“We zullen de oude gewoontes van 15.000 postbodes veranderen”

Johnny Thijs wil met De Post snel vooruitgaan. Het is buigen of barsten. Hij is optimistisch, ziet geen politieke beïnvloeding, gelooft in de wil van de vakbonden om een eind mee te wandelen. De attitude binnen en buiten het bedrijf is heel anders dan een jaar geleden, zegt Thijs. En dat moet tegen januari 2006 een competitief postbedrijf opleveren.

Van zijn voorganger, Frans Rombouts, zal de legendarische uitspraak dat hij nog nooit in een postkantoor was geweest, niet snel worden vergeten. Johnny Thijs, sinds begin dit jaar gedelegeerd bestuurder van De Post en in de periode-Rombouts lid van de raad van bestuur, zal zich niet makkelijk op zo’n ongelukkige uitlating laten betrappen. “Ik ben al dikwijls in een postkantoor geweest, in de vroege uurtjes zelfs,” zegt hij.

Thijs is een matineus type. Om halfzeven ‘s ochtends stapt hij in zijn auto en laat zich door zijn chauffeur in 45 minuten naar het Brusselse Muntcentrum rijden. Twaalf uur later keert hij terug naar zijn vrouw en zijn dochtertje. Met nog een halve dag weekendwerk erbij presteert de Limburger een 65-urige werkweek. Veel, maar zeker niet overmatig gezien de gigantische uitdaging waarvoor hij staat. Het tekent deze nuchtere en efficiënte Vlaming.

Nuchter, maar ook aimabel. Thijs spreekt een positieve lichaamstaal en heeft een brede en snelle glimlach. Zijn emotionele intelligentie ligt hoog, wordt gezegd. Maar zijn ogen tonen ook een harde manager die recht door zee gaat, zonder al te veel franjes. Anderhalf uur trok hij voor dit interview met Trends uit. Een uur was hem beter bevallen. Thijs antwoordt zonder onnodige uitweidingen, maar steeds ‘to the point’.

JOHNNY THIJS. “Ja. We hebben in het directiecomité afgesproken dat we elk een deel zouden lezen. Ik heb het stuk over corporate governance doorgenomen.”

Klopt Rombouts’ visie op de gepolitiseerde werking van de raad van bestuur van De Post?

THIJS. “Rombouts zit fout. De raad van bestuur van De Post functioneert vandaag goed en wordt niet politiek geïnspireerd. Als je dossiers goed zijn, worden ze goedgekeurd. Maar het zijn geen makkelijke dossiers, vanwege de bindingen van de bestuurders. Ik heb echter nog geen enkel neen gekregen.”

Uw eerste belangrijke beslissing – het behoud van de vijf sorteercentra, terwijl Rombouts er slechts drie wou – levert u een scherpe uitval van de voormalige De Post-topman op. In zijn boek schrijft Rombouts: “Johnny Thijs was destijds een fervente tegenstander van politieke compromissen rond de sorteercentra. Hij stuurde me zelfs een brief waarin hij vertelde over een ander bedrijf dat in de beide landsgedeelten investeerde om het politieke evenwicht te bestendigen en daar nu nog altijd de gevolgen van draagt…” Waar is de logica in die ommezwaai?

THIJS. “Als lid van de raad van bestuur beschik je over bepaalde informatie. Ik heb toen een standpunt ingenomen en daar blijf ik bij. Maar de realiteit is ingewikkelder. Ik heb nu als chief executive officer geleerd hoe het dossier is opgebouwd, en ken er de voorgeschiedenis van. Ik heb geopteerd voor vijf centra omdat we haast hebben. De liberalisering komt er snel aan. Ik heb de keuze tussen een lange, zware strijd om te bekomen wat economisch juist is, en een compromis dat vooral tijdwinst geeft. Ik zeg niet dat Rombouts ongelijk had, maar wel dat ik vandaag gelijk heb.”

Heeft politieke druk een rol gespeeld bij deze beslissing?

THIJS. “Je moet rekening houden met wat er leeft binnen het bedrijf en met wat doenbaar en mogelijk is buiten het bedrijf. Het gaat dus niet om politieke inmenging, wel om de overweging of ik mij vandaag een lange, zware staking kan permitteren. Ik denk het niet.”

Maar vanuit economisch oogpunt zijn vijf postsorteercentra te veel. De meerkost bedraagt 20 miljoen euro per jaar. Er is gezegd, maar nooit echt bevestigd, dat als compensatie de invoering van de 36-urenweek en de loononderhandelingen met twee jaar werden opgeschoven, tot 2005. Klopt dat?

