SPORT DOET HERLEVEN

Het Noord-Engelse Manchester is een kampioen op het vlak van stadsherwaardering. De Commonwealth Games waren daarin cruciaal. Heeft minister-president Bart Somers dan toch gelijk met zijn Olympische Spelen?

Manchester (Groot-Brittannië)

Een oude textielfabriek is half afgebroken en half afgebrand. Kleine, armzalige Victoriaanse huisjes werpen je terug in het begin van de twintigste eeuw. Maar enkele honderden meters verderop worden moderne kantoorgebouwen voor het hightechbedrijf Fujitsu opgetrokken. Fujitsu wordt de eerste bewoner van Central Park, een groots opgezet businesspark van 130.000 vierkante meter kantoorruimte in de eerste fase.

Central Park is een van de vele projecten van New East Manchester Ltd. , een joint venture van de lokale, regionale en nationale overheid. Textielcentrum East Manchester ging al gestaag achteruit sinds begin vorige eeuw, maar de genadeslag volgde tussen 1975 en 1985, toen 60 % van de jobs verloren ging. Bevolkingsverlies, grote werkloosheid en een hoge criminaliteit waren het gevolg.

“Dit is een perfect model,” zegt Tom Russell, chief executive officer (CEO) van New East Manchester ( NEM), in zijn erg bescheiden kantoor in het centrum van Manchesters probleemwijk. “We staan los van de gemeenteraad, maar toch op armlengte. Door die autonomie kunnen we makkelijk public private partnerships opzetten.”

Zo wordt het paradeproject Central Park uitgevoerd in samenwerking met twee privé-vastgoedbedrijven, Ask en Akeler. David Burkinshaw, director van Ask, is erg opgetogen over de samenwerking. “Iedereen deelt dezelfde passie: Manchester uit het slop halen,” zegt hij.

NEM rekent op jaarlijks 225 miljoen euro subsidies. Het ambitieuze tienjarenplan, voor een gebied van 1100 hectare, kost circa 3 miljard euro. De privé-sector moet daarvan een kwart ophoesten. Aanvankelijk lukte dat niet. “De echte motor van de verandering was de beslissing om in 2002 de Commonwealth Games te organiseren in Manchester. De nieuwe sportinfrastructuur werd opgetrokken midden in East Manchester. Voor de privé-sector was dat een bewijs dat het menens was met de armzalige buurt. Bovendien werd alles gebouwd met het oog op wat er in de toekomst mee kon gebeuren. Het grote atletiekstadion werd achteraf omgebouwd tot voetbalstadion en is vandaag de thuisbasis van Manchester City.

De sterkte van NEM is dat het een geïntegreerde aanpak voorstaat. Het mikt zowel op de economische ontwikkeling via kantorenparken, als op de bouw van woningen, het optrekken van het niveau van het onderwijs, het bevorderen van het gemeenschapsleven, de uitbouw van de infrastructuur enzovoort. Daarbij kiest Manchester resoluut voor de nieuwe sectoren zoals ICT en farmacie. De eerste twee projecten op Central Park zijn symbolisch: Fujitsu (dat 45 miljoen euro investeerde) en het ICT Learning Centre, een joint venture van de vier universiteiten van Manchester en het instituut voor voortgezette opleiding. Aan dat Learning Centre is een incubatiecentrum verbonden waar ideeën meteen in de praktijk kunnen worden omgezet. “Manchester moet een kennisstad worden,” zegt David Burkinshaw.

Central Park zal in een tweede fase uitgebreid worden met een gemengd project woningen en kantoren. “Uiteindelijk moet Central Park ruimte bieden voor 10.000 jobs,” zegt Burkinshaw.

Woningen worden er ook volop gebouwd. En opnieuw met veel ambitie. Er zijn drie lopende projecten. Het koninginnenstuk wordt New Islington, waarvoor de bekende architect Will Alsop een masterplan heeft uitgetekend. “We gaan voor elk onderdeel van de 1400 geplande woningen een aparte competitie uitschrijven om de beste architecten aan te trekken, ook van het continent,” zegt Tom Russell. Voor de originele bewoners is een systeem gevonden waarbij ze hun oude woning kunnen inwisselen voor een nieuwe, maar er slechts partieel eigenaar van worden. Ze kunnen over de tijd heen de rest van de eigendom kopen.

Uiteindelijk moeten er op tien jaar tijd 12.500 nieuwe huizen gebouwd worden en 7000 woningen gerenoveerd. Doel is de bevolking van East Manchester te verdubbelen van 30.000 vandaag naar 60.000.

Problemen zijn er nog genoeg in East Manchester. De werkloosheid blijft er hoger dan het gemiddelde van de regio, de criminaliteit ook (zie grafieken op www.trends.be). “Maar we hebben wel een dramatische terugval van de criminaliteit gezien,” zegt Tom Russell. En uit enquêtes blijkt dat de bewoners steeds optimistischer worden over hun buurt.

G.M.