Tapering is terug van weggeweest

Volgende week kiezen de Amerikanen hun nieuwe president. De markten liggen niet echt wakker van de vraag of het Hillary Clinton of Donald Trump wordt. De kandidatuur van de Republikein Trump is te zeer beschadigd om nog een echte kans op de overwinning te maken. Het avontuur lijkt veel te groot om aan te gaan. En precies voor stabiliteit en ervaring staat de Democraat Hillary Clinton. Echt populair hoef je dan niet te zijn om te winnen.

Dan verwachten we meer spanning in de aanloop naar de laatste bijeenkomsten van de belangrijkste twee centrale banken dit jaar. De markt schat de kans dat de Federal Reserve tijdens zijn laatste bijeenkomst van het jaar (13 en 14 december) een tweede renteverhoging met 25 basispunten zal doorvoeren, op meer dan 50 procent. De Fed had bij de eerste verhoging eind vorig jaar zelfs vier renteverhogingen voor dit jaar in het vooruitzicht gesteld. Maar tot nog toe is er in 2016 geen enkele geweest.

Alleen al daarom lijkt een verhoging aangewezen, kwestie van de geloofwaardigheid van de prognoses enigszins overeind te houden. Voldoende Fed-gouverneurs hebben trouwens de afgelopen maanden laten horen dat ze een renteverhoging genegen zijn. Al hield voorzitster Janet Yellen voorlopig vakkundig de boot af.

Te weinig Bunds

Minstens even boeiend en met evenveel aandacht zal de bijeenkomst van de Europese Centrale Bank op 8 december worden gevolgd. Haar programma van monetaire versoepeling (QE) loopt in principe tot maart 2017. Tot dan koopt de ECB maandelijks voor 80 miljard euro aan (overheids)obligaties in. In maart zal voor 1700 miljard euro aan obligaties zijn opgekocht. Niemand verwacht dat de ECB onmiddellijk en abrupt het aankoopprogramma stopzet. Meer dan waarschijnlijk wordt de kwantitatieve versoepeling voortgezet.

Maar nu al lijkt duidelijk dat tapering hét modewoord van 2017 in de Europese monetaire politiek is, in navolging van de Amerikaanse tapering door Ben Bernanke in 2013. Tapering is het geleidelijk laten uitdoven van de QE door het bedrag van gekochte obligaties geleidelijk aan te verminderen.

Ongetwijfeld zal de ECB omzichtig te werk gaan om te vermijden dat de (lange) rente bruusk stijgt. Tenslotte zijn er de cruciale presidents- en parlementsverkiezingen in respectievelijk Frankrijk en Duitsland, die al voldoende deining kunnen veroorzaken in de eurozone.

Anderzijds verwacht de ECB dat de inflatie in de eurozone stijgt van 0,4 procent naar 1,2 procent volgend jaar en 1,6 procent in 2018, en de doelstelling van 2 procent kan bereiken in 2019. Bovendien zit de ECB stilaan aan de limiet van de hoeveelheid Duitse overheidsobligaties (‘Bunds’) die ze effectief nog kan kopen. De Europese variant van tapering staat dus voor volgend jaar in de sterren geschreven. De hamvraag is of dat al op 8 december zal worden aangekondigd.

YELLEN EN DRAGHI ZIJN BELANGRIJKER VOOR DE MARKTEN DAN CLINTON OF TRUMP.