THIJS. “De invoering van de werktijdverkorting was gebonden aan de verhoging van de productiviteit. We hebben daarmee vertraging opgelopen en dus heeft werktijdverkorting vandaag geen zin. Dat we die ten vroegste op 1 januari 2005 invoeren, is een belangrijk deel van het resultaat van de onderhandelingen. Dat er tot dan geen loononderhandelingen zouden worden gevoerd, heeft niet op tafel gelegen.

“In de nieuwe sorteercentra zullen we een arbeidsregime installeren dat vergelijkbaar is met dat van een privé-bedrijf. Die onderhandeling hadden we anders ook moeten voeren en intussen is ze achter de rug. Netto kan je hier niet van een besparing spreken. Maar als ik daarover morgen moet negotiëren, zou ik er een prijs voor moeten betalen. Ik denk dat we een goed resultaat hebben bereikt, maar het is geen blanco operatie voor de resultatenrekening.”

Hebt u vooraf met PS-voorzitter Elio Di Rupo gesproken?

THIJS. “Ik heb met hem gesproken en hij heeft niets gezegd dat me bang gemaakt heeft.”

Hoe hebt u zich ingedekt tegen politieke druk?

THIJS. “Dat kan je niet en dat wil ik ook niet. Een van mijn leidmotieven is: at the end of the road, you get what you deserve. Ofwel slaag ik erin De Post in beweging te krijgen; en dat zal het resultaat zijn van de omgeving, van het management, van iedereen. Ofwel slaag ik er niet in; en dan zal het mijn fout zijn. Maar ik denk dat door de mislukking van vorig jaar, door het faillissement van Sabena en door de bedreiging die op ons afkomt, veel meer mensen ervan overtuigd zijn dat we echt in beweging moeten geraken. Als we daar niet in slagen, dan is De Post dood. De sleutelpolitici weten goed waarvoor we staan. Als ze dat niet inzien, dan heb ik mijn huiswerk slecht gemaakt. Maar het zal niet makkelijk zijn. We zullen volgend jaar de oude gewoontes van 15.000 postbodes veranderen. Degene die denkt dat dit zonder slag of stoot zal gaan, droomt.”

Hebt u al signalen van politici gekregen dat de verkiezingskoorts bezig is?

THIJS. “Als ik morgen met een crisis te maken heb – en die zal er vroeg of laat komen – dan liever in verband met een dossier waarin ik heel sterk sta. En waarvan de omgeving zegt dat ik het bij het rechte eind heb. Het risico bestaat inderdaad dat sommigen, door de verkiezingskoorts, zich plots zullen bedenken. Dat de veranderingen voor de postbodes via het nieuwe planningssysteem Georoute in een verkiezingsjaar vallen, is eerder een handicap. Maar so be it. Mijn dossier is solide.”

Met Georoute zult u ook op de tegenstelling Vlaanderen-Wallonië stoten. In Wallonië zijn er te veel postbodes, in Vlaanderen te weinig.

THIJS. “Met Georoute gaan we de normen nationaal toepassen. Punt andere lijn. En als die impact groter is in het zuiden dan het noorden, dan is dat maar zo. Zolang we de impact op een sociaal vriendelijke manier kunnen opvangen, ben ik daarover niet bezorgd. En dat gaat lukken via prepensionering en natuurlijke afvloeiingen. Will it be easy? No, it will be hard.

U hebt onlangs nieuwe tarieven aangekondigd. Met de invoering van het D+3-tarief, waarbij brieven pas drie dagen later worden besteld, zult u veel nachtwerk in de sorteercentra kunnen vervangen door dagwerk. Dat betekent dat het personeel nachtpremies zal verliezen. De vakbonden zullen niet aarzelen om compenserende looneisen te stellen.

THIJS. “Dat probleem rijst niet, want er bestaat momenteel een systeem waarbij het aantal personeelsleden automatisch wordt aangepast aan het volume post dat moet worden gesorteerd. Met de nieuwe tarieven zal ik normaal wat meer geld in kassa krijgen, zullen mijn operationele kosten dalen en zal mijn kwaliteit stijgen. Ik ben ontgoocheld over de sfeerschepping rond dat thema. We zijn dom geweest dat we de tarieven al niet eerder hebben verhoogd.”

Misrekent u zich niet? Kijkt u niet te veel naar de vastgelegde concurrentieagenda en te weinig naar de effectieve concurrentie, die legaal of niet, al bezig is? Privé-postbedrijven zoals BD en Hays experimenteren in België al met gewone brieven. Een tariefverhoging kan ze nog meer wind in de zeilen geven.

