Trainen op soberheid

De voetbalwereld bereidt zich voor op een pijnlijke sanering. De Europese voetbalbond UEFA duldt binnenkort geen dwaze transfers en duizelingwekkende verliezen meer.

Het hoofdkwartier van de UEFA in Nyon, aan de oever van het Meer van Genève, mocht de voorbije weken het bezoek ontvangen van de financiële directeurs van Manchester City, Chelsea, Arsenal, Liverpool, Manchester United en Tottenham. Discreet kwamen ze de nieuwe regels uitpluizen die de UEFA heeft opgesteld om het Europese voetbal te saneren. Gedaan met de duizelingwekkende en voortdurende verliezen. Gedaan met de buitensporige transfers die het financiële evenwicht bedreigen van een systeem dat onbeheersbaar geworden is. Gedaan met de vlucht vooruit, die de aandeelhouders toelaat om de rekeningen van de clubs tot in het oneindige vlot te trekken, maar wel de competitie vervalst. Vanaf 2013 mogen de clubs niet langer voortdurend meer geld uitgeven dan ze binnenkrijgen, op straffe van uitsluiting uit de Europese competities.

Afslanken

“Tijdens de officiële diners bij Europese bekermatchen wordt over niets anders gepraat”, zegt de manager van een Franse club. Zelfs de Engelse, Italiaanse en Spaanse clubs, die doorgaans wantrouwig staan tegenover elke regelgeving, hebben zich neergelegd bij wat voortaan financiële fair play heet. Sommige zijn al begonnen met orde op zaken te stellen. De Russische miljardair Roman Abramovic heeft de duizelingwekkende schuldenlast van Chelsea al grotendeels weggeveegd. Barcelona, vleugellam gemaakt door de opeenvolgende financiële verliezen, heeft voor het eerst in zijn geschiedenis zijn shirt ‘verkocht’ aan een merk. Tot 2016 speelt het met het logo van de Qatar Foundation, in ruil voor 30 miljoen euro per jaar. Als symbool kan dat tellen.

De voorbije wintertransfermarkt was opvallend rustig. Eerst verkopen, dan kopen is het nieuwe motto. Manchester City zou eraan denken om zich te ontdoen van twintig van zijn zestigtal contracten. In Frankrijk deden deze winter geruchten de ronde over het vertrek van Yoann Gourcuff bij Olympique Lyon, dat eveneens verplicht is om te bezuinigen. “Vergis u niet, voor de clubmanagers, die het eeuwige opbod van de salarissen grondig beu zijn, vormt financiële fair play een uitstekend excuus om het wat soberder te doen”, zegt de econoom Frédéric Bolotny.

Broddelwerk

Helaas blinken de nieuwe spelregels niet uit in duidelijkheid. Het document van negentig bladzijden – waarvan de helft bijlagen – is echt broddelwerk. Het is bijzonder moeilijk om zijn weg te vinden tussen alle uitzonderingen, subjectieve evaluaties en speciale gevallen. “De revisors beschikken over een zekere speelruimte”, geeft Nicolas Cottier, partner bij KPMG in Lausanne, toe.

Als de regerende familie van Abu Dhabi de kas van Manchester City niet meer eindeloos kan blijven vullen, zal de UEFA dan aanvaarden dat Etihad, de luchtvaartmaatschappij van het emiraat, het stadion (tegen 120 miljoen euro per jaar) en de shirts van de spelers (a rato van 40 miljoen euro per jaar) sponsort? De UEFA heeft een spoedonderzoek bevolen naar de ‘juiste waarde’ van zulke sponsoring en daarmee de deur geopend voor een intense strijd tussen experts.

Ook moeten nog de sancties vastgesteld worden die na het seizoen 2014-2015 kunnen worden opgelegd. De uitsluiting uit de Europese competities zou er pas kunnen komen nadat een club herhaaldelijk tot de orde geroepen is. “Er zal alles aan gedaan worden om niet te moeten overgaan tot sancties”, analyseert Philippe Diallo, de baas van de Franse profliga.

