We zijn bewust misleid. Dat vergeef ik Lippens en co nooit”

Voorbij is het tijdperk dat vermogende Vlaamse families een vinger in de pap hebben bij onze banken. Ook dat is een gevolg van het Fortis-debacle. Frank Arts en Ivan Sabbe, telgen van de centendynastie Asphales, ontvangen Trends enkele dagen na het ontnuchterende ‘neen’ op de aandeelhoudersvergadering. Ook zij ventileren nu hun gram.

Zondagavond 15 februari, de chique buurt van Brasschaat. Trends op bezoek bij Frank Arts thuis. De man fungeert als woordvoerder van een groep vermogende families die al jaren aandeelhouder van Fortis is. Ivan Sabbe – van hetzelfde netwerk, maar intussen uit Fortis gestapt – komt speciaal vanuit het West-Vlaamse Bavikhove voor het gesprek.

Op het eerste gezicht woont Arts – schoonbroer van wijlen dokter Paul Janssen – in een sobere villa, maar binnen wordt duidelijk dat hij een kunstliefhebber is. De tuin roept zelfs spontane associaties op met het Antwerpse Middelheimpark.

Tijdens ons gesprek krijgt Arts telefoon van Karel De Boeck, CEO van de Fortis Holding. Er wordt opnieuw gepraat met de aandeelhouders. Goed, klinkt het, want tegen eind februari zou er toch een oplossing op tafel moeten liggen. Het protocol-akkoord tussen BNP Paribas en de Belgische regering – de eerste Fortis-deal van begin oktober – loopt af op 28 februari. We moeten ook proberen om Ludwig Criel van mening te doen veranderen, dringt Frank Arts aan bij Karel De Boeck. Daarna neemt hij vriendelijk afscheid, en vertrouwt ons toe dat Karel De Boeck iemand is die dag en nacht werkt.

TRENDS. Wat zijn de plannen met Ludwig Criel? Na de nee-stem van de Fortis-aandeelhouders wenst hij toch geen bestuurder meer te zijn van de Holding?

FRANK ARTS. “Als het nu tot een compromis komt, dan moet men voor de algemene vergadering van april extra kandidaat-bestuurders zoeken. We zijn van plan aan Ludwig Criel te vragen om terug te komen. Als een compromis uitblijft, heb ik begrip voor zijn standpunt dat hij geen bestuurder wenst te worden van een bedrijf dat talloze processen voor de boeg heeft. En Georges Ugeux? Van iemand die alleen maar komt om voorzitter van de raad van bestuur te kunnen zijn, ben ik geen voorstander.”

Heeft u geen begrip voor zijn standpunt dat de voorzitter van de Fortis Holding onafhankelijk moet zijn?

ARTS. “Als er íemand is die alles weet van verzekeringen, dan is het toch Jozef De Mey? Hij is de enige, dus ik ben blij dat hij voorzitter wordt. Ik voel me daar zeer comfortabel bij.”

IVAN SABBE. “Ik dacht dat het de bedoeling was om met een schone lei te beginnen? Dan ga ik ervan uit dat er gewerkt wordt met onafhankelijke bestuurders, die het maatschappelijk belang nastreven. Mensen die er een bepaalde agenda op nahouden daarentegen? Jozef De Mey zat bovendien in het directiecomité van Fortis op het ogenblik dat alle beslissingen over de overname van ABN Amro genomen werden. Hij heeft ook mee beslist om te investeren in allerlei rommelkredieten. De Mey was een collega van Lippens en van Mittler.”

ARTS. “Maar hij is wel een verzekeraar, hé. En ik ken hem. Toch kan ik begrijpen dat je die vraag stelt. De Mey is echter een heel ernstige man en hij is de geschikte opvolger gebleken van Valère Croes. En díe man heeft Fortis gemaakt en niet Maurice Lippens. Croes was degene die alles uitdacht. De overnames van Amev, ASLK,… Allemaal het werk van Croes. Hij is de beste rechterhand die Lippens ooit kon hebben.”

