Veeleer partners dan concurrenten

De Belgische fintechsector bloeit als nooit tevoren. Omdat ze niches en complementaire activiteiten opzoeken, vormen die starters gespecialiseerd in financiële technologie voorlopig geen bedreiging voor de financiële sector.

Fintechspelers worden vaak afgeschilderd als te duchten concurrenten voor de klassieke banken. Zij dreigen het businessmodel van de financiële instellingen op zijn kop te zetten omdat ze focussen op één aspect van het bankieren en daarin doorgaans sneller, transparanter, gebruiksvriendelijker en efficiënter zijn.

Ook in België komt die sector tot wasdom. Ons land heeft een traditie van bedrijven gespecialiseerd in betalings- en financiële technologie (Bancontact/Mister Cash, Swift, Clear2Pay, Financial Architects, Ogone …), waardoor er een voedingsbodem van mensen met expertise is. Maar de ontwikkeling gebeurt vaak in samenwerking met de lokale banken.

“De tweedeling tussen fintechspelers en banken is een valse perceptie”, vindt Peter Pollaert, hoofd cashmanagement in België van BNP Paribas Fortis.

“Fintechbedrijven mikken doorgaans op een niche-activiteit waar de banken om allerlei redenen vanaf blijven. Daarom zijn ze vaak complementair”, bevestigt David Van der Looven, mede-oprichter en operationeel directeur van Edebex, een onlinehandelsplatform voor facturen.

Veel fintechontwikkelingen situeren zich in het betalingsverkeer en het cashmanagement. Wat bijvoorbeeld Monizze doet, gaat over betalingen: het bedrijf geeft een kaart voor elektronische maaltijdcheques uit, die veel eigenschappen vertoont van een prepaid betaalkaart. Edebex komt met de online-verhandeling van facturen in de buurt van het factoringmechanisme dat banken aanbevelen om het werkkapitaal van een bedrijf te optimaliseren.

“Heel wat innovatie in financiële technologie in België heeft te maken met elektronische betaalmiddelen en e-commerce”, zegt Jean-Louis Van Houwe van Monizze. “Het monopolie van de Worldcom-terminals in de fysieke distributie wordt bijvoorbeeld aangevallen. Mensen willen met hun smartphone kunnen betalen. De betaalterminal is niet langer het enige identificatie-instrument. Vandaar dat heel wat start-ups ook bezig zijn met beveiliging en bio-identificatie. In veel fintechontwikkelingen staat het gebruiksgemak in een mobiele context centraal, en dan zijn beveiliging en identificatie cruciaal.”

Stroomop- en stroomafwaarts

Peter Pollaert van BNP Paribas Fortis ziet ook veel innovaties in de business-to-businesssfeer. “Een aantal fintech-bedrijven focust op de processen stroomop- en stroomafwaarts van de eigenlijke betaling, en staat daarin al ver. Stroomafwaarts hebben we het dan over de rapportering en boekhoudkundige verwerking van betalingen. Stroomopwaarts gaat het over facturering en tijdige betaling. In beide gevallen kan dat voor ondernemingen leiden tot een efficiënter beheer en een betere opvolging van de thesaurie.”

Edebex is een goed voorbeeld van zo’n fintechbedrijf. Van der Looven: “Wij stelden na de financiële crisis vast dat bepaalde kmo’s minder gemakkelijk aan financiering geraken, terwijl andere bedrijven weinig rendement op hun cashoverschotten behalen. Eigenlijk hebben wij een onlineontmoetingsplaats gecreëerd waar casharme bedrijven hun onbetaalde, niet-vervallen facturen tegen een korting kunnen verkopen aan cashrijke ondernemingen.”

Daarmee steunt Edebex op dezelfde wettelijke basis als factoring, maar de modaliteiten zijn anders, zegt Van der Looven. “Edebex doet aan stukverkoop, terwijl factoring contractueel een minimale omzet vereist. Wij zijn flexibeler, sneller en toegankelijker, en daardoor complementair aan de factoring-dienstverlening van een bank. Eigenlijk is ‘supplementair’ een beter woord. Vaak doen onze klanten in afwachting van een beslissing van de bank over hun kredietdossier een beroep op ons platform om snel hun liquiditeitspositie te verbeteren.”

Samenleven en -werken

Een bank als BNP Paribas Fortis ziet daar geen graten in. Integendeel, zegt Pollaert: “We evolueren naar een wereld waarin financiële instellingen en nieuwe financiële spelers naast elkaar leven. Als een dienst goed is voor een onderneming, dan is het ook goed voor de bankier van die ondernemingen.”

“Ik zie Edebex niet als een concurrent van de banken”, zegt Van der Looven. “Wij doen iets wat zij, mede door de strenge regulering, niet kunnen of wensen te doen. Sommige kantoordirecteuren verwijzen klanten door naar ons.”

“Naarmate meer producten en diensten ontwikkeld worden, moet een bank afstappen van de ambitie ze allemaal zelf te ontwikkelen”, zegt Pollaert. “Dan kun je beter samenwerken met fintechspelers, en zo interessante zaken aan je klanten aanbieden. Bij de bank ligt de klemtoon op de shopping- en gebruikservaring van de klant. Dat is de manier waarop wij ons willen onderscheiden van de concurrentie.”

Net daarom zijn de inspanningen van de banken om de fintechsector bij te staan versplinterd. Elke bank heeft haar eigen project of incubator, in de hoop daar zaken uit te halen die de klant ten goede komen. “Dat kun je moeilijk delen met je concurrenten”, vindt Pollaert.

“Voor start-ups is dat een droom”, zegt Van der Looven. “Ze kunnen kiezen waar ze steun zoeken. Maar of dat ook in een later stadium goed is, is een andere zaak. Effectieve steun in de groeifase is schaars. Bovendien wil je je als fintechbedrijf op zo’n moment niet meer verbinden aan één bank.”

Patrick Claerhout, fotografie Kris Van Exel