WAALS BRABANT. Wallifornië ?

De oprichting van de nieuwe provincie Waals-Brabant op 1 januari, kon op slechts matige belangstelling rekenen in ekonomische kringen. De problemen blijven bestaan, terwijl de financiële middelen verzwakten.

“De provincie heeft inderdaad slechts beperkte bevoegdheden inzake ekonomische materies, ” erkent Philippe Remy, gedelegeerd bestuurder van Nivelinvest, een gemengde maatschappij voor steun aan de ondernemingen. “Voor ons verandert er weinig of niets, onze referentie-aandeelhouder blijft het Waalse Gewest. Maar ik heb toch het voorgevoel dat de nieuwe provincie kan bijdragen tot een nieuwe dynamiek in het bedrijfsleven. “

De recente institutionele hervorming zou er immers moeten toe bijdragen dat Waals-Brabant een ontwikkelingsbeleid kan opzetten in funktie van haar eigen belangen. Dat is ook de mening van Michel Bourlée, de voorzitter van de Waals-Brabantse Handelskamer. Zegt Bourlée : “Tot nog toe bevonden we ons tussen twee vuren. De Walen beschouwen ons als Brusselaars. En hoewel ze zich perfekt thuisvoelen in Waver of Rixensart, rekenden de Brusselaars ons altijd tot Wallonië. “

VERBINDINGSSTREEPJE.

Eén zaak zal echter niet veranderen : Waals-Brabant wil het verbindingsstreepje blijven tussen Brussel en Wallonië. “Ondanks de splitsing moeten we in goede verstandhouding blijven leven met Brussel, want de banden met de hoofdstad zijn zeer nauw, ” beklemtoont Bourlée. “Een groot deel van de bevolking werkt in Brussel, terwijl verscheidene grote ondernemingen vanuit het Brusselse hun tenten bij ons opsloegen. “

Philippe Remy vindt dat de nabijheid van Brussel bevoorrechte ontwikkelingskansen schept, op voorwaarde dat Waals-Brabant zijn relaties met de rest van Wallonië niet verwaarloost. Hij pleit ervoor dat de nieuwe provincie een “loopbrug” blijft tussen de hoofdstad en het Gewest. Daarom moet een voor dit doel aangepaste infrastruktuur ontwikkeld worden. Volgens Remy zou de Brusselse overheid, waarmee geregeld kontakt wordt onderhouden, zich bewust zijn van deze noodzaak.

De ambitie reikt echter verder. De Waals-Brabantse woordvoerders willen eveneens bruggehoofd spelen voor Vlaamse ondernemingen, die via de provincie vlot de Waalse markt willen bestrijken.

Sinds lang fungeert Waals-Brabant dus als een soort transitruimte : residentieel toevluchtsoord voor Brusselaars die het leven in de hoofdstad beu zijn en uitwijkplaats voor bedrijven die in het Brusselse te weinig expansiemogelijkheden hebben. Bovendien ontvangt het een pak werknemers uit andere Waalse streken. Zo is een derde van de werknemers in de industriezone van Nijvel afkomstig uit Henegouwen.

“Dit kenmerk bevordert allerminst de evenwichtige ontwikkeling van de provincie, waarvan bovendien het territorium een lange strook van 110 kilometer vormt, ” stipt Michel Bourlée aan. Volgens hem moeten de nieuwe autoriteiten vooral de verbetering van de Oost-West-verbindingen stimuleren. De Noord-Zuid-as is al goed bedeeld, maar de wegeninfrastruktuur in de andere richting valt zwakjes uit. Ook het openbaar vervoer faalt, waardoor de verplaatsingen van werknemers veel te moeilijk uitvallen.

NIET ALLES OP TECHNOLOGIE.

Een reeks hoogtechnologische bedrijven zorgen voor een belangrijke groeipool, dank zij het Wetenschapspark van Louvain-la-Neuve en het Industrieel Onderzoekscentrum van de ULB in Nijvel. Ook een SmithKline Beecham of een Swift zijn parels aan de kroon. Michel Bourlée relativeert echter : “Het zou fout zijn om in de hoogtechnologische bedrijven de eerste en enige prioriteit te zien. Waals-Brabant is geen Wallifornië, zoals enkele jaren geleden al te voorbarig werd beweerd. Er moeten nog enorme problemen opgelost worden. “

Deze mening wordt gedeeld door Philippe Remy. Nivelinvest ondersteunt bedrijven die voor 85 % aktief zijn in brede industriële sektoren. Slechts 14 % daarvan verdienen het etiket “hoogtechnologisch”. “We willen deze soort aktiviteiten niet bevoordelen, omdat we tevens de groei van sektoren met laaggeschoolde arbeid willen stimuleren, ” aldus Remy.

Waals-Brabant kent een oude industriële traditie. Forges de Clabecq blijft ondanks alles één van de grootste werkgevers. Maar de oude industrie zoekt ook in Tubize (voorlopig ?) tevergeefs naar haar tweede adem.

Opmerkelijk is dat ook Waals-Brabant (net zoals sommige Vlaamse regio’s) lijdt onder de konkurrentie van Henegouwen, dat rijkelijk Europese steun kan uitspelen. Mede daarom lanceerde Nivelinvest Operatie Kangoeroe, een startersfonds voor kleine ondernemingen. Het Waals Gewest heeft daarvoor een speciaal fonds van 30 miljoen frank ter beschikking gesteld. Het projekt voorziet ook in beheersondersteuning voor deze bedrijven.

VENNOOTSCHAPSVORM IN KRISIS.

Een ander knelpunt situeert zich in de streek van Geldenaken (Jodoigne), waar de landbouw nog een dominante positie inneemt. Een specifieke aktie in de richting van de agrobusiness moet voortbouwen op de traditie en nieuwe jobs scheppen.

Ondanks de mooie plannen, presteert Waals-Brabant eerder zwak volgens verscheidene ekonomische indicatoren. De werkloosheidsgraad steeg er de jongste twee jaar sneller dan in de rest van Wallonië. Verklaart Philippe Remy : “Dat is voornamelijk te wijten aan het feit dat we veel pendelaars hebben. “

Toch blijft ook het aantal faillissementen zeer hoog. Erger nog, het gaat in stijgende lijn. In 1994 sloten 245 bedrijven hun deuren, een toename met 7,5 % tegenover 1993. In 1992 werden er slechts 158 faillissementen opgetekend. Replikeert Remy : “De betekenis van deze cijfers is beperkt. Er worden zeer veel bedrijven opgericht in de provincie, maar vele daarvan verdwijnen snel. Wellicht is het hoge aantal faillissementen eerder representatief voor de krisis van een juridische vorm, dan voor een ekonomische katastrofe. “

Misschien kan het provinciaal onderwijs een substantiële bijdrage leveren ? Het gaat vooral om beroeps- en technisch onderwijs, dat het grootste stuk van de provinciebegroting opslokt. Dat onderwijs is niet altijd even goed afgestemd op de behoeften. Hoewel sommige richtingen van zeer goede kwaliteit zijn, monden te veel andere uit in beroepen die helemaal niet meer gevraagd worden op de arbeidsmarkt. Of de middelen aanwezig zijn om fundamenteel in te grijpen op dit punt, is niet zeker. Sommigen vrezen voor een verhoging van de lasten voor de ondernemingen, via de onroerende voorheffing. De splitsing is immers niet gunstig geweest voor het Waals-Brabants budget.

FRANÇOIS WEERTS

JOS GAVEL

MICHEL BOURLÉE (HANDELSKAMER) Hoogtechnolgische bedrijven zijn niet de enige prioriteit voor Waals-Brabant.