Vento verbindt lucht

Na een jaartje onderbreking is Vento voor de derde keer Trends Gazellen Ambassadeur. De producent van verbindingsstukken voor luchtkanalen blijft investeren in automatisering.

“Elk jaar investeren we een miljoen euro in automatisering”, laat Pieter Tsjoen (36) niet zonder trots weten. “De jongste twee jaar stelden we achttien nieuwe robotten op in onze montagehal.” De onderneming op het Oude-naardse industrieterrein De Coupure maakt verbindingsstukken voor luchtkanalen.

Tsjoen richtte het bedrijf elf jaar geleden op. De marktstudie deed hij tijdens zijn laatste jaar bedrijfsrevisoraat. “Ik was eigenlijk van plan om eerst een paar jaar bij een van de grote consultants te werken, om dan pas zelfstandig te beginnen. Maar het aanbod van mijn vader kwam sneller.”

Zijn vader Luc richtte in 1978 Airkan op, dat ronde en rechthoekige luchtkanalen bouwt. Verbindingsstukken kocht hij bij het Zweedse Lindab, maar toen de Scandinaviërs besloten Airkan rechtstreeks concurrentie aan te doen, zocht hij naar een uitweg. Dat werd Vento. Het Oudenaardse bedrijfje werd de eerste jaren door de Zweedse marktleider Lindab niet echt beschouwd als een volwaardige concurrent. Door te focussen op de export is de Belgische uitdager nu de onbetwiste nummer twee. Amper 2 van de 17 miljoen euro omzet in 2009 komt nog uit België. De grootste markten zijn Frankrijk en Duitsland. De container naar de Verenigde Staten is net vertrokken en er staan nog paletten klaar voor de Baltische staten, Ierland, Liechtenstein, Spanje en een reeks andere landen.

Toch doet de crisis zich gevoelen. Eind vorig jaar sloot Tsjoen Tubel, een bedrijfje uit Gentbrugge met een verleden bij de staalfamilie Boël, dat was gespecialiseerd in gelaste buizen voor afsluitingen en constructiewerken. Sinds de overname in 2001 en de fusie met Vento vijf jaar geleden draaide het bedrijfje breakeven, maar vorig jaar werd er praktisch niet meer geproduceerd. De markt werd overspoeld door goedkopere Turkse en Chinese concurrenten en de prijzen raakten nooit meer op niveau. Dertien mensen verloren hun job. “Het was de eerste keer dat ik iets moest sluiten. Niet echt leuk. Je kunt een paar maanden blijven hopen op een kentering, maar als die niet komt, eindigt het verhaal.”

Voor Vento heeft hij weinig schrik. “We zijn 6 miljoen euro omzet kwijtgespeeld vorig jaar, maar daarvan komt het meeste van Tubel. Bij Vento is de omzetdaling beperkt tot 6 procent, en dat komt vooral door de lagere grondstoffenprijzen. We hebben nog altijd 300 klanten, die ongeveer evenveel afnemen als vorig jaar. Terwijl Lindab een kwart van zijn omzet kwijt is.”

Bovendien zit de bouw misschien in een dipje, maar zijn de ronde luchtkanalen nog altijd aan een opmars bezig. “Tot de jaren zeventig waren die altijd rechthoekig, op maat gemaakt. Nu zie je dat naarmate het welvaartsniveau stijgt in een land, er minder rechthoekige kanalen worden gebruikt. Nu komen ze ook op in Rusland, het Midden-Oosten, de Verenigde Staten…”

Al houdt Tsjoen zich ver van euforie. “In 2009 konden we nog veel orders afwerken die in 2008 werden besteld, voor de crisis uitbarstte. Maar de bouwprojecten die nu worden opgestart, leveren ons pas vanaf midden volgend jaar orders op.” De tussenpe-riode vangt hij op door productie en voorraadbeheer te op-timalise-ren. Het volauto-mati-sche, in de hoogte gebouwde magazijn, een investering van twee miljoen euro, is zonder meer indrukwekkend: er is plaats voor 13.000 paletten.

Zijn rallyverleden – vijfvoudig Belgisch kampioen – levert hem geen extra klanten op, maar het kost er hem ook geen. “Er zijn wel wat parallellen te trekken: stressbestendigheid, onder grote druk snel kunnen reageren, teamwerk en het vertrouwen dat je in je medewerkers stelt en zij in jou. Je leert ook relativeren en nu nog meer met de kinderen.” In lijn daarmee heeft Tsjoen de dagelijkse leiding uit handen gegeven aan een algemeen directeur, Bart Modde. “Hij doet de productie en de innovatie, ik het commerciële, de marketing en de algemene leiding.”

Maar dat is niet noodzakelijk de eerste stap naar een verkoop. “Wat zou ik dan moeten gaan doen? Ik heb al zes keer een aanbod gekregen van Lindab. Pas op, elke opportuniteit bekijk ik met een open blik. Ik ben niet tegen een samenwerking, in welke vorm dan ook. Mijn kinderen hoeven mij ook niet op te volgen omdat ik dat leuk zou vinden, ongeacht hun eigen interesses en capaciteiten. Dat duurt nog minstens twintig jaar: een eeuwigheid, zeker als productiebedrijf. Terwijl er over vijf jaar misschien een substituut voor ons product is. Precies daarom houden we continu onze ogen open voor innovaties.”

Door Luc Huysmans, Fotografie Thomas De Boever

Amper 2 van de 17 miljoen euro omzet in 2009 kwam nog uit België.