” Dat zal niet gaan, premier.” Dat antwoordde Fons Verplaetse begin jaren tachtig aan eerste minister Wilfried Martens, toen die hem zei dat Algemeen Nederlands de voertaal was op het kabinet. Verplaetse, die net adjunct-kabinetschef was geworden, bleef trouw aan zijn dialect uit Zulte. Het is een van de vele anekdotes over Verplaetse in het boek over hem van journalist Rik Van Cauwelaert.
Het is de eerste keer dat een boek zo diep doordringt tot Alfons Verplaetse, die tussen 1989 en 1999 een van de meest invloedrijke gouverneurs was die de Nationale Bank ooit hebben geleid. De lezer komt te weten dat Verplaetse afkomstig is uit een bemiddelde familie van handelaars in veevoeders. Zijn vader was paternalistisch: het personeel moest met Nieuwjaar in de rij gaan staan om een enveloppe met geld in ontvangst te nemen. Verplaetse junior vond dat maar niets, en dat zou hem richting de christelijke arbeidersbeweging hebben geduwd. Als studax bij de Nationale Bank werd hij een intimus van ACV-voorzitter Jef Houthuys.
Eind jaren zeventig was België na twee oliecrisissen de zieke man van Europa. Verplaetse was van oordeel dat een devaluatie van de Belgische frank de enige uitweg uit de crisis was. Werkgroepen, vergaderingen op Europees topniveau en bij het Internationaal Monetair Fonds in Washington bereidden de devaluatie van 1982 voor. Die devaluatie werd niet voorbereid in het buitenverblijf van Verplaetse in het Ardense dorpje Poupehan, maar in het Brusselse restaurant La Clef des Champs, waar Verplaetse, VBO-directeur Wilfried Beirnaert en ACV-secretaris Robert Van Depoele de echte beslissingen namen.
De devaluatie en het herstelbeleid waren niet het meesterstuk in Verplaetses carrière. Dat was de koppeling van de Belgische frank aan de Duitse mark in 1990, een goed jaar nadat hij gouverneur van de Nationale Bank was geworden. Door die koppeling konden de Belgische regeringen niet anders dan budgettaire discipline aan de dag leggen en waken over het concurrentievermogen van de bedrijven. De koppeling werd het Belgisch entreeticket voor de eurozone in 1999. Met zijn boek zet Rik Van Cauwelaert een aantal foutjes in de economische geschiedschrijving recht.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier