Niemand komt toevallig in Las Vegas. Je rijdt enkele uren door de woestijn vooraleer je er bent. Of je neemt er doelbewust het vliegtuig voor. Niemand in Vegas is verbaasd dat er gegokt wordt. Iedereen weet dat gokken niet goed is voor je financiële gezondheid. We zijn in dit leven immers maar van drie dingen zeker: de dood, de belastingen en het casinovoordeel. Alles heeft er maar één doel: je zoveel mogelijk belazeren onder het motto van ‘ontspanning’. De casino’s hebben geen ramen, nergens zie je uurwerken of daglicht, de lobby van het hotel en de vrij goedkope buffetten kan je enkel bereiken als je vele eenarmige bandieten bent langs gewandeld, men lokt je binnen, plots neem je een bocht en je ziet de uitgang niet meer. Zodra je gokt, krijg je gratis cocktails, want alcohol benevelt de geest. Er hangen (niet-verval-ste) foto’s van de winnaars. Uiteraard hangen er geen foto’s van de tienduizenden die er veel te veel verloren hebben. Merkwaardig, maar Vegas heeft iets eerlijks, iets helders, iets transparants.
Maar neem nu een verzekeringsmaatschappij als AIG. Volgens Fred Bernanke, de voorzitter van de Federal Reserve, een zeer goede verzekeringsmaatschappij met in annex een casino. Met dat verschil dat AIG niet het casino was, maar op het casino speelde, en bleef spelen en spelen met steeds hogere inzetten. Of neem de Royal Bank of Scotland. Je zou denken: een solide, degelijke bank. Maar ook al georganiseerd om op het casino te spelen. Dat soort casino heet niet Bellagio of Caesar’s Palace maar subprime,hedge fund, CDO. Je denkt dat je werkt voor een bank of verzekeringsmaatschappij, maar de facto werk je voor een goktent. Je denkt dat je spaarcenten veilig zijn bij een grote financiële instelling, maar de facto heb je al je geld meegegeven aan Marc B, die er in first class mee naar Vegas is gevlogen en daar aan de poker-, roulette, of blackjacktafel een en ander heeft uitgeprobeerd. Van één ding ben je dan wel zeker: hij heeft comfortabel en duur gevlogen, heeft in Vegas champagne gedronken en zijn minibar is leeg. Hij heeft zelfs zijn bezoek aan de kapper (u merkt het, het voorbeeld is fictief) en zijn etentje bij Smith & Wollensky ingediend.
Regel nummer een als je een casino bezoekt: speel nooit met geld dat je je niet kan veroorloven te verliezen. De definitie van écht gokken, is spelen met geld dat je je niet kan veroorloven te verliezen. De echte sukkelaars in een casino-omgeving zijn de gokverslaafden, diegenen die de regels van het redelijke casinobezoek niet kunnen volgen, omdat de spelduivel hen in zijn macht heeft.
Tot op heden ben ik vrij mild geweest voor die enkele bankiers die misschien toch wel een beetje te hebzuchtig zijn geweest. Maar helaas, ik schrijf deze column nadat ik juist heb gelezen dat de (top)managers van IAG voor zo’n slordige 165 miljoen dollar bonussen zullen ontvangen. Dit is volkomen irreëel. En u weet ook dat deze ‘verzekeraars’ niet alleen staan. Toen Barings failliet ging, hebben de topmensen nog geprobeerd te pleiten voor hun bonus; er was de schande van de vertrekpemies bij Fortis; het waanzinnige pensioen van de CEO van Royal Bank of Scotland, de talrijke voorbeelden van superbonussen voor en na de ineenstorting van Citigroup, Goldman Sachs. De lijst is stilaan eindeloos geworden. Het is dus deel van het systeem. Topbankiers zijn met andere woorden verslaafd aan geld, zoals een alcoholicus verslaafd is aan alcohol.
Van deze laatste groep is overigens geweten hoe sluw en slim ze zijn. Ze liegen en geloven hun eigen leugens; ze leiden met alle gemak familie, vrienden en zelfs psychiaters om de tuin. Enkel verslaafden vertonen bizar gedrag dat ze zo goed kunnen uitleggen. En de bankiers hebben het echt nog niet afgeleerd. Hun argumenten om topbankiers heel veel geld te laten verdienen zijn vaak ontroerend belachelijk. Ook zij hebben nu hun uitleg klaar: “We moeten blijven toplonen uitbetalen om toptalenten aan te trekken.” Maar wie trek je aan met monsterlonen en megabonussen? Diegenen die talent hebben om banken te leiden, of diegenen die hebzuchtig zijn en het talent hebben verslaafd te worden aan geld?
Soms, heel soms, spreken de feiten voor zichzelf. Het patroon van geldverslaafde topbankiers is zo universeel, dat we nu het antwoord kennen. Toegegeven, bankiers die verslaafd zijn aan hun eigen product, het heeft iets. Maar het is en blijft een verslaving. En helaas, een zachte vriendelijke aanpak helpt geen enkele verslaving; droogleggen, draconische maatregelen en dan toegang tot het product onmogelijk maken. Ik ben eens benieuwd welke politicus dezelfde maatregelen voor geldverslaafden als voor drugverslaafden durft te nemen. Of zit ik weer in mijn al te cynische periode als ik durf te veronderstellen dat net iets te veel politici verslaafd zijn aan macht? (T)
DE AUTEUR IS HOOFDDOCENT AAN DE UNIVERSITEIT GENT EN PARTNER VAN DE VLERICK LEUVEN GENT MANAGEMENT SCHOOL.
Marc Buelens
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier