Stoppen is een vaardigheid

Leiders worden vaak geprezen om hun doorzettingsvermogen. Om iets te bereiken moet je nu eenmaal knokken. En waar je niet aan doodgaat, maakt je alleen maar sterker, toch? Dat is het mantra van heel wat leiders en het wordt in heel wat leiderschapsopleidingen en -boeken gepredikt. Hoewel ik mezelf er meer dan geregeld op betrap een doorzettertje te zijn, krijg ik de kriebels van dat eenzijdige mantra. Doorzettingsvermogen heeft ook een schaduwzijde. Wie te veel doorzettingsvermogen heeft, riskeert te lang vast te houden aan posities waar men geen plezier aan beleeft, of aan rollen waarin men niet meer functioneert. Als je niet kunt stoppen, roest je ook snel vast in je eigen ideeën of houd je te lang vast aan mensen die je niet vooruithelpen.

Je ziet overal voorbeelden van hoe moeilijk het is om te stoppen: de oprichter van een familiebedrijf die tegen beter weten in de fakkel niet doorgeeft aan de volgende generatie, de politicus die de ene na de andere flater begaat en toch doorgaat, de arts die niet meer mee is met de nieuwe wetenschappelijke inzichten, maar van geen ophouden weet.

Stoppen is een vaardigheid. En een verdomd moeilijke vaardigheid om aan te leren, zo blijkt. Jacinda Ardern, de (bijna) voormalige eerste minister van Nieuw-Zeeland lijkt die vaardigheid vlot te beheersen. Ardern maakte onverwachts bekend dat ze haar termijn als eerste minister niet zou verlengen, naar eigen zeggen omdat ze onvoldoende energie overheeft. “We geven alles wat we kunnen zolang we kunnen, en dan is het tijd. En voor mij is het tijd.” Hoe logisch en authentiek haar beslissing ook lijkt, vergis je niet: stoppen is waarschijnlijk tientallen keren moeilijker dan gelijk welke andere vaardigheid. We halen nu eenmaal meer voldoening uit onze verwezenlijkingen, en vooral uit die verwezenlijkingen die rechtstreeks het gevolg zijn van ons doorzettingsvermogen. Vooral als je jezelf heel sterk en eenzijdig vereenzelvigt met doorzettingsvermogen, is de kans groot dat leren stoppen niet zo natuurlijk komt voor jou als voor Jacinda Ardern.

Stoppen vergt een kleine daad van moed. Maar het vergt meer dan dat. Het vergt ook dat je enkele mentale barrières overwint. Zo moet je leren niet te blijven hangen in wat je allemaal zal verliezen als je stopt. Jacinda Ardern zal allicht een aantal fantastische etentjes en ontmoetingen moeten missen in haar volgende carrièrestap. Maar ze heeft ook veel te winnen. Alleen al in de voorbije dagen won ze het respect van de hele wereld met haar beslissing om te stoppen. Door stil te staan bij wat je zal winnen door te stoppen, wordt stoppen makkelijker.

Een andere barrière die je moet overwinnen, is dat je stoppen niet mag gelijkstellen met opgeven of falen. Stoppen is jouw beslissing, jij beslist de stekker uit iets te trekken wat niet langer werkt voor jou – het is een positieve keuze. Het is jouw manier om controle te nemen over de situatie. Opgeven betekent dat je toegeeft aan dat stemmetje dat je zegt dat je het toch niet kan, terwijl je eigenlijk weet dat je meer had kunnen doen.

Om te leren stoppen zal je waarschijnlijk ook je zelfbeeld wat moeten verruimen. Eerder dan jezelf eenzijdig te identificeren als een doorzetter, kan het nuttig zijn jezelf te herinneren aan al je andere mooie kwaliteiten. En als je die zelf vergeten bent, kunnen anderen je daarbij helpen. Je bent meer dan een doorzetter. Trouwens: eens een doorzetter, altijd een doorzetter. Dus ook wanneer je stopt met iets dat je geen voldoening meer schenkt, betekent dat niet dat je geen doorzetter meer bent. Dat doorzettingsvermogen zal jou helpen te slagen in om het even welk pad je kiest. Dus ook al kost stoppen meer moeite dan blijven doorgaan, je zal er de tijd, energie en mentale ruimte mee winnen die je nodig hebt om nieuwe mogelijkheden te exploreren. En nu stop ik (voor vandaag toch).