Transparante fiscale autonomie

ER GAAT GEEN MAAND voorbij of een van de deelstaten trekt aan de budgettaire alarmbel. Zeker in Brussel en Wallonië is het kommer en kwel. Ondanks de meer dan 500 miljoen euro herfinanciering kampt het Brussels Gewest met een structureel financieel probleem. De Brusselse minister van Economie, Didier Gosuin (DéFI), waarschuwde dat de zesde staatshervorming het gewest 150 miljoen euro zal kosten. In Wallonië is hetzelfde verhaal te horen. Daar kan enkel via allerlei begrotingstrucs een evenwicht worden benaderd. Vlaanderen staat er beter voor, maar de staatshervorming zou het rijkste gewest van het land toch zo’n 1,7 miljard euro hebben gekost.

De reden: de deelstaten kregen extra bevoegdheden, maar de middelen volgden slechts voor 85 procent. Bovendien heeft de federale verlaging van de personenbelasting ook negatieve effecten voor de regionale begrotingen die nu opcentiemen mogen heffen op die federale personenbelasting.

Komt er nog bij dat de solidariteitsmechanismen voor Wallonië en Brussel, die vervat zitten in de financieringswet, na 2025 beginnen te dalen. Een steeds grotere verarming dreigt daar. In het verleden werd zo’n probleem opgelost met een nieuwe staatshervorming: Vlaanderen kreeg meer bevoegdheden en kwam via de federale omweg de armlastige deelstaten ter hulp. Die aanpak is niet langer houdbaar, want ze heeft van het Belgische fiscale federalisme en onontwarbaar kluwen gemaakt van dotaties en belastingen.

Tijd voor iets anders, een transparant fiscaal federalisme dat de helft van de belastingen overhevelt naar de deelstaten en dat de dotaties afschaft. Dat zal de deelstaten responsabiliseren en aanzetten tot een meer verantwoordelijk fiscaal beleid. Brussel en Wallonië krijgen zo impulsen om hun fiscale capaciteit, die ver onder het Belgische gemiddelde ligt, te verhogen.

Het is dat of het confederalisme, dat van zowat alle belastingen een regionale bevoegdheid maakt. Dat staat gelijk met een Waals en Brussels faillissement.