VOOR KLANT EN VADERLAND

“Deze heksenjacht komt alleen maar onze concurrenten ten goede,” zo pareerde Bill Gates tijdens de Microsoft-aandeelhoudersvergadering van november 1997 het recentste initiatief van Ralph Nader. Nader, zowat ‘s werelds meest gekende spreekbuis van consumenten en hun belangen, had net daarvoor een tweedaagse conferentie in Washington, DC georganiseerd over Appraising Microsoft and Its Global Strategy. Meer dan 300 advocaten, journalisten, academici en captains of industry waren present op de eerder ongewone vergadering. Ook Gates was uitgenodigd, maar die bedankte nors voor de eer. Nader zelf bleef er kalm bij en zag in Microsofts reactie een bevestiging van zijn kruistocht : “Gates zweeft nog steeds in de virtuele realiteit en heeft totaal geen voeling met de groeiende publieke betwisting van het machtsmisbruik en de intimidaties door zijn onderneming.”

Ralph Nader beschuldigt Microsoft ervan zijn dominante positie in de pc-softwaremarkt 80 % van de personal computers wereldwijd draait op Windows-software te gebruiken om de controle van markten als kabeltelevisie, elektronische handel en Internet af te dwingen. Eerder al had het Amerikaanse ministerie van Justitie de softwaregigant een boete van 1 miljoen dollar opgelegd omdat het een vonnis uit 1995 dat de licentiepraktijken van Microsoft regelde had geschonden. Behalve de procureurs-generaal van een handvol Amerikaanse staten onderzoeken momenteel ook Europese en Japanse antitrustautoriteiten of Microsoft zich schuldig maakt aan anticompetitieve praktijken.

Bill Gates en Microsoft zijn geen doetjes, maar Ralph Nader als tegenstander ontmoeten is een ware nachtmerrie. De inmiddels 63-jarige Nader heeft immers al heel wat zakelijke draken doen sneuvelen. Legendarisch bijvoorbeeld is zijn kruistocht voor de bescherming van de rechten van de kleine man in 1966. In dat jaar verklaarde hij voor het Amerikaanse congres dat General Motors ( GM) een privé-detective had ingehuurd om zijn handel en wandel te volgen in de hoop chantagemateriaal te kunnen vergaren. Het jaar voordien had Ralph Nader in zijn boek ” Unsafe at Any Speed” de gebrekkige veiligheid van het nieuwe Corvair-model aangeklaagd. In plaats van Naders acties af te remmen, duwde GM op het gaspedaal : de verkoop van “Unsafe at any Time” schoot pijlsnel de lucht in, die van de Corvair zakte als een pudding in elkaar. De voorzitter van General Motors moest zich voor een senaatscommissie publiekelijk verontschuldigen, Ralph Nader werd ontvangen op het Witte Huis en werd wereldbekend. Tijdens de Corvair-opschudding voorspelde een bedrijfsleider uit de auto-industrie dat de rage van “meer productveiligheid” wel snel zou overwaaien. Niets bleek minder waar.

In 1969 bracht Nader 200 jonge krachten naar Washington. Samen met zijn Raiders nam hij het op voor onder meer de rechten van de mindervaliden en het milieu, hij streed voor verzekeringen en belastinghervormingen. Nader nam zowel de overheid als de ondernemingen vooral Du Pont en Citicorp op de korrel. Het Naderism werd snel een credo voor ontevreden consumenten. Zijn Critical Mass-conferenties in 1974 en 1975 over nucleaire energie door Nader omschreven als een “technologisch Vietnam” lagen aan de basis van het Critical Mass Energy Project, een nog steeds actieve lobbygroep rond energie. Rond Nader en/of vanuit Naders inspiratie is overigens een veelheid aan instituten en lobby-organisaties gegroeid : Congress Watch, Public Citizen, het Center for Responsive Law, het Center for Auto Safety, de National Insurance Consumer Organisation, de Health Research Group en het over de hele Verenigde Staten vertakte netwerk van de Public Interest Research Group. Onder president Richard Nixon werd de bulk van zijn kruistochten wet, onder meer via de oprichting van de Occupational Safety and Health Administration, de Environmental Protection Agency en de Consumer Safety Commission. De deregulering van de luchtvaartindustrie en de transportsector zijn te danken aan het Naderism.

De door de Reagan-administratie beheerste jaren tachtig zijn een zwarte periode in Ralph Naders leven en werk. Hij verloor zijn beste medewerkers aan de regering of aan regeringsinstellingen, hij leed aan een zeldzame ziekte die de linkerzijde van zijn gezicht verlamde en zijn linkeroog permanent deed tranen, en in 1986 overleed zijn oudste broer Shafeek aan prostaatkanker. Drie maanden was het stil rond Ralph Nader, maar een overeenkomst tussen de verzekeringsmaatschappijen enerzijds en de dokters en advocaten anderzijds om de consumenten in te binden, maakten Ralph Nader zo woedend dat hij weer ten strijde trok. Nader was weer de oude.

Ralph Nader werd geboren in 1934 uit geïmmigreerde Libanees-Amerikaanse ouders in Winsted, Connecticut. In 1955 studeerde hij cum laude af aan de Princeton University en in 1958 ontving hij ook een rechtendiploma van de Harvard University. Na een tijdje aan de slag te zijn geweest bij een gekend advocatenkantoor in Hartford, trok hij in 1963 met één koffer, en al liftend naar Washington, DC. Hij vestigde er zich als een kruisvaarder voor de gemeenschap. Aangekomen in Washington sloot hij zich aan bij de Young Men’s Christian Association ( YMCA). Aan de overkant van de straat kocht hij een hotdog. Het was meteen zijn laatste. Nader onderzocht immers onmiddellijk de ingrediënten van de hotdog en verklaarde met een al even grote snelheid de oorlog aan de vleeswarenindustrie. Binnen de kortste keren stond hij symbool voor de consumentenrechten en de participatieve democratie.

Vandaag werkt Nader vanuit zijn Center for Study of Responsive Law, in de buurt van Dupont Circle in Washington, DC. Hij heeft er een eenvoudig kantoor, dat volgepropt is met kranten, boeken en kopieën uit het Federal Register. In de ene hoek staat een gammele, zwarte ijskast. In de andere hoek een goudkleurig geverfde Corvair-motorkap met honderden handtekeningen. Luxe is niet aan hem besteed. Zijn spaarzaamheid daarentegen is legendarisch. Zo woont hij nog steeds in zijn simpel vrijgezellenoptrekje van weleer. Dat net hij een guerrilla aangaat met de rijkste man ter wereld is geen toeval.

CATHY BUYCK

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content