Wel automaten, maar geen geld

U zat op pinkstermaandag zonder cash? Eigen schuld, dikke bult. U had meer elektronisch moeten betalen. Nog meer, want op de zaterdag voor Pinksteren, 7 juni, werd alweer een nieuw dagrecord van 3.100.718 elektronische transacties opgetekend. Reden? Mooi weer, vaderdag en de overmoedige rekeningsaldi van het begin van de maand.

Volgens de woordvoerster van Banksys in de Financieel-EconomischeTijd waren na het verlengde weekend ongeveer 10 % van de geldautomaten leeg, iets meer dan de ‘traditionele’ 8 % na een gewoon weekend.

Eén op twaalf leeg? Neem de situatie op die pinkstermaandag – laat staan dinsdag – in Schaarbeek als voorbeeld: de automaat op het Helmetseplein defect, de twee automaten op de Helmetsesteenweg ‘tijdelijk onmogelijk’, de automaat aan het begin van de Daillylaan: geen beeld. De terminal van de Post op de Rogierlaan, noppes.

In Hongarije onder het communisme is nooit zo aangeschoven als hier voor geld. Zijn daar klachten over? Neen. Niet bij Banksys, waar ze ons fijntjes uitleggen dat de journalist van de kwaliteitskrant vroeg hoeveel Bancontact-terminals leeg waren, niet hoeveel er buiten gebruik waren. Niet bij Unizo, dat wél succesvol bezig is om via de rechtbank Banksys tot een betere service en lagere tarieven te bewegen. Evenmin bij de consumentenvereniging Test-Aankoop. En ook niet bij buitenbeentje Argenta, wiens klanten geen particuliere doe-het-zelfbank kunnen binnenduiken om zich te bevoorraden.

Kortom, in dit land beklaagt niemand zich publiekelijk over het meelijwekkende tafereel van aanschuivende auto’s, dichtslaande deuren, de hoopvolle blik op het scherm, de onverrichter zake terugkeer, en – als we het nog kunnen opbrengen – de doffe blik dat de volgende zich het uitstappen kan besparen.

De goegemeente zal het wel denken, maar de schuld ligt niet bij Banksys, dat alleen over de technische defecten aan de geldautomaten gaat (5401 tussenkomsten op iets meer dan 1200 automaten vorig jaar, een interventietijd van 2.40 uur, maar wel alleen als de banken open zijn). Voor klachten over leegstand moet u bij de bank zijn die de terminal in de muur heeft. Die kan niet alleen beslissen hoe vol ze de automaat laadt, ze kan ook de capaciteit van de automaat bepalen, door een model te kiezen met één, twee of drie laders. En ze wordt er trouwens “correct” (dixit Banksys) voor vergoed.

Alleen vermindert dat soort bankkantoren. In september 1999, toen de Post zich aansloot bij Banksys, waren er nog 1127 Banksys-geldautomaten, naast de 190 machines van de Post. Van dat totaal van 1317 gaat het sindsdien gestaag omlaag: 1248 eind 2000, 1230 eind 2001, 1203 eind 2002. Daartegenover blijven het aantal afhalingen en ook de afgehaalde totalen stijgen. Per terminal wordt er nu, vergeleken met eind 2000, ruim 9,5 % meer geld uit de muur getrokken. Daartegenover nam tussen 2000 en 2001 het aantal particuliere self-bankinggeldautomaten nog met 2,3 % toe tot 5552, ondanks de daling van het aantal kantoren met 10,9 % tot 11.295.

Zou het mogelijk zijn dat de banken te weinig gemotiveerd zijn om een populaire publieke service te verbeteren? Dat ze de essentiële en relatief goedkope dienstverlening aan Jan Publiek – vooral essentieel als die Jan Publiek klant is bij een concurrerende low cost-bankier die geen (automatisch) kantorennet uitbouwt – in hun hart met een scheef oog bekijken?

Bruno Leijnse n