Heel wat bedrijven zijn druk in de weer met software en applicaties in de cloud. Maar wie is eigenaar van welke software? En wie is verantwoordelijk voor de gegevens die u in de cloud hebt gezet?
In 2008 moest een Qantas-vlucht tussen Singapore en Perth een noodlanding maken nadat er bij enkele bruuske manoeuvres in de lucht tientallen mensen gewond waren geraakt. De oorzaak van de manoeuvres bleek te liggen aan een softwarefout. Wie was de schuldige: Qantas, de vliegtuigbouwer of diens softwareleverancier? En wie moest op- draaien voor de schade?
Het is maar een van de voorbeelden die Ywein Van den Brande geeft over de manier waarop bedrijven in de problemen kunnen komen door geen contractuele afspraken te maken over software die ze laten ontwikkelen, klonen of gebruiken. Van den Brande is zowel advocaat als informaticus en richtte in 2010 advocatenbureau Crealaw op, waarmee hij advies verleent aan technologiebedrijven.
Wie bezit de rechten op uw applicatie?
Stel dat uw onderneming aan een leverancier vraagt een applicatie te maken voor een van uw merken. Wie bezit dan de rechten op de app? De opdrachtgever? “Nee”, zegt Van de Brande. “De auteursrechten zijn van degene die de pen vasthoudt, en software wordt op dezelfde manier beschermd als auteursrechten op beelden of boeken. De leverancier die de app heeft ontwikkeld, heeft de rechten. Als een bedrijf die rechten wil overnemen, moet het een contract afsluiten. Meestal laten de opdrachtgevers niet eens een contract opmaken.”
Laat in die overeenkomst ook duidelijk vermelden dat u de rechten op de interface krijgt, raadt Van den Brande aan. De interface is het grafische ontwerp van de website of applicatie die de gebruikers hanteren. “Wanneer we spreken over rechten op software, valt de interface daar niet onder. Hetzelfde geldt voor logo’s en design. Toch kun je die niet loskoppelen van de software.” En als uw bedrijf zelf de app maakt, behoren de rechten dan toe aan de werknemer die de software schreef of aan zijn werkgever? “Dat is een belangrijk verschil tussen auteurs- en softwarerechten. Als een werknemer software ontwikkelt, liggen de rechten niet bij hem, maar bij de werkgever. De auteursrechten op werken die geen software zijn, blijven bij de werknemer behalve als de arbeidsovereenkomst dat anders bepaalt.”
Van den Brande raadt ondernemers aan om op te letten als ze met zelfstandige consultants werken. “Dat zijn geen werknemers. Voor hen geldt de automatische overdracht van rechten op software niet.”
Kunt u schade verhalen op de provider?
Tegenwoordig schakelen nogal wat bedrijven over naar allerlei clouddiensten voor klantenbeheer, boekhouding of hr. Ook hun bedrijfsgegevens laten ze op het internet opslaan bij een extern bedrijf. Clouddiensten hebben als voordeel dat het bedrijf zelf niet meer hoeft te investeren in dure software en het beheer ervan. Maar ze brengen ook risico’s mee. “Heel wat bedrijven sluiten met de internetproviders contracten af die ze nooit zouden aanvaarden van gewone leveranciers”, zegt Van den Brande. “Dat komt omdat cloudcontracten makkelijk af te sluiten zijn met één muisklik en je kredietkaart. Zo’n overeenkomst bestaat uit een hoofdcontract, privacyverklaring, een acceptable use-beleid, een service level agreement en algemene en bijzondere voor- waarden. Met één klik aanvaard je ze allemaal.”
Cloudcontracten zijn heel eenzijdig en risicovol. Er staat bijvoorbeeld in dat de provider de gebruiksvoorwaarden van de ene op de andere dag kan veranderen – zelfs de prijs. Als er een betalingsmodel is waarbij het bedrijf zijn IT-leverancier betaalt per klik, is het vaak de leverancier die het aantal kliks telt. “Hoe weet je dat dit klopt?” werpt Van den Brande op. “Dat kan eigenlijk alleen met een onafhankelijke controle.”
Als u een bedrijfssite plaatst bij Amazon, dat ook computerdiensten aanbiedt voor ondernemingen, bepaalt de service level agreement dat Amazon die 99,9 procent van de tijd online houdt. “Maar wat heb je daaraan als de site zo traag is dat je minuten moet wachten voor ze oplaadt?” Als er iets misloopt en u compensatie van Amazon eist, moet u binnen tien dagen voor een Amerikaanse rechter met bewijzen komen op basis van uw eigen logfiles. Dat is bijna onmogelijk, en zelfs als het u zou lukken bepalen de voorwaarden van Amazon dat u als vergoeding enkel een aantal toekomstige supportinterventies cadeau krijgt.
Nog een voorbeeld: bedrijven die hun gegevens bij Amazon plaatsen gaan ervan uit dat hun gegevens veilig zijn en dat het bedrijf de nodige back-ups maakt. Dat is niet zo, zegt Van den Brande. Volgens Amazon moeten bedrijven zelf zorgen dat hun gegevens via encryptie beveiligd zijn en staan ze zelf in voor back-ups.
Vink dus niet zomaar het vakje met het contract en de voorwaarden aan. “Als je bedrijf voor een substantieel bedrag klant is, kun je wel onderhandelen met grote ondernemingen als Amazon of Google. Doe dat zeker als het om zaken gaat die van kritiek belang zijn voor je bedrijf. Dat vergt tijd, maar het is beter dan je te laten rollen.”
Wie is verantwoordelijk voor de persoonsgegevens?
Ondernemingen werken voor onlinemarketingcampagnes vaak samen met externe bedrijven. Die verwerken via onlineformulieren – software dus – de e-mailadressen, maken klantenlijsten en slaan reacties van bezoekers op. Wie is er verantwoordelijk voor de verwerking van deze persoonlijke informatie? De onderneming die de opdracht voor de gegevensverwerking geeft of de uitvoerder die de gegevens opslaat, kopieert en beheert? Dat onderscheid is belangrijk, zegt Van den Brande. Als de uitvoerder een fout maakt bij de gegevensverwerking is het namelijk de opdrachtgever die volgens de wet de voornaamste aansprakelijke is. “Kies dus een verwerker die waarborgen biedt voor een veilige gegevensverwerking en leg in het contract afspraken vast zodat je kunt nagaan of de leverancier deze veiligheidsmaatregelen naleeft. Bepaal in de overeenkomst in welke mate de verwerker aansprakelijk is tegenover de opdrachtgever.”
Ywein Van den Brande, ‘Het Praktijkboek Informaticarecht: Recht rendeert voor uw onderneming’ is uitgegeven in eigen beheer en kunt u bestellen of deels gratis lezen op www.crealaw.eu.
BENNY DEBRUYNE
Laat in het contract duidelijk vermelden dat u de rechten op de interface bezit.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier