Uluru & Kata Tjuta

De beklimming van de 348 meter hoge top van Uluru (Ayers Rock) is niet verboden, al heeft ze reeds menig avonturier het leven gekost. De aborigines stellen het echter niet op prijs dat het territorium van de goden betreden wordt door menselijke voeten.

Een ruime voorraad drinkwater, een netje om het gezicht tegen insecten te beschermen, een hoed en een paar stevige schoenen: dat heb je nodig om een wandeling te maken rondom Uluru, een van de mythische bergen op deze planeet. Naargelang van het seizoen en het tijdstip kan de temperatuur hier schommelen tussen 4 en 47°C. De warmste maand is doorgaans januari (22 tot 37°), de koudste is juli (4 tot 20°).

De wandeling, over een vlot begaanbaar pad dat omheen de rots loopt, duurt drie uur tot een hele dag; dat is afhankelijk van het aantal rustpauzes, de mate waarin men gefascineerd wordt door het schouwspel en de tijd die men neemt om de dingen in detail te bekijken. Uit respect voor de plaatselijke tradities wordt gevraagd geen foto’s te maken van de heilige plaatsen, die overigens duidelijk aangegeven zijn.

In tegenstelling tot wat iedereen denkt, is de woestijn rondom Uluru helemaal geen troosteloze, onvruchtbare zandvlakte. Er leven heel wat planten en dieren in de streek, die administratief deel uitmaakt van het Northern Territory (hoewel ze in het midden van Australië ligt, op 465 km van Alice Springs). Na een hels onweer met hevige regenbuien verandert het droge en zonverbrande landschap plotseling in een paradijs van bloemen en planten, terwijl kolkende watervallen van de bergflanken stromen.

De geologische geschiedenis van de Uluru-monoliet gaat 600 miljoen jaar terug; ten minste 10.000 jaar geleden leefden hier al Yankunytjatjara- en Pitjantjatjara-aborigines (de Anangu’s). De omtrek van de rotsmassa bedraagt 9,4 km en de hellingen naar de top (867 meter boven de zeespiegel) zijn gemiddeld 80° steil. De noordwestelijke flank is wat makkelijker; daarlangs gaan de klimmers meestal naar boven.

Uluru is de naam die de oorspronkelijke bewoners van Australië, de aborigines, aan de okerrode berg gaven. Het rotsmassief biedt een indrukwekkende aanblik, vooral onder de stralen van de rijzende of ondergaande zon. De eerste blanke die er ooit kwam (in 1873), doopte de berg om tot ‘Ayers Rock’ naar de toenmalige gouverneur van Zuid-Australië, een zekere Sir Henry Ayers.

Pas sinds 40 jaar

kan men Uluru bezoeken zonder speciale toestemming; tevoren was het gebied een reservaat voor de aborigines waar toeristen nooit een voet zetten. Op 19 km van de berg ligt nu een hotelcomplex met camping, goed voor 300.000 bezoekers per jaar. Zowel de infrastructuur als de organisatie van excursies en ontspanning getuigen van strikt respect voor de natuur van de streek.

Diverse ‘heilige’ legenden vertellen over het ontstaan van Uluru, maar uit eerbied voor hun wetten weigeren de aborigines alle details prijs te geven. In de loop van de eeuwen hebben mensen, dieren en planten hun sporen achtergelaten op de hellingen van Uluru. Met een zachte stem die serene stilte afdwingt, leggen sommige aborigines uit hoe mens en natuur hier samenleven met de goden.

Op 36 km van Uluru (55 km van het hotelcomplex) treffen we Kata Tjuta aan, een rotsmassief dat minder bekend is dan Ayers Rock maar zeker even indrukwekkend. In 1892 doopten de blanken deze berg Mount Olga (naar koningin Olga van Württemberg). In de taal van de aborigines betekent Kata Tjuta ‘veel hoofden’: de bergketen omvat immers 36 toppen, waarvan de hoogste 546 meter boven de vlakte uitstijgt. De omtrek van deze immense rotsmassa bedraagt 24 km.

Net zoals Uluru heeft Kata Tjuta een spirituele betekenis voor de Anangu’s; daarom mogen de toeristen slechts een paar korte en doodlopende paden betreden. Het grootste deel van de berg is voorbehouden aan rituele activiteiten, uitgevoerd door ingewijde mannen die er nooit over spreken met buitenstaanders.

De overgrote meerderheid van de toeristen is overigens al best tevreden met het aanschouwen van de zonsondergang boven Kata Tjuta. Bij dit spektakel zwijgt iedereen spontaan: de natuur biedt hier zoveel overweldigende schoonheid dat zelfs de meest overtuigde atheïst vervuld wordt van een bijna religieuze ingetogenheid.

Alle informatie

over geschiedenis en cultuur, kunst en tradities, geologie, fauna en flora, wandelingen en dies meer in verband met Uluru en Kata Tjuta is beschikbaar in het Cultureel Centrum dat de naam van beide rotsformaties draagt. Dit centrum, gelegen op 1 km van Uluru, kan men beter eerst bezoeken alvorens de rots van nabij te gaan bekijken. Men leert er alles over de Tjukurpa (de wetten en de oorsprong van de schepping). Diverse brochures helpen bij het plannen van individuele wandelingen, bij het herkennen van de 566 soorten bloemen en planten, de 161 soorten vogels, de 72 soorten reptielen, bij het begrijpen van de kunst en de geologie van de streek. Het centrum omvat eveneens een café en een souvenirshop. Van hieruit vertrekken ook groepsbezoeken die geleid worden door de Anangu’s, meestal vergezeld van tolken.

Tot het begin van de jaren ’90 brachten avonturiers nauwelijks één nacht door rond Uluru en Kata Tjuta. Tegenwoordig verblijven steeds meer toeristen voor langere tijd in het Ayers Rock Resort, dat verschillende logiesformules biedt en beschikt over een uitgebouwde toeristische infrastructuur met bars, restaurants, postkantoor, winkels, zwembaden, enz.

Vanuit het Ayers Rock Resort kan men individuele wandelingen maken, maar ook deelnemen aan geleide bezoeken; men kan een ritje maken rond Uluru achterop een Harley-Davidson, of het rotsmassief overvliegen met een helikopter; men kan de zonsopgang beleven op de rug van een kameel, ergens halfweg tussen Uluru en Kata Tjuta; bij het invallen van de duisternis kan men bij kaarslicht dineren in een prachtige duinvallei tussen de twee rotsformaties, om daarna de nachtelijke sterrenhemel te bestuderen in het gezelschap van een astronoom.

De streek rond Uluru en Kata Tjuta biedt zoveel ruimte dat men zonder moeite ver uit de buurt kan blijven van groepen toeristen, om zich onder te dompelen in de stilte van de natuur. Hopelijk zal het altijd zo blijven…

TEKST: SERGE VANMAERCKE / FOTO’S: AUSTRALIAN TOURIST COMMISSION