Winst voor werkgelegenheid

Mag een bedrijf dat winst maakt mensen ontslaan? De geplande ontslagronde bij AB InBev verhit de gemoederen. Dat de biergigant 263 werknemers wil laten afvloeien op een moment dat het winst maakt en bonussen uitkeert aan het topmanagement, is voor vakbonden en vele politici onverklaarbaar en dus ook onaanvaardbaar. De federale minister van Werk, Joëlle Milquet (cdH), concludeert: “Het is onaanvaardbaar dat een bedrijf zo veel mensen ontslaat in tijden van economische crisis terwijl het zelf winst maakt. De ontslagen hebben helemaal niets met de crisis te maken. Ze gebeuren alleen maar om de loonkosten te verminderen en zo meer middelen te kunnen investeren in marketing, omdat de biermarkt in België daalt. Men schrapt dus jobs om meer reclame te kunnen maken.”

Kamerlid Dirk Van der Maelen (sp.a) maakte van de gelegenheid nog eens gebruik om zijn stokpaardje boven te halen. “AB Inbev levert het zoveelste bewijs dat de notionele-intrestaftrek niet zorgt voor jobs en investeringen.” Weg dus die maatregel.

Mag een bedrijf dat winst maakt mensen ontslaan? Natuurlijk. Om de winst in de toekomst te verzekeren, moet een bedrijf proactief werken. Bedrijfsleiders wordt vaak verweten de lange termijn onvoldoende in het oog te houden. Hoe competitief een bedrijf over enkele jaren nog is, wordt bepaald door de beslissingen die vandaag worden genomen. Beslissingen over investeringen en herstructureringen. Als een bedrijf wacht tot het in het rood gaat alvorens de businessmodellen aan te passen, dan is het doorgaans te laat. Om werkgelegenheid te kunnen creëren en behouden, moet er winst gemaakt worden. Het behoort dus tot de economische logica dat ook winstgevende bedrijven herstructureren. En daarvoor hoeft het geen crisis te zijn. Want hoe definieer je een crisis? Mag de term enkel gebruikt worden als het bruto binnenlands product van een land daalt? Of verkeert een bedrijf ook in crisis als het zijn klanten verliest en in de hoek gedrumd wordt door performantere concurrenten?

Aan de herstructurering van AB InBev wordt veel ruchtbaarheid gegeven terwijl er al maanden elke dag tientallen ontslagen vallen in Vlaamse kmo’s en multinationals. Zij verdwijnen onterecht in de anonimiteit. Het debat dat wordt gevoerd blijft echter steken in de verontwaardiging over de ontslagen. Zelden worden de oorzaken ervan bekeken. Waarom laten bedrijven hun personeel gaan? Niet omdat het bedrijfsleiders een kick oplevert. Of omdat ze zo meer reclame kunnen maken. Wel om het bedrijf competitief te houden in de toekomst.

Onze minister van Werk maakt de juiste conclusie dat AB InBev, net als vele andere bedrijven, de loonkosten wil verminderen. Dat ze die informatie gebruikt voor het nemen van beslissingen en niet alleen om er politieke munt uit te slaan. Politici moeten niet vertellen hoe ondernemers hun bedrijf wel of niet moeten leiden. Ze moeten de noodzakelijke randvoorwaarden scheppen opdat ondernemers kunnen werken. Daarom dat het alweer ter discussie stellen van de notionele intrest niets anders oplevert dan wat media-aandacht en nog wat meer verzuurde reacties uit ondernemershoek. Dat de notionele-intrestaftrek niet noodzakelijk extra banen oplevert, wist de partij van Van der Maelen ook toen ze de maatregel goedkeurde.

De ontslagen die vandaag vallen, hebben niets te maken met de notionele interest. Die maatregel veroorzaakt geen ontslagen. Wie gelooft in de notionele interest weet dat ze ettelijke ondernemers ertoe bewogen heeft de onderneming met meer eigen middelen te financieren. Waardoor die bedrijven nu sterker de crisis kunnen bekampen. Net zoals wie gelooft in werkgelegenheid in dit land, weet dat er dringend behoefte is aan het goedkoper maken van arbeid. De lasten op de lonen moeten omlaag.

K an een bedrijf dat winst maakt mensen ontslaan? Niet zo maar. Als een bedrijf herstructureert, moet dat een oefe- ning zijn van de hele organisatie. Niet van enkelen. Dus ook van de top van AB InBev. De top heeft het bedrijf de jongste jaren naar een niveau getild dat slechts weinig Belgische ondernemingen ooit zullen halen. Maar hij vergeet blijkbaar even snel de roots van de onderneming. De top moet geen beslissingen nemen uit sentimentele redenen. Maar ijzig vanuit de kantoren in New York elke vorm van communicatie en verantwoording weigeren, en het heft in handen laten van de lokale managers, getuigt van weinig respect of maatschappelijke verantwoordelijkheidszin. AB InBev wil naar eigen zeggen de beste brouwer worden in een betere wereld. Het heeft nu een uitgelezen kans om te komen vertellen hoe zijn herstructureringsplannen in deze filosofie passen.

DE AUTEUR IS HOOFDREDACTEUR.

An Goovaerts

Hoe competitief een bedrijf over enkele jaren nog is, wordt bepaald door de beslissingen die vandaag worden genomen.