Uitzendbedrijf zoekt overnameprooi

USG People heeft in maart meer dan 80 miljoen opgehaald om zijn overnamekas te spijzen. Een wapen tegen de nieuwe consolidatiegolf in de sector, want de uitzendbedrijven kruipen stilaan uit het dal. 2010 moet een jaar van groei worden.

De jongste weken heerste er op de hoofdzetel van USG People in het Nederlandse Almere een dubbel gevoel. Enerzijds slaagde het uitzendbedrijf er snel in 83 miljoen euro vers kapitaal op te halen. Anderzijds lagen de resultaten voor 2009 onder de verwachtingen.

Dat de omzet wereldwijd met 25,4 procent daalde tot 3 miljard euro is niet verwonderlijk. 2009 was nu eenmaal een heel moeilijk jaar voor de uitzendsector. Maar USG People noteerde een nettoverlies van 31 miljoen euro. En dat is twee keer zo hoog als de verwachte verliescijfers.

Andere grote spelers zoals Adecco (8 miljoen euro nettowinst) en Randstad (67,6 miljoen euro nettowinst) scoorden merkelijk beter. De top van USG People was er als de kippen bij om de cijfers te relativeren. Eind 2009 werd duidelijk dat het tij aan het keren was, zo klinkt het. De omzetdaling vlakte naar het einde van het jaar af en in een aantal landen, zoals Frankrijk en België, was het herstel merkbaar.

In België kende USG People in het laatste kwartaal van 2009 een omzetdaling van 17 procent (tegen 22 % in het derde), in Nederland was dat 27 procent. In ons land zag USG People inderdaad de eerste verbeteringen bij industriële klanten en bij producenten van halffabrikaten. Deze vroegcyclische activiteiten herstellen traditioneel als eerste en doen dan ook sneller een beroep op uitzendarbeid. De activiteiten in de dienstensector volgen doorgaans iets later. In België biedt USG People meer mensen een job in de industrie dan in de dienstensector. Die laatste sector is in Nederland dan weer sterk ontwikkeld en dat verklaart waarom de cijfers bij onze noorderburen minder rooskleurig zijn.

Gespecialiseerde diensten

Dat USG People uitgerekend in België eind vorig jaar een herstel kende, is een opsteker voor de Nederlandse uitzendboer. België is met een omzet van 664 miljoen euro (22 % van de totale groepsomzet, 187 vestigingen) na Nederland (43 % van de omzet) de belangrijkste markt voor USG People. In België neemt USG People, evenals in Nederland, de tweede positie in met een marktaandeel van ruwweg 20 procent, na Randstad. USG People blijft in de eerste plaats een generalist, een sterke speler in de markt van algemene uitzendarbeid. Dat segment general staffing is goed voor 58,8 procent van de omzet. USG People België is in die branche onder het merk Start People actief en staat traditioneel sterk in indus-triële sectoren. Specialist staffing, de al iets hogere uitzendfuncties, is goed voor 31 procent van de omzet. Binnen die poot is Unique dan weer het merk voor het bediendesegment. De rest van de omzet wordt gehaald bij de poot professionals, dat zijn hoogwaardige specialisten in bijvoorbeeld ICT of in financiële functies.

USG People valt op door een multibrand-strategie. Naast Unique zijn er nog merken als Secretary Plus (secretariaat), Express Medical (medisch) in specialist staffing en USG Innotiv (technische en ICT-profielen) of USG Financial Forces in de poot professionals. Deze merken zijn actief in zeer uiteenlopende sectoren. “De mix van volume en specialisatie zorgt voor een hoge winstgevendheid in de goed ontwikkelde markten België en Luxemburg”, staat in het jaarverslag.

De afdeling general staffing kromp in 2009 met 22 procent en de specialistische en professionalactiviteiten namen gezamenlijk af met 16 procent. USG HR Forces (waaronder werving en selectie) en USG Financial Forces zijn het zwaarst getroffen door de recessie. De vraag naar financiële profielen en werving en selectie was zeer laag in 2009. Secretary Plus, Legal Forces, Express Medical en Receptel (outsourcing van receptiediensten) presteerden beter dan het gemiddelde, waarbij Legal Forces zelfs een groei liet zien. Bij Receptel bleef de omzet gelijk aan die van het voorafgaande jaar en Express Medical realiseerde slechts een geringe omzetdaling.

