Surfen boven de wolken

Luchtvaartmaatschappijen en technologiebedrijven zijn volop in de weer om draadloze internettoegang aan boord van hun vliegtuigen aan te bieden. Ook gsm-gesprekken moeten mogelijk worden. Wij namen de proef op de som en keken wat u kunt verwachten.

Wie geregeld het vliegtuig neemt, kent de instructies ondertussen uit het hoofd: uw reddingsvest zit onder de stoel, zuurstofmaskers verschijnen automatisch en uw mobieltje moet onverbiddelijk uitgeschakeld blijven tot u weer op de grond staat. Dat laatste is goed of slecht nieuws, afhankelijk van uw eigen werklust en de doortastendheid van uw baas of secretaresse.

Wat u er ook van denkt, vaststaat dat u in de nabije toekomst ook op 10 kilometer hoogte prima bereikbaar zult zijn. Vliegtuigbouwers, telecommaatschappijen en technologiebedrijven hebben de handen in elkaar geslagen om op vluchten niet alleen gsm-verkeer maar ook internettoegang aan te bieden. Die laatste dienst is vandaag al beschikbaar: wie met de Duitse carrier Lufthansa vanuit München of Frankfurt naar bestemmingen als Chicago, Los Angeles of Tokyo vliegt, kan via de eigen laptop mail lezen, websites bezoeken of verbinding leggen met het bedrijfsnetwerk.

Eerste vlucht

Trends vloog mee met een vlucht van Scandinavian Airlines (SAS) vanuit de Deense hoofdstad Kopenhagen naar Seattle aan de Amerikaanse westkust. SAS koos niet toevallig die verbinding als maiden flight. In de buurt van Seattle huizen immers niet alleen de hoofdkantoren van Microsoft of Amazon.com, het is ook de geboorteplaats van de grote Amerikaanse vliegtuigbouwer Boeing.

Die richtte met Connexion by Boeing (CBB) een nieuwe afdeling op die instaat voor de ontwikkeling, de installatie en de vermarkting van draadloze internettoegang aan boord van vliegtuigen. Ook concurrent Airbus werkt aan een eigen internetdienst, maar heeft voorlopig nog geen vliegtuigen met internetfaciliteiten in de lucht. Het systeem van Boeing – dat niet alleen op de eigen vliegtuigen geplaatst wordt, SAS vliegt op zijn langeafstandsvluchten met Airbus-toestellen – werkt via een gesofisticeerde satellietantenne op het dak, maar presenteert zich tegenover de passagiers als doodnormale draadloze internettoegang. Wat dus in een cybercafé, een luchthavenlounge of een conferentiecentrum werkt, werkt evengoed vanuit een vliegtuigstoel hoog boven de wolken.

Ik testte het aanbod uit met een Dell-laptop die over een ingebouwde antenne voor draadloze netwerken beschikt, een configuratie zoals die momenteel vaak verkocht wordt. Zodra de piloot het fasten seatbelts-bordje uitschakelt, wordt de laptop erbij gehaald. Die vindt vanzelf het draadloze netwerk en nadat ik enkele keren op Next heb geklikt, ben ik verbonden.

Daarna mag de kredietkaart erbij om de eigenlijke internettoegang te activeren. Het is CBB zelf dat de prijzen bepaalt en de afrekening verzorgt, zodat u bij elke luchtvaartmaatschappij evenveel betaalt. Voor een lange vlucht (meer dan zes uur) betaalt u bijvoorbeeld eenmalig 29,95 dollar, net geen 23 euro. Kortere vluchten zijn uiteraard goedkoper en wie dat wil, kan ook per minuut betalen (zie kader: Hoeveel betaalt u?). De activering loopt niet van een leien dakje, want het systeem vraagt erg veel gegevens en verwart door gelijkaardige termen als Sign Up en Sign In te gebruiken voor de twee grote stappen in de procedure. Maar bij CBB zijn ze druk in de weer om – meer bepaald met multinationals – bedrijfsabonnementen af te sluiten, zodat werknemers zich met hun eigen gebruikersnaam kunnen aanmelden en de afrekening via één centrale rekening verloopt. Er komen ook deals met gsm-operatoren als Vodafone (voor 25 procent eigenaar van Proximus) zodat u het bedrag via uw telefoonrekening zult kunnen betalen.

