VAN ‘BABE’ TOT POLITICA

Freya Van den Bossche (28) was op 13 juli 2003 een van de geheime wapens van SP.A-voorzitter Steve Stevaert. Met 105.875 voorkeurstemmen achter haar naam schopte de voormalige onderwijsschepen van Gent het tot nieuwe ster aan het politieke firmament. Volgens VUB-professor Politieke Marketing Frank Thevissen is Van den Bossche het mooiste voorbeeld van de kracht van televisie. Drie jaar geleden zat de dochter van Luc Van den Bossche, gedelegeerd bestuurder van BIAC, nog als nobele onbekende op de sofa bij Bracke & Crabbé. Vandaag is ze de jongste minister in de ploeg van Verhofstadt II.

“By any definition a success,” schreef het internationale weekblad Time. “De toekomstige eerste minister met een sterke gedrevenheid en een drang naar dossierkennis,” voegde Toon Colpaert, lid van de Vlaamse Havencommissie en bestuurder bij de NMBS, daar in Knack aan toe.

Maar niet iedereen reageerde enthousiast op deze verschijning in de regering. Vooral het bedrijfsleven stond sceptisch tegenover de benoeming van Freya Van den Bossche. Dat juist zij Kyoto onder haar bevoegdheden kreeg, deed menig bedrijfsleider huiveren. Het Protocol kan onze economie immers heel wat banen kosten.

Was het louter een keuze voor le plaisir des yeux? Dat Freya Van den Bossche goed op papier pakt, staat buiten kijf. Maar is ze niet te jong en ontbreekt het haar niet aan ervaring om in de slangenkuil van de politiek te overleven, laat staan te scoren?

Afgelopen ozonzomer nam de politica een aarzelende start. Haar eerste beleidsdaden waren niet spraakmakend en ook de Kyoto-onderhandelingen verliepen stroef. Maar ze blijkt een bijtertje en helemaal niet dom, stelde zelfs De Standaard begin dit jaar. Freya Van den Bossche beseft als geen ander dat ze haar sérieux moet verdienen om niet de eeuwige belofte te blijven of wegens gebrek aan dossierkennis ten onder te gaan. Daarom hield ze haar mond en studeerde als een beest op het klimaatplan. Hierbij kreeg ze hulp van twee uitstekende medewerkers: kabinetschef Karl Reremoser, de voormalige rechterhand van haar vader toen die minister was, en Tom Van Nieuwenburgh, de ex-consultant van PricewaterhouseCoopers die in opdracht van haar voorganger Olivier Deleuze (Ecolo) al de kostprijs van Kyoto becijferde.

Tot ieders verbazing slaagde Van den Bossche in haar politiek examen en presenteerde ze medio maart eindelijk het eerste, echte klimaatplan van ons land. “Ik ben niet het soort politica die het werk van voorgangers evalueert. Maar toen ik als federaal minister van Leefmilieu begon, was er zelfs nog geen eensgezindheid over de concrete emissiecijfers in 1990, het referentiejaar voor Kyoto. Europa heeft ons daar herhaaldelijk voor op de vingers getikt. Vandaag is ons werk af.”

Toch blijven de werkgevers kritisch. Het huidige klimaatplan bestaat hoofdzakelijk uit oude beslissingen. Al zijn de ondernemingen blij dat de onzekerheid over de invulling van Kyoto eindelijk is verdwenen, helemaal gelukkig zullen ze nooit zijn. In tegenstelling tot vroeger krijgen bedrijven dankzij een benchmarkingconvenant – de belofte om op milieuvlak tot de top van de wereld te behoren – nu gratis emissierechten. Bovendien zal de regering bij de opmaak van uitstootplafonds geen referentiejaar opleggen, zodat groei nog mogelijk blijft.

“Ze heeft veel bijgeleerd,” zegt een topman van een werkgeversorganisatie. “In het begin vocht ze nog tegen het onrechtvaardige grootkapitalisme dat mensen geld uit hun zakken klopte. Bij de uitreiking van de prijs voor het milieuvriendelijkste bedrijf eind vorig jaar bleek ze het Kyoto-dossier nog niet zo goed te kennen. Maar op de jongste vergadering van de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling (FRDO) beantwoordde ze zonder problemen alle kritische vragen.”

Maar Freya Van den Bossche heeft ook een sterke profileringdrang, zeker in thema’s die electoraal goed scoren, zoals consumentenzaken. Daarvan getuigt haar strakke houding om het gebruik van Bancontact gratis te maken. Uiteraard botst ze daar met economische belangen. De Belgische Vereniging der Banken (BVB) heeft al gezegd dat er niet met haar te praten valt.

Ten slotte klagen veel ondernemers dat het geen sinecure is om een onderhoud met de minister te krijgen om hun verzuchtingen aan het kabinet bekend te maken. Ze slaat vrijwel alle uitnodigingen van het bedrijfsleven af, zo luidt hun klacht. En op een bezoek aan staalreus Sidmar – midden in haar kiespubliek – na, zou haar kennis van de werkvloer volgens de werkgevers beperkt zijn. Maar iedereen is het erover eens: ze weet zichzelf te verkopen.