VILLA’S EN VLIEGTUIGEN

Vliegtuigen tussen de villa’s van Wechelderzande zijn verdedigbaar. Je vergooit zomaar niet om sentiment en not-in-my-backyard-gedrag de kans op een groeipool in een streek die ook vandaag elke nieuwe job kan gebruiken. De Kempen was leegte, zoals elk randgebied van elke staat voor we Euroland maakten, leegte was. Die leegte lokte de zoeker naar betaalbaar groen. De leegte is nu geen vacuüm meer, maar deel van een middengebied met economisch potentieel. De rand werd een centrum. De zoeker naar groen is niet de enige bezitter van de ex-leegte. De prioriteiten van de gemeenschap moeten afgewogen worden tegen zijn prioriteiten. Het nut van ‘t algemeen dwingt soms tot het verstoren van het paradijs.

Ik ben betrokken partij. Want Kempenaar en Wechelderzande was zwerfgebied voor mijn scoutsgroep. We trokken omheen de Navo-luchthaven, een knoert van drie kilometer beton, pardoes in de heide. In de blokhut van de familie de Cardon de Lichtbuer werd gesmoesd over de jets, de Navo, de Koude Oorlog. Jongensgedachten over werelddingen. Na de boeren, de jagers en de scouts volgden de villa’s van Antwerpenaren. Wat voor de eerste nomade een idylle was, werd voor de honderdste een Suburbia op twintig minuten van de Antwerpse stadsrand. De 4 x 4’s, dubbele garages, ponystallen, gazonnetjes, mountain bikes van Wechelderzande, Zoersel en Malle zijn de fetisjen van een poenige Kempen.

Leo baron Delwaide, havenschepen van Antwerpen, wordt daar vandaag op de barbecue-vuren geroosterd. Hij weet dat regionale luchthavens de verbindingstekens zijn van het nieuwe Europa. City Airports en luchtvrachtknooppunten. Een City Airport heeft hij in Deurne, een luchtvrachtknooppunt zoekt hij waar de logica hem naartoe drijft. Het werkeloze en betaalbare beton van Malle Airport. Vrachten zoeken schepen, vrachten zoeken ook vliegtuigen, en steeds meer zoeken dezelfde vrachten én schepen én vliegtuigen. In plaats van minstens 1,2 miljard frank weg te gooien voor een onzinnige verlenging van City Airport Antwerp verkiest schepen Delwaide een investering van een kleinere omvang voor het rijp maken van Wechelderzande voor luchtvracht.

De adellijke edelachtbare weet waar hij aan begint, zeker niet waar hij eindigt. De lobby tegen zijn stoute plan wordt een veelvoud van de groene beweging tegen Deurne. Het zeuren en treuren van de beroeps van het milieu is vanaf de laatzomer een zekerheid. In die beweging zitten verstandige mensen naast anarchisten en machinebrekers. Alarmisten die elk jaar achter een nieuwe milieu-obsessie aanhollen. Actionisten die in een klimaat van politiek correct denken automatisch het gelijk aan hun kant krijgen. Figuren die denken dat het handvol jobs ontstaan uit de composthopen van biodynamische boerderijen a sustainable society waarborgen. Militanten die bij het horen van de woorden economie, expansie, internationalisering, wereldvervoer koorts krijgen. Predikers die de industrie aanvallen om de globalisering en de uitstoot van jobs, maar elk tewerkstellingsinitiatief van de industrie (vervuiling) of de dienstenbranche (hamburgerjobs) verwerpen.

Moet de havenschepen bevreesd zijn voor het front tegen de Kempense luchthaven? Electoraal is het voor zijn politieke soortgenoten, de Kempense VLD’ers, een harde noot om kraken. Bedrijfseconomisch en regionaal-economisch heeft hij zinvolle argumenten. Ecologisch kan hij terugvallen op interessant studiewerk van bijvoorbeeld het Nederlands economisch onderzoekscentrum Nyfer dat het mes zet in milieumodes .

Enkele trends. 1. Milieubezwaren tegen luchthavens slinken door de krachtigere, zuinigere motoren van de nieuwere vliegtuigtypes. Fluisterjets worden de norm. 2. Gemeentebesturen met respect voor de echte belangen van hun burgers – toekomstgerichte werkgelegenheid – weten dat luchthavens investeringen aanzuigen. 3. Een militaire luchtmachtbasis maakt na het IJzeren Gordijn-tijdperk de uitbouw van een commerciële luchthaven mogelijk aan een schijntje van de prijs van een greenfield site. Wat Wechelderzande precies aan troeven heeft, dient uitgeklaard te worden. De basis echter, 3000 meter rechttoe rechtaan beton is er. Wat daarbij komt, is betaalbaar. Een ex-militaire basis is operationeel in een fractie van de tijd voor nieuwbouw. 4. In het nabije buitenland zijn vastgoedontwikkelaars, bouwondernemingen en privé-investeerders geboeid door het potentieel van (militaire) luchthavens. In de City Airport Mönchengladbach participeert een grote Duitse bouwonderneming, in het nieuwe Kent International – de ex- Battle of Britain-basis van Manston – investeerde het immobiliënbedrijf Wiggins. Kent International is door een twintigjarencontract met Air Atlanta Icelandic een nieuwe Londense luchthaven. 5. Milieugroepen ontdekken met scha en schande de rekenkunde. Op basis van rekenmodellen die maar net zo goed zijn als de aannames die erin gestopt werden, hebben zij al stommiteiten verspreid over bijvoorbeeld de zure regen, de straling van zendmasten en het broeikasteffect in 2100. Onder druk van de wetenschap en de publieke opinie – die een deel van hun gedrag herkent als sektarisme – zal ook daar het gezonde boerenverstand groeien.

FRANS CROLS