Welkom in Googleland

Met 70 miljard dollar cash achter de hand blijft de Amerikaanse gigant ongebreideld investeren. Weldra controleert Google een groot deel van onze activiteiten terwijl het bedrijf zijn ultragerichte advertenties op ons afvuurt. Het ecosysteem breidt zich in alle richtingen uit.

Het is 13 uur in het voorname herenhuis in het Parijse 9de arrondissement waar Google zijn kantoor heeft gevestigd. In de open space op de eerste verdieping schittert een rood 2pk’tje te midden van ingenieurs en commerciële medewerkers die met de neus op hun scherm zitten. In de kleurige vergaderzaal achter hen begint John Hanke, de schepper van de eerste versies van Google Maps en Street View, voor een publiek van journalisten aan de presentatie van Ingress, een videospel voor de smartphone. Zoals altijd bij Google komt innovatie meteen op de voorgrond: “Ingress is een nooit gezien spel. Het vermengt onderzoek, netwerkgevechten en toegevoegde realiteit”, zegt Hanke enthousiast. Ingress verplicht de spelers zich in de fysieke wereld te verplaatsen om met behulp van hun smartphone de controle te nemen over virtuele portalen. De gamers zijn er blijkbaar dol op. Sinds het — gratis aangeboden — spel eind 2013 gelanceerd werd, is het al 4 miljoen keer gedownload. “We hebben spelers in elk land van de wereld behalve in Noord-Korea”, pocht Hanke terwijl hij op zijn smartphone tokkelt.

Wat Hanke er niet bij vertelt, is dat Ingress vooral de strategie van Google dient. Die strategie is simpel: zo veel mogelijk beslag leggen op onze tijd om een maximum aan advertenties te verkopen. Met Ingress kan Google partnerships aanknopen, persoonlijke gegevens van de spelers verzamelen en het de merken mogelijk maken om zo gericht mogelijk reclame te maken. Zo werkt het businessmodel van de Amerikaanse reus. “90 procent van Googles inkomsten is afkomstig van de reclame”, bevestigt de econoom Pascal Perri.

Het lijkt wel een eeuwigheid geleden dat Google nog werd gezien als een eenvoudige zoekrobot. In enkele jaren is de onderneming gemuteerd tot een allesomvattend ecosysteem dat miljoenen mensen verbindt via hun pc of smartphone en dat honderden diensten biedt (navigatie, opslag van gegevens in de cloud, reisreserveringen enzovoort). “Voor het succes van dat ecosysteem geldt maar één maatstaf: het aantal minuten dat elke gebruiker vastgehouden wordt. De enige doelstelling is dankzij de verzamelde gegevens gerichte reclame te verkopen”, analyseren de experts van Forrester. “Om er zeker van te zijn dat het geen gouden kans mist, koopt Google uit alle macht op”, vult managing director van de Société Générale Christophe Leblanc aan. “Zo’n vraatzucht heb ik nog nooit meegemaakt”, zegt Perri.

Een nieuwe Big Brother

In drie jaar heeft slokop Google een honderdtal bedrijven opgekocht voor een bedrag van bijna 30 miljard dollar. Het mikte daarbij vooral op internetbedrijven die gevestigd zijn in Silicon Valley, zoals de videoketen YouTube of het fotobeheerprogramma Picasa. Maar Google wil het daarbij niet laten. Die nieuwe Big Brother, die symbool staat voor de hyperconnectiviteit van de 21ste eeuw, wil elk onderdeel van het leven binnendringen, van de wieg tot het graf, en alle belangrijke sectoren van die wereld beheersen: gezondheid, transport, energie, robotica, domotica enzovoort.

Terwijl zijn filiaal 23andMe werkt aan de sequencing van DNA, houdt een andere dochter, Calico, zich bezig met een gek project om de levensverwachting tegen 2035 met twintig jaar te verlengen. Intussen rijdt de Google Car al over de wegen van Californië en in de lucht verbinden zijn communicatieballonnen de meest afgelegen gebieden in de wereld met het internet. Binnenkort worden die nog aangevuld met drones en satellieten. Ook in de robotica blijft Google de acquisities opstapelen. Het legde beslag op Boston Dynamics, dat robothonden ontwikkelt voor het Amerikaanse leger, en in januari — voor 3 miljard dollar — ook op Nest, de wereldleider in domotica en intelligente apparaten.

In dat tempo is Google binnenkort overal aanwezig — in huis, op de weg, in de lucht — dankzij smartphones die permanent verbonden zijn met sensoren. Google kan dan de hele familie bijstaan, van shopping en sportcursussen tot een bezoek aan de dokter. Uiteraard verfijnt de Amerikaanse reus zijn Messiaanse boodschap nog. De burger-consument heeft er alle belang bij om in Googleland te wonen. De diensten die door Google worden aangeboden, vergemakkelijken het leven en doen tijd winnen. Maar hoe ver kan de veroveringstocht van de Amerikaanse reus reiken? En, vooral, hoe ver reikt zijn sociale aanvaardbaarheid? “We moeten oppassen dat we niet in een wereld belanden waarin we voortdurend in de gaten gehouden worden en waarin applicaties de consumenten er onophoudelijk toe aanzetten om het ene of het andere product te kopen”, zegt een verontruste Perri.

Geen samenhang

Ook voor de ondernemingen schept de alomtegenwoordigheid van Google een nieuwe situatie. Het wordt onmogelijk om zonder Google een relatie op te bouwen met de eindverbruiker. “Het bedrijf wil dat iedereen die iets aan iemand wil verkopen, langs Google moet passeren”, oppert Daniel Kaplan, algemeen afgevaardigde van de FING (Fondation Internet Nouvelle Génération). Gezien de voorsprong die Google genomen heeft op het vlak van het verbonden huis, zal Ikea binnenkort verplicht zijn om samen te werken met de Amerikaanse groep, suggereren de experts van Forrester. Met zijn slimme elektriciteitsmeter kan Google bovendien informatie verkopen aan de beheerders van het elektriciteitsnet of aan energieleveranciers. Online neemt het bedrijf al de plaats in van sommige retailsites met zijn toeristische zoekrobot. In de Verenigde Staten investeert Google zelfs in glasvezel, waardoor het de leveranciers van internettoegang de duvel aandoet. “Daar komen zeker brokken van”, waarschuwt Kaplan.

Kwatongen beweren intussen dat het al die investeringen aan samenhang ontbreekt en ze hebben misschien wel gelijk. Google volgt een spaghettistrategie. “Google gooit spaghetti tegen de muur. Als hij blijft plakken, des te beter, indien niet, dan gaat het over op iets anders. Zo legde de reus van Mountain View in 2011 al 12 miljard dollar op tafel voor de aankoop van Motorola. Maar het telefonieproject kwam niet van de grond en Google verkocht de onderneming opnieuw. Hoe hoog de rekening ook mag oplopen, de vuurkracht van Google maakt zulke excessen mogelijk. Eind 2014 kunnen zijn cashreserves oplopen tot 70 miljard euro. Genoeg om de staatsschuld van één klein land als Puerto Rico in een keer weg te vegen. Volgens Financial Times is Google nu al van plan om de helft daarvan te besteden aan nieuwe acquisities. Welkom in Google World.

L’EXPANSION