Vlaamse ambtenaren vrezen voor hun statuut

De geplande stakingsacties van de Vlaamse ambtenaren gaan niet enkel over een loonsverhoging. De vakbonden vrezen ook dat het statuut van het overheidspersoneel een kopie wordt van dat in de privé-sector.

Waarom eisen de ambtenaren een hoger loon?

Vanaf 17 maart plannen de 24.000 ambtenaren van de Vlaamse administratie acties om zo een loonstijging van 5 % af te dwingen. Ze willen dat die loonsverhoging gespreid wordt over twee jaar. Daarnaast eisen ze een hogere eindejaarsvergoeding en hogere loonschalen. Dat de ambtenaren in actie schieten, heeft te maken met de onrust die begin dit jaar de privésector in zijn greep hield. De vakbonden kijken ook naar het buitenland. De voorbije maanden eisten de Duitse vakbonden een loonsverhoging van 8 % in één jaar terwijl de overheid enkel een stijging van 5 % over twee jaar wou toekennen.

Bovendien zit het de vakbonden hoog dat de lonen voor Vlaamse topambtenaren in de zomer van 2007 fors toenamen. Die kunnen sinds 1 juli 2007 rekenen op een extra maandtoelage, die kan oplopen tot bijna 28.000 euro op jaarbasis. De stijging zorgde voor des te meer ergernis omdat op Vlaams niveau sommige van de hoogste ambtenaren de leiding hebben over amper 25 personen. Op federaal niveau leidt een zo’n ambtenaar vaak een groep van duizenden ondergeschikten.

Hoe worden de ambtenarenlonen aangepast?

Dat uitgerekend de ambtenaren een loonsverhoging vragen, wekt verwondering. Net als in de privésector is het automatische indexeringsmechanisme ook voor hen van toepassing. Meer nog, het is een tamelijk royaal systeem omdat de lonen van het overheidspersoneel relatief snel na de overschrijding van de spilindex worden aangepast. In de privésector worden die aanpassingen in tal van sectoren op jaarbasis toegekend. Niet zo bij de ambtenaren. In december 2007 werd de spilindex ten gevolge van de hogere inflatie overschreden, wat inhield dat de ambtenarenlonen twee maanden later stegen. In februari ontving het overheidpersoneel een loonsverhoging van 2 %. Volgens het Planbureau wordt de spilindex in april opnieuw overschreden, wat betekent dat de lonen in juni nog eens met 2 % zullen stijgen. De vakbonden gaan er echter van uit dat die verwachte loonsverhogingen onvoldoende zijn om het verlies aan koopkracht te compenseren.

Is het ambtenarenstatuut in gevaar?

Een loonsverhoging is niet de enige eis van de ambtenarenbonden. Zij vrezen dat het ambtenarenstatuut wordt uitgehold en de verschillen met het werknemersstatuut uit de privésector stilaan verdwijnen. De Vlaamse overheid wil meer ambtenaren met privésectorervaring en wil dat de overheidsdiensten zoals privébedrijven worden gerund. Ontslag in het geval van slecht functioneren is dan niet langer taboe en er kan desgevallend een beroep gedaan worden op uitzendarbeid. Een tendens die we nu al kunnen vaststellen. Vlaanderen stelt steeds meer contractuele ambtenaren tewerk. Volgens de OESO is op dit moment zowat de helft van alle Vlaamse ambtenaren contractueel, het lokale niveau meegerekend. ‘Contractuelen’ kunnen ontslagen worden en krijgen later een werknemerspensioen in plaats van het royalere ambtenarenpensioen. Bovendien worden ze in de overheidsdienst steeds meer vervangen door uitzendkrachten. Ook al is de overheidssector officieel niet opengesteld voor interim-arbeid, in de praktijk wordt wel degelijk een beroep gedaan op tijdelijke werkkrachten. De Vlaamse regering verwacht ook flexibelere en meer polyvalente ambtenaren.

Eigenlijk is het de bedoeling dat de statutaire ambtenaren op lange termijn verdwijnen of toch een zeldzaamheid worden. Dit moet de overstap tussen privé- en overheidssector vergemakkelijken. Een nood- zaak gezien de krapte op de arbeidsmarkt. (T)

Door Alain Mouton

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content