Verwijder radioactieve bliksemafleiders

Erik Verbeeck heeft sinds 1982 de strijd aangebonden met radioactieve bliksemafleiders. De opruiming dreigt de bezitters handenvol geld te kosten.

In 1936 bracht de Franse firma Helita de eerste radioactieve bliksemafleider op de markt. Wellicht zijn er zowat 15.000 geplaatst in België. Vooral in de jaren vijftig en zestig werden daken van openbare gebouwen en kerken vaak voorzien van de radioactieve opvangers. Zelfs nadat ze in 1985 bij wet werden verboden, zijn er nog dergelijke bliksemafleiders geplaatst. “Vandaag staan er nog een kleine 5000,” meent Erik Verbeeck, zaakvoerder van VeBo Electroadvies. “Slechts 1200 werden er officieel ontmanteld. Vraag is wat er met de rest is gebeurd.”

Geen overbodige vraag: de oudste radioactieve bliksemafleiders bevatten een porseleinen kap waarop radiumzouten met een emailleringsprocédé werden aangebracht. Als die tegen de grond gaat, verspreidt het radium zich overal – zowat het effect van een kleine vuile bom. De toestellen mogen enkel door aannemers worden afgebroken die een vergunning hebben van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle ( FANC). De gedemonteerde tuigen en de besmette dragers mogen enkel worden verwerkt via het Niras ( Nationale Instelling voor Radioactief Afval en Verrijkte Splijtstoffen).

Erik Verbeeck is één van de vier Belgische aannemers die een vergunning heeft voor de afbraak van radioactieve opvangers. Hij heeft een indrukwekkend curriculum als aanklager van mistoestanden in de energiesector. De ingenieur uit Hofstade bij Aalst, die als zelfstandige voor onder meer Electrabel, AEG, Bell Telephone en Thomson gewerkt heeft (zie Trends van 31 januari 2003), heeft er een gewoonte van gemaakt om foto’s van inbreuken tegen veiligheidsvoorschriften naar politici te sturen. Financieel heeft die strijd Verbeeck bitter weinig opgeleverd, want zijn vorige bedrijven zijn door conflicten in het slop geraakt.

De prijs voor een afbraak van een radioactieve bliksemafleider conform de regels schat Verbeeck tussen 1500 en 4000 euro. Die bedragen lopen nog op als het gaat om een grote besmette massa of moeilijk bereikbare plaatsen, zoals kerktorens. Verbeeck ziet het deze keer alvast niet somber in. “Als iedereen mij laat werken, kan VeBo iets worden.”

Wouter De Broeck

Als zo’n oude radioactieve bliksemafleider tegen de grond gaat, verspreidt het radium zich overal – zowat het effect van een kleine ‘vuile bom’.