“Een aantal gespecialiseerde diensten hield dus goed stand”, zegt Hubert Vanhoe, topman van USG People in België. “De vraag naar hooggeschoolde en gespecialiseerde profielen blijft. Maar het is uiteraard niet zo dat het verlies bij Start People en Unique volledig gecompenseerd wordt door wat er in de hoogste marktsegmenten is gebeurd.”

Marges kwamen onder druk

De verhouding tussen het generalistische en gespecialiseerde segment (zowat 60-40) ziet Vanhoe niet snel fundamenteel wijzigen, al blijft de vraag naar specialisten toenemen. “De acceptatie van flexibele arbeid stijgt. Steeds meer mensen willen op zo’n basis werken, ook hooggeschoolden. In Nederland noemt men dat de zzp’ers of de zelfstandigen zonder personeel. Het aandeel van die mensen op de arbeidsmarkt neemt toe en dat is een trend waarop wij inspelen. De krapte voor zulke profielen is er nog altijd. Die voelen wij nog dagelijks zoals bij een verpleegkundige of een wetenschappelijk medewerker voor een laboratorium. Probeer die maar te vinden.”

Het plaatsen van hoogwaardige specialisten is voor USG People in België niet alleen een interessant marktsegment omwille van de voortdurend hoge vraag naar die profielen. Het is ook interessanter omdat het plaatsen van zulke uitzendkrachten hogere marges oplevert.

“Je moet een goed evenwicht bewaren in je aanbod”, benadrukt Vanhoe. “En dat is zeker in België het geval. Dat verklaart waarom wij beter scoren dan het internationaal gemiddelde. Wij zijn in een belangrijke mate een generalist, maar we kunnen ook inspelen op markttendenzen en dan denk ik aan Express Medical, Secretary Plus, Financial Forces en Legal Forces.”

Internationaal heeft USG People vorig jaar besloten de merkenportefeuille te saneren. Het is de bedoeling de internationale merkenportefeuille terug te brengen tot tien hoofdmerken waarbij alle belangrijke marktsegmenten worden bediend. Dit heeft in België geen impact, de aanwezige merken verdwij-nen niet. “Het bewijs dat de portefeuille hier goed in elkaar zit.”

Een merkenportefeuille waarmee hogere marges kunnen worden gehaald, is geen overbodige luxe. In economisch moeilijke tijden is de prijsdruk nooit ver weg en staan de brutomarges onder druk. Het brutoresultaat voor 2009 kwam uit op 677 miljoen euro tegen 985 miljoen euro in 2008 . Verschillende factoren verklaren de daling van de brutomarge. Begin 2009 kwamen de tarieven onder druk. Klanten voeren kostenbesparingen door en zetten druk door langetermijncontracten te bedingen tegen een laag prijs-niveau.

Aan het einde van het jaar werd de markt competitiever door een aantrekkende vraag. Door de crisis was er minder schaarste op de arbeidsmarkt en waren er voldoende uitzendkandidaten. Uitzendbedrijven willen na de crisis nieuwe contracten loskrijgen en dat heeft een drukkend effect op de prijzen. En zoals gezegd trekt de markt het eerst aan in het industriële segment. Daar zijn de marges lager dan bij de specialistische activiteiten.

Schuldpositie verbeterd

USG People kwam de voorbije jaren ook geregeld in het nieuws met geruchten over de zorgwekkende schuldpositie van de groep. Vorig jaar heeft het bedrijf het tij gekeerd. De nettoschulden daalden van 388 miljoen euro in 2008, naar 223 miljoen euro eind 2009. “De schuldpositie is onder controle. In juni werden de bankconvenanten verruimd. De schuldpositie is voor een groot stuk afgebouwd via factoring“, zegt Vanhoe.

