Wel voor Luc, niet voor Ali

Jan die solidair is of moet zijn met Luc roept geen problemen op. Jean die solidair is of moet zijn met Tanguy evenmin. Jan en Jean die solidair moeten zijn met Ali en Mohamed is minder klaar. Overklast het Amerikaanse model de Europese werkelijkheid? Zien wij meer breuken in 2007?

Suad is beginnend docent aan een Vlaamse universiteit en draagt een hoofddoek. Twee dagen na de gemeenteraadsverkiezingen van 8 oktober vraagt haar professor en coach wat zij vindt van de Antwerpse uitslag die een psychologische dreun gaf aan het Vlaams Belang. Suad valt uit de lucht en zal zich informeren. Zucht de prof: “Wij begrijpen niet of willen niet begrijpen hoe geïsoleerd ook de meer intellectuele allochtonen leven in Vlaanderen.” Als intellectuelen verbaasd zijn over de werkelijkheid, wat dan met Jan en Jean die reageren vanuit de buik, hun volkskranten lezen, hun populistische tv-zender aanzetten en daar lezen of horen over bebaarde zeloten in Pakistaanse jurken die hun geloofsgenoten treiteren in De Roma, het Antwerpse gezicht van de integratie via cultuur en buurtwerking. Jan en Jean zullen concluderen: met die club heb ik geen uitstaans en daarvoor mag mijn sociale bijdrage of belastinggeld niet of slechts zuinigjes gebruikt worden.

Na de Tweede Wereldoorlog werden de sociale-zekerheidssystemen van West-Europa in teksten en wetten gegoten. Gedurende de wereldbrand was de solidariteit tussen de klassen groot en politici met oog voor de toekomst schreven saamhorigheidsprojecten voor na de oorlog. In de jaren vijftig, zestig en deels zeventig was er geen discussie over de landgenoot waarmee men tegen heug en meug solidair diende te zijn. Hij was waarschijnlijk van dezelfde klasse of sociale laag, dus herkenbaar, een kopie van een buurman of van een familielid en dat wekte medeleven op en een draagvlak voor sociale zekerheid zonder tegenspraak of verzet. De beweging naar meer solidariteit tussen armen en rijken, tussen gezonden en zieken, tussen jongeren en ouderen ontwikkelde in een omgeving waarin iedereen blank, christendemocraat, liberaal of socialist was. De verschillen waren er, maar die shockeerden niemand.

In de jaren zeventig is die situatie omgeslagen in België en zijn buurlanden. Vlijtige Turken en Marokkanen stroomden de steden binnen. Nadat hun vrouwen volgden, werden gezinnen en getto’s gesticht, en groeide de apartheid tussen de nieuwelingen en de autochtonen. Het genereuze socialisme en het christendemocratische personalisme worden geconfronteerd anno 2007 met de levensvraag: kunnen solidariteit en diversiteit rimpelloos samen ontwikkelen of zal hun botsing de Europese welvaartsstaat of het Europese model aantasten?

De Europeanen kunnen kijken naar en leren van de VS waar twee eeuwen van opeenvolgende golven van zwarte slaven, blanke immigranten uit Ierland, Duitsland, Polen, Italië, Portugal, Spanje en nieuwe inwijking uit Azië en Latijns-Amerika de grondoorzaak is dat Amerika nooit een Europees model van sociale zekerheid en solidariteit heeft ontwikkeld. De Europese regeringen herverdelen de inkomens onder hun burgers ruimer dan de Amerikaanse overheid. De Europese sociale programma’s zijn guller dan de Amerikaanse en bereiken een groter deel van de bevolking. Het Europese belastingstelsel is progressiever. Door de immigratie uit de moslimwereld en de nieuwe leden van de Europese Unie zal het model van Europa kraken en veranderen in een meer Amerikaans stelsel.

Frans Crols

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content