Het Australische Macquarie heeft 70 % verworven van Biac, de uitbater van de nationale luchthaven in Zaventem, en zoekt naarstig naar een opvolger van topman Luc Van den Bossche.Wie wint er, wie verliest er bij de grote stoelendans?
Met stille trom. Zelfs een glas champagne was er te veel aan. Donderdag 30 december 2004 verliet Piere Klees, de voormalige topman van Biac, in alle stilte de luchthaven van Zaventem. Een vakbondsman vindt dat wat gortig voor de man, die sinds 1993 het onbetwiste gezicht was van de luchthavenuitbater in Zaventem. Maar het vertrek van Klees is volgens sommigen slechts de voorbode van veel ingrijpender wijzigingen bij Biac.
Op 8 november 2004 werd bekend dat het Australische beursgenoteerde Macquarie 735 miljoen euro op tafel legde voor een belang van 70 % in de luchthavenuitbater. Een team van Macquarie (vijf leden volgens de ene, tien volgens andere bronnen) is druk in de weer met een diepgaande analyse van Biac. Dat moet ten laatste binnen zes maanden resulteren in structurele wijzigingen.
Dinsdag 18 januari 2005 bood een voorsmaakje. Commercieel directeur Michel De Rouck werd bedankt voor bewezen diensten. Maar de tot vandaag meest in het oog springende wijziging is het vertrek van Pierre Klees. Zijn rol als uitvoerend voorzitter is uitgespeeld sinds de overdracht van aandelen op 29 december 2004. Als troostprijs kreeg de 71-jarige voorzitter van De Post wel nog de titel van erevoorzitter.
Nog belangrijker wordt de toekomstige rol van Luc Van den Bossche. Het zwaargewicht van de SP.A werd in maart 2003 gedelegeerd bestuurder van de luchthavenexploitant. Klees schoof toen op naar de post van uitvoerend voorzitter van de raad van bestuur. Volgens diverse bronnen vertrekt ook Van den Bossche bij Biac. Een internationale koppensneller is al op zoek naar een vervanger. Maar de gewezen bedenker van het plan-Copernicus (dat het overheidsapparaat moest moderniseren) blijft wel aan tot die opvolger gevonden is.
Uitzondering voor Luc Van den Bossche
De notariële akte van de aandelenoverdracht aan Macquarie toont hoe essentieel de rol wel is van de gewezen minister. In een speciaal op maat gesneden overgangsbepaling cumuleert Van den Bossche de functies van gedelegeerd bestuurder en voorzitter tot ten laatste 30 juni 2005. Volgens de statuten zijn de persoon van gedelegeerd bestuurder en voorzitter gescheiden. De eerste wordt aangewezen op verzoek van de private aandeelhouder, de voorzitter wordt gekozen na een gezamenlijk voorstel van privé en overheid. Voor Van den Bossche werd nu een tijdelijke uitzondering ingelast.
Komt er witte rook uit de schouw op 30 juni 2005? Wordt de volgende CEO een Belg? De voertaal in de raad van bestuur en het directiecomité is alvast Engels. Ook de documenten en notulen worden in het Engels opgesteld “behoudens andersluidende wettelijke verplichting… in welk geval een vertaling in het Engels zal worden meegedeeld,” zo stipt de notariële akte aan. Waarnemers vinden dit een normale evolutie in een bedrijf dat voor 70 % in handen kwam van een Australische beursgenoteerde onderneming. Maar ze opperen dat België zich nog steeds niet voldoende realiseert dat zijn belangrijkste luchthaven werd verkocht. De Angelsaksische traditie is heel anders dan de continentale. Wie aan het hoofd komt van de grootste luchthaven van het land, is best gepokt en gemazeld in de complexe Belgische staatstructuur. Politiek ligt een buitenlandse CEO waarschijnlijk erg gevoelig. Huidig CEO Luc Van den Bossche was wat loslippig tijdens een toespraak in december 2004 aan het personeel. Macquarie kocht weliswaar de luchthaven, maar daarom niet België. Het beursgenoteerde bedrijf zal zich aan de regels van het land moeten houden.
Niet dat daarover enige twijfel heerst. De federale overheid – die een minderheidsbelang van 30 % heeft – bedisselde volgens de notariële akte enkele belangrijke tegemoetkomingen. Voor ingrijpende beslissingen is een meerderheid van 80 % van de bestuurders nodig, bijvoorbeeld voor de goedkeuring van een ondernemingsplan voor de luchthaven. Of bij leningen voor een bedrag van meer dan 20 miljoen euro. Of bij de uitgifte van converteerbare obligaties of nieuwe aandelen. De overheid wil zijn belang van 30 % bovendien tot ten minste 2014 behouden. De federale overheid kan dat belang hooguit doorverkopen aan andere federale overheidsbedrijven, of aan de gewestelijke investeringsmaatschappijen van het Brusselse en/of het Waalse gewest (GIMB en SRIW).
Steeds minder Belgen bij de top
Ook bij het personeel laten de Austra- liërs zich van hun betere kant zien. De communicatie van Macquarie aan de werknemers van Biac is correct en professioneel. Er heerst wel wat latente onrust bij de zowat 750 medewerkers. Twee derde van hen zijn statutaire ( vastbenoemde) ambtenaren. Uit het directiecomité verdwenen al drie van de oorspronkelijke zeven leden. En dat is zonder Van den Bossche geteld. De Belgische blijvers: secretaris Jacques Wiame, CFO Michel Allé en COO Mark Duyck. Het eeuwige nummer twee – aan Duyck was vóór de komst van Van den Bossche de post van CEO beloofd – moet nu naast zich twee Britse pottenkijkers dulden.
De juiste inhoud van de functie van Simon Geere en John Stent werd nog niet bepaald. Maar over het duo wordt uitgebreid de loftrompet geblazen. John Stent sprokkelde jarenlang operationele ervaring bij British Airport Authority, de beursgenoteerde uitbater van onder meer London Heathrow. Stent ontmoette bij BAA Doug Benham, die in Zaventem tijdelijk de voormalige commerciële directeur Michel De Rouck vervangt. Benham werkte in commerciële functies in Londen en Sidney. Voeg daarbij Kerrie Mather, de wereldwijde vrouwelijke CEO van Macquarie Airports, als lid van de raad van bestuur. Nieuwe meesters, nieuwe zeden?
Wolfgang Riepl
België beseft nog steeds niet voldoende dat zijn belangrijkste luchthaven werd verkocht.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier