soort sfeerschepping. De Morgen pakte uit met een “politieke bom” uit begin de jaren ’80 : het zogenaamde Transfertenfonds, dat in 1980 in Kinshasa door de Belgische Ontwikkelingssamenwerking werd opgestart om Belgische bedrijven in Zaïre aan de nodige deviezen te helpen voor import van wisselstukken, grondstoffen en machine-onderdelen. Van de 3 tot 4 miljard frank die langs dit fonds passeerden, zou slechts een vijfde voor de oorspronkelijke bedoeling aangewend zijn.

Het Transfertenfonds kwam nochtans tegemoet aan een reële behoefte van de Belgische bedrijven in Zaïre, die voortdurend kampten met een tekort aan deviezen. Het uitstekende initiatief werd echter misbruikt door plaatselijke ondernemingen, kennelijk met medeweten van Abos-functionarissen. Vraag rijst waarom voormalig administrateur-generaal van Abos Antoine Saintraint 15 jaar gewacht heeft om dit “schandaal” publiek te maken en waarom parlementsleden die geacht worden toe te zien op het gebruik van overheidsgelden hun job niet hebben gedaan ? In eerste instantie hebben de politieke verantwoordelijken hier gefaald.

Haalt “sensatiedrang” weer de bovenhand ? Het Transfertenfonds was een verstandig instrument om vooral kmo’s in Zaïre toe te laten in moeilijke omstandigheden alsnog te blijven functioneren. De weinige deviezen van de Nationale Bank van Zaïre gingen immers prioritair naar de kopermaatschappij Gecamines en andere staatsbedrijven. Kleinere Belgische ondernemers moesten verwoede pogingen ondernemen om elders vreemde valuta te vinden voor hun noodzakelijke importen. Toen het Transfertenfonds in 1983 door de nieuwe staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking François-Xavier de Donnea werd opgedoekt, deden heel wat Belgische kmo’s hetzelfde met hun business in Zaïre. Wie bleef, moest zich noodgedwongen tot de Libanese of Pakistaanse maffia wenden, tot Zaïrese legergeneraals of in Kinshasa aankloppen bij de mama’s van ” Wall Street” (geldwisselaars op straat), die meestal werkten voor rekening van baronnen van het regime.

REGINALD MOREELS (ONTWIKKELINGSSAMENWERKING) Meedoen aan sfeerschepping tegen ondernemingen ?

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content