Wie houdt van een bank?

Hij staat in het oog van een cycloon. De aandelenkoers daalt. Zijn positie wordt bediscussieerd, zijn bank geviseerd door het parket. Elke snipper papier die kan gevonden worden om zijn groep te jennen, verschijnt in de dagbladen. Onverstoorbaar citeerde Remi Vermeiren (59) – vrijgezel, Oost-Vlaming en voorzitter van KBC Bank en voorzitter Directiecomité KBC Bankverzekeringsholding – feit na feit en toonde grafiek na grafiek, videoclip na videoclip tijdens zijn lezing voor het Congres van de Stichting Marketing van 2 en 3 december over de Marketing van beursintroducties. Rustige kracht. Hij speelde op het thuisveld want KBC Securities en zijn beursintroducties waren jarenlang Vermeirens specialiteit bij Kredietbank. Hij houdt zielsveel van die bank. Vorig jaar, tijdens de presentatie van de jaarcijfers, hoorde je hem op de rand van de tranen balanceren toen hij inging op de Luxemburgse tribulaties van de bankgroep.

Na de humaniora – vader Vermeiren overleed toen junior dertien was – koos hij voor Kredietbank omdat hij daar een inkomen kon combineren met de universitaire opleiding in Handels- en Financiële Wetenschappen aan het Hoger Instituut voor Bestuurs- en Handelswetenschappen. De universiteit van de kleine man. “Op vrijdagavond was ik soms zo moe dat ik zelfs de krant niet meer kon lezen als ik met de trein naar huis pendelde,” herinnert hij zich. De kleine man van toen zit vandaag in een ruim hoekkantoor op de achtste verdieping van de KBC-building aan de Brusselse Havenlaan. Naast en onder hem werken 16.000 KBC’ers die voor hun baas door het vuur gaan. Hij is één van hen; geen adelsman of professor of parachutist.

Vermeiren arriveerde net op tijd voor zijn uiteenzetting in het Congressenpaleis. De 24 uur voordien verbleef hij in Boedapest. De voorzitter van KBC Bank is een workaholic. Keihard werken is zijn aard en een therapie, het verdrijft de donderwolken die zich opstapelen boven zijn hoofd. Dit blad en de kranten schreven over zijn betrokkenheid bij de schaduwzijden van Super Club, beweringen die nimmer hard werden gemaakt voor de rechtbank. In de voorbije dagen was het opnieuw prijs. De pers maakte toespelingen op zijn aftreden als zoenoffer voor de publieke fraudebeschuldigingen van het parket tegen de bank en miljardenverliezen in de marktzaal (de rechtstreekse verantwoordelijke hiervoor is Herman Agneessens). De beschadiging van het imago van KBC en een snee in de portemonnee pikken de vaste (familiale) aandeelhouders van Almanij, moederholding van KBC Bank & Verzekeringen, waarschijnlijk ongaarne. Het vertrek van Vermeiren zou psychologisch de schade beperken en een zachte weerwraak zijn. Vermeiren: “Tussen mijn 60 en 65 kan ik statutair de bank verlaten. ‘s Morgens voor de spiegel maak ik me geen zorgen over de duurtijd van mijn loopbaan.”

KBC en de speciale mechanismen staan in het brandpunt. “Het vermijden van de roerende voorheffing is al veertig jaar een maatschappelijk verschijnsel in België en ging steeds crescendo, onder meer door de druk van de cliënteel om dat te faciliteren. In lang vervlogen tijden kan daarin té ver gegaan zijn,” reageert Vermeiren. “Structureel is KBC minder geneigd om de nek uit te steken voor de speciale mechanismen. Wij hebben geen eigen volle dochter in Luxemburg, in tegenstelling met alle andere Belgische banken. KBC is een profitcenter, zoals KBL. De Luxemburgse zus is en was een concurrent. Onze kantoren worden niet vergoed om hun klanten door te sluizen naar Luxemburg. De Luxemburgse dochters van onze confraters behoren tot hun profitcenter.” Zegt een hoog kaderlid: “Tussen KBC en KBL kwam het geregeld tot aanvaringen omdat KBL klanten zocht in België.”

Wordt er aan de top van KBC niet te veel gewerkt en te weinig nagedacht? “Hard werk is normaal in de zware tijden tijdens een fusie. Wat niet wil zeggen dat we dat doen zonder strategie. Integendeel. Maandenlang is er voor en na strategisch nagedacht over, zouden we het doen, zo ja, hoe. Dat denkproces gaat onverdroten verder,” weet Vermeiren. Hem wordt verweten een gokker te zijn en hij antwoordt verwonderd: “Ik ben van nature absoluut geen gokker of een risicozoeker. Wat wel klopt, is dat ik steeds gepleit heb voor ondernemerschap in de bank en accepteerde dat kredieten toch mogelijk waren als de strikt mathematische risico-inschatting onvoldoende richting gaf.”

KBC is verankerd via Almanij en via de vaste aandeelhouders van die holding. Beperkt die verankering de snelle internationale expansie? Vermeiren: “In de eerste plaats moet de kwaliteit en de grootte van de winst worden bekeken. We hebben 200 tot 300 miljard frank voor overnames. Er wordt geredeneerd alsof banken met 20 miljoen Europese klanten de norm zijn. Wij hebben 3 miljoen klanten in België en binnen enkele jaren evenveel in Centraal-Europa. Nog nooit werd de correlatie aangetoond tussen grootte en rentabiliteit. Een superbank heeft servitudes en de prijzen voor de overnames liggen té hoog.”

Zou Vermeiren opnieuw in de banksector stappen als hij zijn leven kon herbeginnen; de tewerkstelling en de toekomst worden bedreigd door de clicks van internet. “Ja, uiteraard zal de sector sterk veranderen met een aantal taken die zullen krimpen en andere die zullen uitbreiden. Deze sector groeit parallel met de economie, dat is nog steeds verdienstelijk en nieuwe werkterreinen en producten ontstaan aan de lopende band,” aldus Vermeiren.

De voorzitter is een passief lid van De Warande, golft ietwat, zeilt of skiet niet. Wereldsheid is hem vreemd. “Ik ga naar cocktails als het moet, mijn ego is klein. Al wat té bombastisch of té gepersonaliseerd is, steekt me tegen. Ik heb andere dan mondaine prioriteiten, mijn job krijgt altijd de voorrang.” Hij bekent in 25 jaar geen roman te hebben gelezen en kan zich dus een opinie over de jongste Brusselmans, Lanoye of Claus besparen. Marcel Cockaerts, zijn voorganger bij Kredietbank, zei ooit in het directiecomité: “Er zit hier maar één Vlaming.” Vermeiren bevestigt: “Privé heb ik uitgesproken Vlaamse meningen.”

frans crols