Vakbonden moeten hun pijlen op de inhalige overheid richten

Het fenomeen van de belastingafwenteling doorbreekt de mythe van de progressiviteit. In de praktijk wentelt iedere belastingplichtige elke belasting af op de consument. Zo rekenen de ondernemers elke heffing van de overheid door in de eindprijs van hun product of dienst. Als de CEO of de onderhoudsman vindt dat hij netto te weinig overhoudt na belastingen vraagt hij een loonsverhoging die vervolgens door de werkgever op de consument wordt verhaald.

Een mooi voorbeeld zijn de stakingen tegen de dalende koopkracht begin 2008. Meer nog, er bestaat een opvallende parallel tussen de bedragen van de te veel ingehouden bedrijfsvoorheffing en de looneisen van de vakbonden. Gemiddeld wordt per belastingplichtige op jaarbasis ongeveer 300 euro te veel aan bedrijfsvoorheffing ingehouden. Volgens de minister van Financiën, Didier Reynders (MR), gaat het zelfs om 40 euro per maand per werknemer of 480 euro op jaarbasis. Dit bedrag komt overeen met de loonsverhoging die de vakbonden eisen. De vakbonden richten met een staking voor een hoger nettoloon hun pijlen op de werkgevers in plaats van zich te verzetten tegen de aantasting van hun nettoloon door de overheid.

Dat is nu ook net zo kenmerkend voor het fenomeen van de belastingafwenteling. Zodra een categorie belastingplichtigen met een hogere belasting wordt geconfronteerd, probeert ze om die verhoogde belastingdruk af te wentelen op een andere categorie belastingplichtigen. En dat in plaats van zich te verzetten tegen de oorzaak van dit kwaad: een inhalige overheid. De vakbonden willen dus het bedrag recupereren dat de overheid te veel inhoudt aan bedrijfsvoorheffing van de werkgever. De werkgever verrekent die hogere kosten dan weer in de kostprijs van de geproduceerde goederen en diensten, waarna de consument de rekening gepresenteerd krijgt. De cirkel is rond.

Recente voorvallen bevestigen het fenomeen van de belastingafwenteling. Op 21 april kwam het ABVV met een studie naar buiten dat België steeds meer ‘arme werkenden’ telt. Hoewel de lage lonen verhoudingsgewijs het zwaarst getroffen worden door de te veel ingehouden bedrijfsvoorheffing – voor die mensen betekent 40 euro per maand meer of minder een kleine week eten of niet eten – greep de voorzitter van de vakbond de resultaten van die studie aan om in de pers aan te kondigen dat er serieuze looneisen op tafel zouden komen.

Waarom maken de vakbonden bij hun eisen en hun strijd tegen de dalende koopkracht geen prioriteit van de correcte doorrekening van de wettelijke aanslagvoeten bij de inhoudingen in de bedrijfsvoorheffing? Elk lid zou meteen gemiddeld 960 euro per jaar recupereren van de belastingen. Ze zouden onmiddellijk terugkrijgen wat vorig jaar te veel werd afgehouden en het huidige maandloon zou niet meer aangetast worden door een te hoge voorheffing.