Bent u optimistisch over een goede afloop van de Fortis-saga?

ARTS. “Ja. Een kleine toegeving aan de Fortis-aandeelhouders volstaat volgens mij om een nieuwe deal te sluiten.”

Welke toegeving?

ARTS. We zouden moeten proberen om de Nederlandse verzekeringsactiviteiten van Fortis weer naar de holding te brengen. Minister Wouter Bos zal wellicht zijn veto stellen. Maar als we het niet proberen, zijn we dom. Een andere mogelijkheid is dat er iets wordt gedaan met de resterende 25 procent van de Fortis Bank – het deel dat niet wordt overgenomen door BNP Paribas. Het zou eveneens kunnen worden ingebracht in de holding.”

Die kan dat niet betalen.

ARTS. “De staat kan in ruil toch instappen in de Fortis Holding? Dan verwatert het Fortis-aandeel weliswaar, maar de aandeelhouders kunnen op die manier ten minste delen in de winsten. Nog een mogelijke piste: de holding neemt geen enkel risico meer in het vehikel voor de rommelkredieten. Er zijn ook mensen die opperen dat de Belgische staat nog altijd 49,5 procent aanhoudt van Banque Générale de Luxembourg, en dat die participatie kan worden ingebracht in de holding. Dat vind ik niet realistisch. Daar hebben wij toch niks mee te maken?”

De aandeelhouders van Fortis zijn heel bitter. Zal een kleine toegeving volstaan om hen over de streep te trekken?

ARTS. “Wij werden compleet misleid. Daar zouden we processen over moeten voeren. Ik ben niet zozeer boos omdat de koers van het Fortis-aandeel teruggevallen is tot 1 euro. Dat is nu eenmaal de manier waarop de markt werkt. Waar ik wél boos om ben, zijn al de leugens die ons verteld zijn. Er was zogezegd geen enkel probleem om de overname van ABN Amro te financieren. En toen: een kapitaalverhoging waarbij aandelen werden aangeboden tegen 15 euro, terwijl het Fortis-aandeel 30 euro noteerde. Dat is toch het ultieme bewijs dat Lippens en zijn ploeg méér wisten dan ze ons op dat moment wilden vertellen? Dat vergeef ik hem nooit.

“Op de buitengewone algemene vergadering waar er moest worden gestemd over de overname van ABN Amro, zei Lippens bovendien dat Fortis helemaal geen uitstaans had met Amerikaanse rommelkredieten. En dat het in de VS allemaal fantastisch verliep. De aandeelhouders, en de raad van bestuur werden bewust gedesinformeerd. Dáárom ben ik zo boos.”

En door de poging om een pakket van 125 miljoen niet-stemgerechtigde aandelen via Fortis Bank tóch te laten meestemmen op de aandeelhoudersvergadering vorige week?

ARTS. “Ik had mij vóór de vergadering geëngageerd bij een aantal Vlaamse families uit het vroegere Asphales-netwerk om ‘nee-ja-ja’ te stemmen. Daarover hadden we uiteindelijk een consensus bereikt, zonder verplichting weliswaar. Maar toen kwam Reynders met het pakket aandelen, en was het gedaan. Hij is de schuldige voor de ‘nee-stem’ van de Fortis-aandeelhouders vorige week.

“Vele families hebben op de vergadering hun standpunt nog gewijzigd. Zelf heb ik ‘ja’ gestemd, maar rond mij hoorde ik dingen als ‘Sorry, maar voor dat soort banditisme stemmen wij niet’. Dat heeft het tij doen keren. Volgens mij zou het zelfs kunnen dat Ping An ‘ja’ gestemd heeft. Niemand die het met zekerheid weet natuurlijk. Maar het kan toch dat de Chinezen altijd verkondigd hebben dat ze ‘nee’ zouden stemmen, louter en alleen om de Belgische regering onder druk te zetten?”

