Unizo luidt de alarmklok

Volgens Unizo zit er niet genoeg vaart achter de hervorming van het sociaal statuut van zelfstandigen. De oplossing: een rondetafelconferentie organiseren naar analogie met die over de sociale zekerheid. De vakbonden zijn daar niet welkom.

Signalen richting regering haalden niets uit, dus kiest Unizo eieren voor zijn geld: de hervorming van het sociaal statuut van de zelfstandigen moet uit de rondetafel worden gelicht en via een ander kanaal worden afgehandeld. Peeters: “Ik heb de indruk dat dit thema stilaan van de politieke agenda wordt afgevoerd. Terwijl we al lang vragen om maatregelen die het sociaal statuut voor zelfstandigen moeten verbeteren. Daarom pleit ik ervoor om het thema via een aparte rondetafel aan te kaarten.” Een conferentie waarop de sociale verzekeringsfondsen, de ziekenfondsen en de KMO-organisaties zouden worden uitgenodigd, maar níét de vakbonden. “Het gaat om een specifiek onderwerp waar vakbonden eigenlijk niets mee te maken hebben.”

Die rondetafel zou moeten worden voorgezeten door KMO-minister Rik Daems ( VLD), net zoals de rondetafel sociale zekerheid wordt voorgezeten door minister Frank Vandenbroucke ( sp.a) en minister van Arbeid Laurette Onkelinx ( PS). Voor Kris Peeters zijn ook experts als Bea Cantillon welkom. Zij leidt momenteel een werkgroep die zich over de hervorming van het socialezekerheidsstelsel van zelfstandigen buigt. Peeters: “Ik denk dat het rapport-Cantillon een interessante insteek kan zijn voor een debat, maar dat rapport zal ook niet het alfa en omega zijn.”

Twee prioriteiten

Als zo’n rondetafel over het sociaal statuut er daadwerkelijk komt, zijn twee thema’s voor Unizo prioritair: wezenlijke verbeteringen in de uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid, en de pensioenen. “De minimumuitkeringen in deze sectoren liggen bij zelfstandigen 16% tot 25% lager dan bij werknemers,” zegt Peeters. “Ze doorstaan niet eens de toetsing met de minimale armoedegrens. Het was voor ons dan ook een conditio sine qua non dat de uitkeringen bij arbeidsongeschikheid en pensioen aanzienlijk worden verhoogd. De begroting 2002 was voor ons de laatste strohalm, maar het uiteindelijke resultaat is bedroevend.”

Bij de opmaak van de begroting voor 2001 werd al voor 2002 een bedrag van 22,31 miljoen euro (900 miljoen frank) geprovisioneerd om correcties in het sociaal statuut van de zelfstandigen uit te voeren. Peeters: “Maar van dat bedrag moet al 8,68 miljoen euro (350 miljoen frank) worden gebruikt voor een welvaartsaanpassing van de pensioenen. Resultaat: voor 2002 blijft er nog een bedrag over van 13,63 miljoen euro (550 miljoen frank). De regering heeft nu beslist dat dit bedrag integraal gebruikt moet worden om de arbeidsongeschiktheidsuitkeringen van de zelfstandigen te verbeteren. Als je dat toetst aan onze voorstellen die de kloof met de werknemers moeten verkleinen, en die op jaarbasis bijna 40 miljoen euro (1,6 miljard frank) kosten, weten we dat er veel te weinig van in huis zal komen.”

In de pensioensector ziet Unizo evenmin een wezenlijke verbetering. De maatregelen die in de begroting 2002 zijn gepland, staan ver van de belangrijkste eis van Unizo: het minimumpensioen voor zelfstandigen verhogen met 10%, gespreid over vijf jaar.

Een andere grote bezorgdheid van Unizo is het deficit waarmee het sociaal statuut van de zelfstandigen wordt geconfronteerd. In 2002 zal dat oplopen tot bijna 87 miljoen euro (3,5 miljard frank). Peeters: “Dat deficit is deels te wijten aan de 124 miljoen euro (5 miljard frank) meeruitgaven die de regering al voor 2000 en 2001 besliste. En daarnaast is er de herverdeling van de alternatieve financiering tussen het stelsel van de sociale zekerheid en het sociaal statuut van de zelfstandigen, waardoor 57 miljoen euro (2,3 miljard frank) aan de zelfstandigen werd ontnomen.”

Alain Mouton

“De pensioenen voor zelfstandigen doorstaan niet eens de toetsing met de minimale armoedegrens.”

[Kris Peeters, Unizo]