Om de financiële positie te versterken, werd vorige maand 83 miljoen euro opgehaald bij institutionele beleggers. Hiermee werd ook een oorlogskas voor overnames aangelegd. Meteen duikt het monster van Loch Ness van de uitzendsector op: een verdere consolidatie van de markt.

Vanhoe: “Het wordt voor het middensegment (met een omzet van minder dan 100 miljoen euro) moeilijk om zich staande te houden. Ze moeten investeren in IT, nieuwe technologieën invoeren, enzovoort. Dat kost geld. Die spelers moeten meer investeren en dat zal wegen op het resultaat.”

Als zulke spelers niet in de Benelux actief zijn, zijn het niet direct overnameprooien voor USG People. Het Nederlandse bedrijf dat meer dan 65 procent van zijn omzet in de Benelux haalt, wil die positie vooral op de thuismarkt consolideren. “Het is niet de bedoeling dat we ons inkopen in landen waar we niet aanwezig zijn zodat dit ten koste gaat van de positie in de Benelux.”

“Er zijn nog heel wat mogelijkheden om onze positie in de klassieke markten te versterken. Neem nu België waar de overheidssector nog altijd niet is opengesteld voor uitzendarbeid. Indien dit verbod wordt opgeheven, kan dat tot 20.000 jobs opleveren.” Maar overnames zijn niet uitgesloten. Het accent komt de komende jaren sowieso te liggen op de uitbouw van het specialistische en professionalssegment. En dat kan onder andere door waardeverhogende acquisities. Nichespelers die gespecialiseerde uitzendprofielen plaatsen, zijn gegeerd bij de grootgrutters.

De voorbije jaren dook USG People steevast op toen er gesproken werd over een mogelijke fusie of overname. Analisten gaan er nog altijd van uit dat USG People in 2007 een grote kans heeft gemist om Vedior binnen te rijven. Een combinatie USG/Vedior had wereldwijd de derde grootste speler opgeleverd. Uiteindelijk ging Randstad er met de buit vandoor. Vedior opereert nu onder de merknaam Tempo-Team.

Naar verluidt veroorzaakten spanningen over het overnamebeleid dat CEO Ron Icke in juni vorig jaar opstapte bij USG People. Hij zou over de overnamestrategie van mening verschillen met oprichter en grootaandeelhouder Alex Mulder. Icke werd tijdelijk opgevolgd door financieel directeur Rob Zandbergen die vorige maand eindelijk definitief kon vertrekken als interim-CEO. Herman Van Campenhout werd de nieuwe internationale CEO. Icke noch de andere ex-toplui willen iets zeggen over die moeilijke episode. Zij zijn gebonden aan een juridische zwijgplicht.

Overnemer of overnameprooi?

De spanningen aan de top van USG People hebben gemaakt dat het bedrijf meer dan eens in het vizier kwam van andere uitzendgiganten. Even zag het ernaar uit dat wereldmarktleider Adecco een aanval zou inzetten op USG People. Dat gerucht werd al snel weggelachen, USG People en Adecco zijn sterk vergelijkbaar met een sterkere positie in general staffing dan in specialist staffing. Adecco deed inderdaad een paar overnames, maar dan wel in het gespecialiseerde segment: het Britse Spring Group en het Amerikaanse MPS.

“Ik denk toch dat USG People wordt overgenomen als de cashpositie verbeterd is”, zegt een concurrent. “Maar een overname door een van de twee grootste wereldspelers als Adecco of Manpower? Met 65 procent omzet in de Benelux is dat niet direct iets voor hen. Zij richten zich in hun overnamebeleid meer op gespecialiseerde diensten. Het zal eerder een speler als Kelly Services zijn die een aanval kan wagen omdat het in Europa niet sterk staat. Misschien zijn de grote spelers na een overname geïnteresseerd in een van de gespecialiseerde poten van USG People. Dat zijn de goudhaantjes van de groep.”

Door alain mouton, fotografie michel wiegandt

Hogere profielen zijn veelgevraagd en leveren meer marge op.