SABBE. “Kan kloppen. De rol van Ping An heeft trouwens onvoldoende aandacht gekregen. Wat écht van belang was voor de Chinezen, is de schadevergoeding die ze willen voor hun nefast uitgedraaide investering in Fortis. Als het bedrijf overgaat in Franse handen, bestaat het risico dat ze die schadevergoeding nooit te zien krijgen. Het is immers tussen België en China dat er een binationaal akkoord in die zin bestaat.”

ARTS. “Dat is volgens mij ook de reden waarom Louis Cheung van Ping An ontslag nam als Fortis-bestuurder. Dan kon hij in alle vrijheid zijn stem uitbrengen op de aandeelhoudersvergadering vorige week.”

De rijke Vlaamse families uit het vroegere Asphales-netwerk vertegenwoordigen 2 procent van de Fortis-aandelen. Waarom hebben jullie zo lang gezwegen?

ARTS. “Piet Van Waeyenberge zat in een moeilijke positie, aangezien hij tot in april vorig jaar bestuurder gebleven is van Fortis. Hij wenst – terecht – om in deze zaak niet meer op de voorgrond te treden. We hebben intern afgesproken dat we ons low profile zouden opstellen en dat ik zou fungeren als woordvoerder van onze groep. Ik heb mijn nek uitgestoken in naam van de families.”

Toch vormen de Fortis-aandeelhouders verre van een front, in tegenstelling tot het verankerde aandeelhoudersschap bij KBC. Een gemiste kans?

ARTS. “Door de overnamestrategie van Maurice Lippens is de participatie van Asphales steeds verder verwaterd, tot slechts 2 procent. Uiteindelijk heeft ons aandeelhouderssyndicaat zichzelf opgeheven, in de beste verstandhouding. Asphales – later Fortales – bestaat niet meer, maar is niet uiteengevallen. De betrokken families kregen opnieuw de vrijheid om naar eigen goeddunken aandelen van Fortis te kopen of te verkopen.”

In hoeverre zijn de fortuinen van de betrokken families aangetast?

ARTS. “Zeer zwaar. Een troost echter voor diegenen die ook in KBC geïnvesteerd hebben: daar kan er op termijn weer aandeelhouderswaarde gecreëerd worden. Bij Fortis niet. Hoe dan ook, de problemen bij de banken betekenen een gigantische verarming van dit land.”

Mijnheer Sabbe, u bent wel op tijd uit Fortis gestapt.

SABBE. “Dat is relatief. Ik heb gewacht tot juni vorig jaar. Echt op tijd was een uitstap in juni 2007 geweest. Vergelijk het met de trein van Kortrijk naar Brussel. Ik ben er net voorbij Gent afgesprongen, maar ik was er beter al weer afgestapt in Kortrijk.”

Heeft u gebeld naar de andere families uit het Asphales-netwerk om hen te verwittigen?

SABBE. “Ik heb toen contact gehad met Piet Van Waeyenberge, maar ik had een beetje de indruk dat hij niet open stond voor de boodschap die ik wou brengen. Ik wou ook geen onrust stoken.”

Mijnheer Arts, u bent in de jaren negentig acht jaar bestuurder van Fortis geweest. U stond mee aan de wieg van de bank-verzekeraar. Gelooft u er nog in?

ARTS. “Ja. De verzekeringsactiviteiten zijn heel gezond. Alleen weet ik niet in hoeverre de reserves aangetast zijn door de malaise op de beurzen. Ook daar wordt niet over gecommuniceerd. In het algemeen zal Fortis er helemaal anders uitzien dan in het verleden. Niet alleen Fortis trouwens, maar alle financiële instel-lingen.”

Een nieuw tijdperk. Zullen de vermogende Vlaamse families daar nog een grote rol in kunnen spelen?

ARTS: “Dat denk ik niet, nee.” (T)

Door Celine De Coster en Bert LauwersFoto Thomas De Boever