Welles op de Zeedijk

Kunstliefhebbers die graag de Zeedijk in Knokke aflopen, zullen vanaf zaterdag verrast kijken in de vitrine van Ronny Van De Velde. De galeriehouder presenteert 95 ontwerptekeningen voor The Trial (1962) van cineast Orson Welles.

Het is niet van Ronny Van De Veldes gewoonte filmmemorabilia te tonen in zijn galerie. Maar voor The Trial, Orson Welles’ filmadaptatie van Franz Kafka’s Het Proces uit 1925, maakt hij graag een uitzondering. Hij toont 95 tekeningen, die de Amerikaanse regisseur maakte ter voorbereiding.

Aanvankelijk zou de film in Joegoslavië worden gedraaid, maar last minute moest Welles improviseren in Parijs. Als locatie vond hij Gare d’Orsay. Welles vormde het station met zijn donkere tunnels en afbrokkelende gewelven om tot een mentaal labyrint, waarin het hoofdpersonage Joseph K verdwaalt. De officier is opgepakt en veroordeeld, maar gaat op zoek naar de reden van zijn proces. Hij raakt verstrikt in de dwaalgangen van het gerecht, en bij uitbreiding van het totalitaire regime waaraan hij is onderworpen.

Welles maakt van Kafka’s meesterwerk een parabel van het individu versus de maatschappij. Kort na de opnames noemde hij het zijn beste film ooit. Citizen Kane uit 1941 blijft zijn bekendste, maar in The Trial toont Welles wat een vernieuwende cineast hij nog kon zijn.

Cinematografisch ging hij ver: hij gebruikte ongewoon lage camerastandpunten, speelde met tijd en ruimte, en gaf het decor een surrealistische draai. Achter deuren of gangen bevinden zich steeds andere ruimtes, waardoor je alle voeling met de realiteit verliest.

De ontwerptekeningen tonen hoe Welles dat op papier allemaal op voorhand uitdacht. De 95 tekeningen zijn unieke documenten die bewijzen dat Welles film als ruimtelijke kunst beschouwde. Daarom horen ze eigenlijk in een filmmuseum.

In de slipstream van de tentoonstelling organiseert Van de Velde op 29 juni in CC De Scharpoord nog een filmvoorstelling en een documentaire over Welles.