Maar kan de UEFA het wel zo ver laten komen? “Als morgen Inter Milaan, Barcelona en Chelsea de criteria niet naleven, wat gebeurt er dan? Worden ze dan uitgesloten? Dat zou de competitie onthoofden”, zegt Jean-Louis Triaud, de voorzitter van Bordeaux. En wat gezegd van PSG, dat eigendom is van de zoon van de emir van Qatar, sjeik Tamim ben Hamad al-Thani? Met een verlies van 20 miljoen euro vorig jaar, een exponen- tieel toenemende loonmassa en een aandeelhouder die er 200 miljoen euro ingepompt heeft, dreigt de club gediskwalificeerd te worden. “Maar gaat de UEFA het hoofd van zijn beste klant afhakken”, vraagt een clubleider zich af. De mediagroep Al-Jazeera, die door emir Al-Thani werd opgericht, heeft immers het grootste deel van de rechten voor de Cham-pions League binnengerijfd. En het verleden belooft niet veel goeds. In 2007 werd AC Milan uitgesloten van de Europese bekers nadat het verwikkeld was geraakt in een duistere zaak van steekpenningen. Na heel wat manoeuvres kreeg de club uiteindelijk toch toelating om deel te nemen aan de Champions League.

Het is zelfs niet zeker of een club wel op legitieme wijze verhinderd kan worden om aan de Europese competities deel te nemen. Dat voeren de advocaten van de Zwitserse club FC Sion al aan nadat de club uit de Europa League geschopt werd omdat ze zich niet hield aan een transferverbod. Een andere vraag is of men een club kan verbieden om te investeren om een team op te bouwen. Geld verliezen, is tenslotte geen misdrijf. FC Sion heeft zijn ogen nu gericht op de Europese Commissie.

Leve de inkomsten

De erkenning van de ‘specificiteit van de sport’ heeft zich, nadat ze werd ingeschreven in het Verdrag van Lissabon, een weg gebaand in de Brusselse wandelgangen. “In naam van de sportieve integriteit heeft een sportbond het recht om een reglement op te stellen dat afwijkt van het gemene recht. Hij kan bijvoorbeeld een atleet schorsen wegens dopinggebruik”, duidt advocaat Jean-Louis Dupont, die aan de basis lag van het Bosman-arrest. De doelstelling van de financiële fair play – meer financiële integriteit – is nobel. De kans is dan ook bijzonder groot dat de hele zaak een welwillend gehoor vindt bij de Europese Commissie. Niets is echter minder zeker als het over het Europees Gerechtshof gaat.

De uitgavenbeheersing die de UEFA wil zien, is niet alleen juridisch aanvechtbaar, ze is dat ook ethisch. Clubs verbieden om meer uit te geven dan ze verdienen, is een lovenswaardig voornemen, maar bevoordeelt wel de clubs met de grootste inkomsten. Het gaat dan over ploegen als Manchester United, Barcelona, Real Madrid, Liverpool, die bovendien over een eigen stadion beschikken. Dat is het grootste perverse effect van de reglementering: het legt de sportieve en financiële posities voor een hele tijd vast. Jean-Michel Aulas, de hoofdaandeelhouder van Olympique Lyon, verwoordt het zo: “Ik vind het zeer moedig dat Michel Platini als baas van de UEFA het probleem te lijf gaat, maar hij zal wel moeten sleutelen aan de regels, want ze zijn niet rechtvaardig. Men kan een aandeelhouder niet verbieden om geld te pompen in een club om ze te ontwikkelen.”

QUENTIN DOMART EN GÉRALDINE MEIGNAN (L’EXPANSION)

Eerst verkopen, dan kopen is het nieuwe motto.

De vraag is of men een club kan verbieden om te investeren om een team op te bouwen. Geld verliezen is tenslotte geen misdrijf.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content