Virtueel op kantoor

Hoewel Connexion by Boeing merkbaar trager is dan wat we op kantoor of thuis gewoon zijn, is de snelheid toch nog steeds comfortabel te noemen. Websites lopen vlot binnen en zelfs het beluisteren van radio-uitzendingen in stereokwaliteit lukt prima. Bovendien geeft CBB aan dat ze, naarmate de vraag toeneemt, de snelheid makkelijk met een factor vier kunnen opvoeren.

Er zijn geen beperkingen wat betreft het gebruik van de verbinding. Ik kan dus uiteraard surfen en e-mailen, maar ook korte tekstberichten uitwisselen via MSN Messenger. Parel aan de kroon is de zogenaamde VPN-toegang, waarmee u via het internet kunt aanloggen op het bedrijfsnetwerk en ‘lokale’ bestanden en diensten raadplegen. Hoewel medepassagiers daar met succes gebruik van maakten, kon ik de dienst zelf niet testen wegens geen VPN op kantoor.

Ik testte ook Skype even uit. Die dienst groeit gestaag in populariteit omdat hij toelaat voor een prikje via het internet telefoongesprekken te voeren. Wie naar België belt, betaalt zo per minuut slechts 2 cent (24 cent naar mobiele nummers), heel wat minder dus dan de 7 euro per minuut die SAS me voor het gebruik van de satelliettelefoons aan boord aanrekent. Omdat we op dat moment al boven Canada vliegen en het signaal een hele weg moet afleggen, is er tijdens het gesprek sprake van een vertraging van naar schatting twee tot drie seconden. Het blijkt dus goedkoop bellen met hindernissen, maar voor een snelle babbel met het thuisfront kan Skype een uitkomst zijn.

Straks ook gsm’en op het vliegtuig?

Natuurlijk zitten echte veelpraters te wachten op het moment dat ze hun eigen gsm aan boord kunnen gebruiken. Constructeurs en luchtvaartmaatschappijen zijn er klaar voor, maar het is niet duidelijk hoe soepel de wetgever is. Wie pakweg van Brussel naar Rome vliegt, doorkruist op zijn minst het luchtruim van vier verschillende landen. Voor elk daarvan moet de aanbieder beschikken over een aparte communicatielicentie.

Zodra die horde genomen is – waarschijnlijk eind dit jaar – zal de techniek het u zeker niet moeilijk maken. Zo wil de Noorse communicatiegroep Telenor in samenwerking met het Amerikaanse Arinc een dienst aanbieden die heel wat weg heeft van de roaming die we vandaag allemaal kennen. Net zoals u op verplaatsing kunt bellen met uw eigen toestel, zal dat ook op het vliegtuig mogelijk zijn. Zonder extra codes of kaarten met andere woorden, het luchtruim wordt gewoon als een nieuw land aangezien. Het tarief wordt afgesproken tussen de eigen operator en de dienstverlener in het buitenland, in dit geval dus Telenor. “Die prijs zal op elke vlucht gelijk zijn, waar ter wereld je je ook bevindt,” legt Bernt Fanghol, directeur bij Telenor uit. Hoewel de initiatiefnemers geen bedragen noemen, mag u ervan uitgaan dat bellen vanuit het vliegtuig net als bij roaming op de grond erg kostelijk wordt. Eén troost: de bemanning zal over een knopje beschikken om de dienst uit te schakelen, bijvoorbeeld tijdens een nachtvlucht of wanneer die ene passagier zichzelf écht belangrijk vindt.

Raphael Cockx

In de nabije toekomst zult u ook op 10 kilometer hoogte prima bereikbaar zijn.