Waarom Azië zal opbloeien

In Azië heeft zich sinds de crisis in 1997 een geweldige transformatie voorgedaan. Zuid-Koreaanse banken leren de regio hoe de financiën te saneren, zodat KMO’s en consumenten makkelijker kunnen lenen.

“Leer uit je vergissingen” is een eenvoudig motto, maar als het goed opgevolgd wordt, zou het Zuidoost-Azië wel eens opnieuw het statuut van snels groeiende regio in de wereld kunnen bezorgen. Na een financiële ‘meltdown’ zonder voorgaande en na de instorting van de uitgaven voor informaticaproducten, heeft er zich een geweldige transformatie voorgedaan. Aziatische zakenlui zijn niet langer overtuigd van hun onoverwinnelijkheid. De banken zijn gestopt met geld te versassen naar al wie goede politieke connecties heeft. Investeerders vragen – en krijgen – meer transparantie. Dat alles voorspelt veel goeds voor 2003. De economische groei in de regio zal dicht tegen 6% liggen. De vooruitgang zal echter niet gelijkmatig zijn. Sommigen hebben hun les immers eerder geleerd dan anderen.

Het Internationaal Monetair Fonds ( IMF) had de crisis niet zien aankomen en de strikte remedies die het vervolgens voorschreef waren controversieel. Maar de eis van het IMF dat slechte leningen zo snel mogelijk afgevoerd moesten worden, zorgde ervoor dat een berg van kortetermijnschulden in deviezen grotendeels terugbetaald of herschikt werden. Dat liet de regio toe om een nieuwe start te nemen. Bovendien zijn de meeste munten niet langer gekoppeld aan de Amerikaanse dollar en hebben een boel centrale banken hun reserves aan deviezen aangevuld. Mits een lichte heropleving van de vraag in de informaticasector, zal een groot deel van de exporteurs in de regio een goed jaar 2003 kennen. De Taiwanese fabrikanten van chips, bijvoorbeeld, zullen hun productie met 30% opkrikken en voor 10 miljard dollar aan chips aanmaken.

Indonesische banken onder de hamer

Uiteraard zijn nog niet alle financiële zorgen voorbij in de regio. In verschillende landen, waaronder Thailand, Indonesië en de Filippijnen, zal er ook in 2003 nog bezorgdheid heersen over problemen bij de banken en de openbare financiën. Maar ook daar zal vooruitgang geboekt worden. Zo streeft de Indonesische president Megawati Soekarnopoetri ernaar om het begrotingstekort terug te brengen tot 1,3%. In 2002 bedroeg het nog 2,5%. De Indonesische banken kregen zware klappen te verduren tijdens de Aziatische crisis en heel wat van hen gaan nog altijd gebukt onder onopgeloste geschillen. Dat maakt het voor bedrijven met solide investeringsplannen moeilijk om aan vers kapitaal te raken. Maar nadat de grootste privé-bank van het land in maart 2002 verkocht werd aan buitenlanders, zullen in de loop van 2003 verschillende banken die eigendom van de staat zijn, onder de hamer komen.

Zuid-Korea is het meest vastbesloten om orde op zaken te stellen. De Zuid-Koreaanse regering heeft haar banken geherkapitaliseerd en ze heeft een openbare vermogensbeheermaatschappij opgericht om slechte leningen op te kopen. Leningen aan de conglomeraten, de zogenaamde chaebols, en aan exportgedreven ondernemingen vormen niet langer een topprioriteit. Die verandering zal kansen bieden aan andere bedrijven, vooral KMO’s. De regering heeft de conglomeraten er ook toe verplicht om hun balansen van schulden te zuiveren, vaak door hele afdelingen te verkopen of helemaal te sluiten. Daardoor werden ze verplicht om zich op hun beste activiteiten te concentreren.

Meer kredietkaarten

In heel Oost-Azië zal er ook meer de nadruk gelegd worden op consumentenkrediet, wat ertoe zal leiden dat meer mensen zullen gaan rondlopen met een kredietkaart op zak. Ook hier vervult Zuid-Korea een modelfunctie. Naarmate de banken zichzelf herstructureren, zullen ze kredietrisico’s moeten leren inschatten en nieuwe vormen van klantendienst ontwikkelen. Het risico van een verhoging van de schuldenlast onder de consumenten zal velen in de regio zorgen baren, maar het zal tevens de aanzet vormen om de opmerkelijk hoge spaarquote in Oost-Azië te verminderen. Zoals Zuid-Korea heeft aangetoond, wegen de voordelen van een dergelijke beweging op een binnenlandse economie zwaarder door dan de risico’s.

Paul Markillie [{ssquf}]

De auteur is correspondent van de Global Agenda van Economist.com.

2003

Nadat de grootste privé-bank van Indonesië in maart 2002 verkocht werd aan buitenlanders, zullen in de loop van 2003 verschillende banken die eigendom van de staat zijn, onder de hamer komen.