Stoelendans bij ECB en Nationale Bank

Jean-Claude Trichet en Paul De Grauwe krijgen géén zitje in het directiecomité van de Europese Centrale Bank. Gewezen vice-president Christian Noyer maakt zich op om Wim Duisenberg op te volgen. En een groep rond onder meer graaf Maurice Lippens lobbyt om Marcia De Wachter een directeurszitje te bezorgen. Steunt Luc Coene de kandidatuur van zijn vroegere aartsvijand?

Officieel doet de Franse regering nog of haar neus bloedt. Maar bronnen binnen de Europese Centrale Bank ( ECB) in Frankfurt, de Banque de France in Parijs en de Nationale Bank in Brussel klinken categorisch: de kandidatuur van Jean-Claude Trichet, de huidige gouverneur van de Banque de France, als opvolger van Wim Duisenberg aan het hoofd van de ECB ligt definitief in de prullenmand. Het valt almaar moeilijker te ontkennen dat in het onverkwikkelijke Crédit Lyonnais-dossier Jean-Claude Trichet minstens zware beoordelingsfouten maakte. Volgens de openbare aanklager bezondigde Trichet zich begin jaren negentig als toenmalig directeur-generaal van de Franse Schatkist zelfs aan fraude tout court. Hij eist tien maanden gevangenisstraf voor Trichet. En zelfs wanneer de rechters Trichet nog zouden vrijspreken, zo luidt het bij de Banque de France, blijft het risico te groot dat uit de beerputten van de zaak later toch nog materiaal opduikt dat Trichet in de problemen kan brengen.

Wim Duisenberg treedt in juli af als president van de ECB. Het is uitgesloten dat de Fransen hun verworven recht op de troonsopvolging laten vallen nu hun gedoodverfde kandidaat Trichet geen verdedigbare optie meer uitmaakt. Ook de mogelijkheid om het mandaat van Duisenberg te verlengen stuit onder meer in Madrid en Rome op verzet. Niet alleen omdat ze de Nederlander maar een matig president vinden, maar ook omdat de man zich onvoldoende distantieert van wat men omschrijft als de “racistische, anti-joodse standpunten van mevrouw Duisenberg”.

Zowel in Parijs als in andere Europese hoofdsteden groeit daarom de steun voor het terughalen van Christian Noyer, die in mei vorig jaar afzwaaide als vice-president van de ECB. Noyer kan zowel binnen als buiten de ECB op een reputatie van degelijkheid bogen. Het was bijvoorbeeld niet Duisenberg, maar wel Noyer die na de aanslagen van 11 september 2001 als aanspreekpunt voor de Amerikaanse centrale bank fungeerde. Duisenberg trachtte zijn eer toen met een fabeltje over “onbereikbaarheid in Finland” hoog te houden.

Een ‘njet’ voor de Grauwe

Maar voor er uitsluitsel komt over de vervanging van Duisenberg, moet eerst nog de vervanging van de Finse directeur Sirrka Hämäläinen worden geregeld. Hämäläinen treedt op 31 mei terug. Minister van Financiën Didier Reynders (MR) bevestigde onlangs dat België de kandidatuur van de Leuvense hoogleraar en VLD-senator Paul De Grauwe steunt. Maar bronnen binnen de ECB en de Banque de France achten de verkiezing van De Grauwe uitgesloten. Vooral de Duitsers stellen hun veto, en dit wegens De Grauwes herhaalde kritiek op het ECB-beleid (zie Trends, 30 januari 2003, blz. 14). Ook de Waalse en Vlaamse minister van Economie, Serge Kubla (MR) en Jaak Gabriëls (VLD), verkondigden intern dat De Grauwe voor hen echt niet kan. De econoom spaarde de voorbije maanden zijn kritiek op het beleid van deze twee liberale excellenties niet.

Maar zelfs zonder het Duitse veto en de klein-Belgische politieke manoeuvres zou het voor De Grauwe moeilijk zijn geworden. Sirrka Hämäläinen is immers een vrouw, en de aanwezigheid van minstens één vrouw binnen de ECB-top lijkt een maatschappelijke noodzaak. Vandaar dat buiten België de geesten steeds meer convergeren rond de kandidatuur van Gertrude Tumpel-Gugerell, de huidige vice-gouverneur van de Oostenrijkse centrale bank.

Binnen de Belgische haute finance ziet evenwel niet iedereen die naam zitten. Meer bepaald rond graaf/bankier Maurice Lippens vormt zich een groepje dat het opneemt voor Marcia De Wachter, de huidige vice-gouverneur van de Nationale Bank. “Als we onze zetel nu niet opeisen,” zo luidt het binnen deze groep, “zal België nog héél lang mogen wachten op een topfunctie binnen de ECB.” Lippens is trouwens niet vergeten dat hij, jaren geleden, tijdens de strijd om de Generale Bank, veel steun kreeg van toenmalig NBB-gouverneur Fons Verplaetse. In die dagen stond Marcia De Wachter de gouverneur onvoorwaardelijk terzijde.

Bovendien heeft het er alle schijn van dat De Wachter ook vanuit totaal onverwachte hoek steun geniet. Als De Wachter vertrekt, ligt voor Luc Coene, de huidige kabinetschef van premier Guy Verhofstadt (VLD), de weg immers open om als vice-gouverneur terug te keren naar zijn alma mater: de Nationale Bank van België. Vóór Verhofstadt premier werd, probeerde het duo Verplaetse-De Wachter op de NBB steevast het bloed onder de nagels van Luc Coene weg te pesten.

Het worden met andere woorden spannende maanden voor de Nationale Bank. Trouwens, naast de benoemingsperikelen is er ook nog het vreemde verhaal rond de notering van het NBB-aandeel. En bovendien, zo leert de tamtam binnen de NBB, zit de top ook in zijn maag met enkele immobiliëntransacties die niet echt volgens het boekje zouden zijn verlopen.

An Goovaerts, Johan Van Overtveldt [{ssquf}]

Het worden spannende maanden voor de Nationale Bank.