Waarom de baas onze hond uitlaat

Sommige bedrijven hebben de prachtigste kantoren met ruimte voor een gastronomische keuken, een bar en een fitnesszaal waar zelfs Jane Fonda stikjaloers op zou zijn. Ze reiken optieplannen uit, laden het winkelkarretje vol en zorgen ervoor dat de hond stipt uitgelaten wordt.

Aanvankelijk leek deze café glacé van het loonbriefje nog een exclusiviteit voor de dotcomhelden uit Silicon Valley. Inmiddels hebben veel internetcowboys in het zand gebeten, maar hun zoethoudertjes zijn wel naar Europa overgewaaid. Nog een citytrip cadeau en de hippo’s (spreek uit: de paarden van wie verwacht wordt dat ze de haver verdienen) laten zich door geen enkele rivaal meer koppensnellen. En toch. Op de huidige arbeidsmarkt blijken deze verzuchtingen een fata morgana.

De werkgevers slagen er niet eens in hun doorsneepersoneel te motiveren, hoe zouden ze dan hun goudhaantjes aanporren? Deze overweging fungeert als spil in Bindend motiveren, een frêle bundel met essentiële vragen over het opkrikken van de werkijver. De uitgave verschijnt als eersteling in de serie Focus op HRM. Consultant Johan Schokker en hoogleraar Rob Vinke ( Nyenrode) constateren dat alle moeite niet zelden tevergeefs is. En ze verbazen zich over de geringe aandacht die het wérkelijke motiveren krijgt.

Aan theorie ontbreekt het nochtans niet. De hele stoet van motivatiewijzen passeert de revue als een dansende Disney-parade. Alleen zijn Mickey Mouse, Pocahontas en Goofy vervangen door de werkverdeling van Taylor, de behoeftepiramide van Maslow en de flow van Csikszentmihalyi. Vooral dat laatste klinkt aanlokkelijk: werken in een toestand van flow voelt volgens de theoretici aan als een orgasme. De keuze voor één theorie blijkt aartsmoeilijk. Vinke en Schokker roepen dan maar de hulp in van een aantal onderzoekers, van wie vooral de bijdrage van Sprenger nagalmt. Die hamert er niet zonder sarcasme op dat de grote vlijt om te motiveren vaak tot demotivatie leidt. De medewerker wordt immers niet als een evenwaardige partner behandeld. Sprenger pleit voor management by dialogue met klare afspraken, rechten en plichten voor alle betrokkenen. Wil de baas onze hond nu uitlaten?

Rob Vinke & Johan Schokker, Focus op HRM – Bindend motiveren. Samsom, 96 blz., 1656 fr.

Luc De Decker