VERKIEZINGEN. GEEN DEUGDZAAMHEID, MAAR DEUGDELIJKHEID. Ernstig en duidelijk stemmen

Een kiesstrijd in het teken van de deugd is ons bespaard gebleven. Het festival van de deugdzaamheid in de politiek was kortstondig. De voornaamste aktoren, dit zijn dan de magistraten in hun strijd tegen de politieke korruptie, spelen immers buiten hun eigen veld ; de steun die zij krijgen van de kommentatoren en verder van de openbare mening, is uiteraard fragmentair en niet ononderbroken. De anti-politieke politieke partijen zien ten slotte ook wel in dat zij evenmin als de andere de deugd kunnen monopolizeren, en dat zij zeker in Vlaanderen ook andere kansen hebben.

WAARDEN.

Het inroepen van de deugd staat ter beschikking van iedereen die een normale aanleg vertoont voor het verkopen van onwaarheden. Op dit gebied werd in enkele maanden tijd eersteklaswerk geleverd. De partijen aan de macht deden een beroep op de waarden, de immateriële nog wel, en wat kan er nu deugdzamer zijn dan dat ?

Wat kan men nu aanvoeren tegen de solidariteit, zonder zichzelf bij de groepsegoïsten te plaatsen ? Wie zal een stem van tegenspraak durven verheffen tegen de oproepen, uitgaande van instellingen die in de deugd hun reden van bestaan vinden (zoals Kroon en Kerk), om zachtzinnig om te gaan met elkaar dus ook met de politici en “zorg-zaam” te stemmen ?

De deugd kon gemakkelijk op een zijspoor gezet worden, omdat de eigenlijke inzet van de politiek groot en duidelijk genoeg is : dat is namelijk de macht, een oude bekende die iedereen kent. De korruptie is tenslotte niets anders dan het misbruik van macht.

MACHT.

Hoe men haar ook ziet of fotografeert, frontaal of ruggelings, met een brede keuze tussen forsigheid en gemoedelijkheid de macht is dadelijk thuis te brengen. Men ziet haar gemakkelijk, en beter dan men de deugd vaststelt : verspreid over instellingen en partijen, over de openbare en de partikuliere sektor, over de kultuur, de ekonomie en ten slotte toch ook de politiek.

Indien men er hoe dan ook mee te maken heeft, weet iedereen ongeveer wie macht heeft en wie niet. Die en die groepen of partijen zijn sedert 1991 of 1987 (korruptie inbegrepen) aan de macht geweest of niet. Zij komen ervoor uit en willen ermee verder gaan.

In 1995 is de vraag niet wie in België tijdens de komende vier of vijf jaren de deugd zal beoefenen, maar wel wie de macht zal uitoefenen en nog duidelijker : dezelfden of anderen. Dat het hier over koalities gaat, maakt het antwoord niet moeilijker maar gemakkelijker.

VRAGEN.

Men moet niet eens een politiek deskundige zijn om een gefundeerd oordeel te hebben over de wijze waarop het gebeurde. De ekonomie in de breedste betekenis levert onomstootbare gegevens, en die van de politiek zijn al even duidelijk. Wie zal bijvoorbeeld ontkennen dat de ondergeschikte positie van de Vlaamse meerderheid in dit land de laatste jaren bevestigd en bestendigd werd doorheen alle institutionele hervormingen ?

De cruciale vraag bij alle verkiezingen, overal, is of de regerende partijen winnen dan wel verliezen. Waarom zou dat hier anders zijn ?

De kiezer is vrijgesteld van de vragen die hem op arglistige wijze gesteld worden naar een alternatief, een alternatieve meerderheid, een programma over dit of over dat. Degenen die hem deze vragen stellen, geven daarop zelf geen (of een bedrieglijk) antwoord.

RECHT.

Is er in de oppositie meer dan één alternatief voorhanden, des te beter maar dit is niet doorslaggevend. Over de zogezegde versnippering en verspilling van krachten moet de kiezer zich het hoofd niet breken. De enige deugd die de niet-bevoogde kiezer te beoefenen heeft, is de duidelijkheid. Anders gezegd : het is zijn volste recht een zogenaamde proteststem uit te brengen.

Wat hierboven te lezen staat, zijn inderdaad niets meer dan gemeenplaatsen over een overbekende en belangrijke instelling zoals de algemene verkiezingen. Ik pleit niet voor deugdzaamheid bij het stemmen, maar alleen voor ernst en duidelijkheid of, in één woord samengevat, voor deugdelijkheid.

LODE CLAES

Lode Claes is voorzitter van de redaktie-adviesraad.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content