THIJS. “Ik koester geen illusies. De concurrentie is er en zal massaal groter worden. Bedrijven zoals BD mogen geen gewone brieven versturen, ze zitten daarmee in de onwettelijkheid. De regelgever doet daar onvoldoende zijn huiswerk.”

Kunt u, afhankelijk van de verschillende soorten klanten, uw prijs voldoende differentiëren?

THIJS. “Vandaag kan ik dat niet regionaal. Dat is een opdracht voor de regelgever. Morgen kan een concurrent naar een groot bedrijf stappen en de briefwisseling voor Brussel bezorgen tegen de helft van de prijs die De Post aanrekent. Ik kan daar niet op reageren, want ik mag alleen met nationale prijzen werken. Dat moet veranderen en ik geloof dat dit ook zal gebeuren.”

Samen met de nieuwe tarieven werden ook extra besparingen aangekondigd. Het absenteïsme zou worden bestreden, de brievenpost zou efficiënter moeten worden, en er zou voor 15% extra worden bespaard in de algemene diensten. Concrete maatregelen om de becijferde doelstellingen te halen, werden echter niet gegeven. Hoe denkt u de geplande 146 miljoen euro besparingen te zullen realiseren?

THIJS. “Dat weet ik nog niet. Dat is het verschil tussen een strategisch plan en het vertalen van zo’n plan naar concrete maatregelen. Het thema absenteïsme ligt op de vakbondstafel. Om de afwezigheden in te perken, moet je de juiste werkomstandigheden creëren, ervoor zorgen dat personeelsleden hun vakantie kunnen opnemen en de motivatie verhogen. Concreter kan ik vandaag niet gaan. In de algemene diensten moeten alle verantwoordelijken begin september een actieplan presenteren.”

U bent zeven maanden bezig, en voor drie belangrijke besparingstaken weet u nog niet hoe het moet. Merkwaardig toch?

THIJS. “Ja maar, dit zijn extra besparingen bovenop de bestaande projecten. Frans Rombouts had negentig verbeteringsprojecten gelanceerd, ik heb er tien behouden. Maar waarschijnlijk zullen we er een aantal opnieuw bovenhalen.”

De vakbonden zullen hierin een cruciale rol spelen. In het boek van Frans Rombouts komen ze niet echt naar voren als de meest soepele gesprekspartners. Als een uitnodiging een dag te laat toekomt, dagen ze niet op voor de vergadering.

THIJS. “Er zijn spelregels en die moet je naleven. Als een dossier een week op voorhand moet worden bezorgd, dan moet dat ook gebeuren. Dat lukt weliswaar niet altijd en dan kan ik soms op mededogen van de partners rekenen. Er is een bereidheid om mee te spelen. Maar ze maken het mij ook niet makkelijk. Ik stel elke dag vast dat die mensen heel veel weten van het dagelijks functioneren van dit bedrijf. Ze kunnen mij en vele managers met de neus op de feiten drukken. Vaak hebben ze gelijk. Ze zijn professioneel, moeilijk, goed georganiseerd en kennen hun dossiers, soms beter dan wij.”

Zijn ze met te veel, zoals Frans Rombouts beweert. 3,5% van het personeel is beschermd en levert geen bijdrage aan de omzet van De Post?

THIJS. “Het aantal klopt wel, maar de kostprijs ervan niet. Op bepaalde punten vergist Rombouts zich in zijn boek. Ik zal ook hier efficiëntie vinden. Als het aantal werknemers daalt, zal ook het aantal vrijgestelden afnemen.”

In Sint-Pieters-Woluwe werd onlangs het eerste vernieuwde postkantoor geopend. In welk tempo zullen de kantoren worden vernieuwd?

THIJS. “Langzaam, elk jaar een honderdtal. Het veranderen van de ‘look’ alleen is onvoldoende om de financiële inspanning te verantwoorden. Tenzij de resultaten toch beter zijn dan verwacht. We moeten aantrekkelijke producten aanbieden die mensen over de drempel halen. Vandaag hebben we drie productlijnen, er moeten er twee bijkomen. De kwaliteit daarvan zal beslissend zijn. Ik wil eerst kijken hoever we daarmee geraken. Als dat niet lukt, zullen we meer ijveren voor postcontactpunten in bijvoorbeeld bibliotheken en gemeentehuizen.”

Of zult u dan aan de overheid een vergoeding vragen voor het openhouden van onrendabele kantoren?

THIJS. “Zover zijn we nog niet. Als echter blijkt dat we er met het huidige beheerscontract onvoldoende komen, moeten we verder praten. Maar ik hoop dat we dat kunnen vermijden.”

Al vrij lang onderhandelt u met Fortis over de samenwerking in de Bank van de Post. Hoe staat het daarmee?

THIJS. “Om een bestaand contract te hernegotiëren, moet je met twee zijn. En wij willen misschien nogal veel. We praten voort. Ik denk dat de onderhandelingen nu niet lang meer zullen duren.”

Komt verzekeraar Omob – die op een bepaald moment kandidaat-overnemer was van de Fortis-aandelen – in het plaatje voor?

THIJS. ” No idea.

Is dat “geen idee” of “geen commentaar”?

THIJS. “Het hangt af van wat ik met Fortis kan doen.”

Er was politieke druk om met het met de overheid gelieerde Omob in zee te gaan.

THIJS. “Dat heb ik niet gemerkt. Ik heb geen enkel probleem met de politici.”

Hoe groot is het verlies bij de Financiële Post?

THIJS. “Te groot. We zijn met de re-engineering bezig.”

Hoe evalueert u de verschillende filialen van De Post, zoals eXbo en Vicindo?

THIJS. “We hebben beslist om geen enkel filiaal af te stoten. Er is goed werk geleverd, maar ik heb niet graag dat we te veel geld verliezen. De boodschap naar winstgevendheid wordt wat aangescherpt in functie van het filiaal. Voor alle filialen is het nu tijd to deliver.”

Wordt de samenwerking met Belgacom aangescherpt, naast het e-governmentproject?

THIJS. “Laten we eerst deze joint venture doen slagen. Maar ik zie veel opportuniteiten om dingen samen te doen.”

Hoe staat het met de samenwerking tussen ABX en Taxipost?

THIJS. “Dat is een lang verhaal. Een operationele synergie tussen ABX en Taxipost is verre van evident. Maar ik heb recentelijk met Etienne Schouppe duidelijke afspraken gemaakt over wat kan en wat niet. Ik heb vertrouwen dat we die agenda eerder vroeg dan laat zullen kunnen afsluiten. Of dat betekent dat we de joint venture ABX-Taxipost zullen concretiseren, kan ik vandaag niet zeggen.”

Het concurrerende internationale postbedrijf Spring wil met De Post samenwerken voor de behandeling van internationale post. Staat u daarvoor open?

THIJS. “We proberen een afspraak te maken. Voor internationale post zullen we vroeg of laat deel van een netwerk moeten worden. Maar daar bestaan verschillende manieren voor. Spring is er maar een van.”

U hebt gevraagd de 300 miljoen euro die bij de Federale Participatiemaatschappij staat geparkeerd te mogen opnemen als kapitaalverhoging? Denkt u niet dat de Europese Commissie bezwaren zal uiten?

THIJS. “We moeten ons weinig zorgen maken. De kapitaalverhoging moet het bedrijf helpen om zijn efficiëntie te verbeteren. Dit is perfect te verantwoorden.”

Hoe lang blijft u bij De Post?

THIJS. “Officieel zes jaar, maar zo denk ik niet. Binnen een jaar, anderhalf jaar moeten we bekijken of we erin slagen vooruitgang te boeken. Als dat niet zo is, en het ligt aan mij, dan moet ik maar opstappen.”

Hebt u de indruk dat na de Heinzmann-affaire collega’s uit de privé-sector minder geneigd zijn een overheidsjob te overwegen?

THIJS. “Neen. Een overheidsjob is een van de moeilijkste uitdagingen in België en daar vind je steeds goede mensen voor. De manier waarop de overheid echter het behoorlijk bestuur wil organiseren, gaat te ver. Ze moet alleen de grote lijnen invullen. Over kwesties zoals wie het remuneratiecomité of het strategisch comité moet leiden, of hoe groot het directiecomité moet zijn, moet de raad van bestuur beslissen. Niet de regering.”

Had u uw job aanvaard als er een systeem van een tweede handtekening was geweest, zoals bij de NMBS?

THIJS. “Dat zou ik niet geaccepteerd hebben. Ik sta op mijn strepen. Ik ben gedelegeerd bestuurder en dat vraagt een grote autonomie. Die is hier met de raad van bestuur zeer duidelijk afgelijnd. Er wordt niet over gedebatteerd.”

Piet Depuydt, Guido Muelenaer [{ssquf}]

guido.muelenaer@trends.be

“Ik heb met Elio Di Rupo gesproken en hij heeft niets gezegd dat me bang heeft gemaakt.”

“We zullen volgend jaar de oude gewoontes van 15.000 postbodes veranderen. Degene die denkt dat dit zonder slag of stoot zal gaan, droomt.”

“De vakbonden zijn professioneel, moeilijk, goed georganiseerd en ze kennen hun dossiers, soms beter dan wij.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content