SPAREN MET EEN RISICO

Een tak23 combineert een belegging in een fonds met een verzekering. Het rendement kan hoger liggen dan dat van een tak21, maar ook de risico’s zijn groter.

Een tak23 is een levensverzekering, waarbij de premies worden belegd in een of meer fondsen. De waarde evolueert mee met de onderliggende beleggingsproducten. De prestaties zijn in principe onbegrensd — zowel naar boven als naar beneden. Belegt u in een tak23 die gekoppeld is aan een aandelenfonds, dan kunt u een hoog rendement halen, maar u moet wel bereid zijn eventuele verliezen te dragen bij een koersdaling van de aandelen in de portefeuille. In tegenstelling tot een tak21 garandeert de verzekeraar geen minimumrendement. Als de beurzen dalen, riskeert u dus een deel van uw kapitaal te verliezen. Beleg daarom enkel in een tak23 met geld dat u echt kunt missen.

Anders dan bij een tak21 worden de gestorte premies niet beschermd door een garantiefonds. U kunt alles verliezen als de verzekeraar failliet gaat, al is dat risico in ons land veeleer klein. Goed om te weten, is dat er ook tak23-contracten met een kapitaalbescherming bestaan. Ze hebben altijd een vaste eindvervaldag: op die dag krijgt u minstens de waarde van uw gestorte premies terug. De bescherming geldt echter alleen op de eindvervaldag, en niet als u het geld vroeger zou opvragen.

Het beleggersprofiel

De rendementen en de risico’s van tak23-levensverzekeringen hangen dus nauw samen met de producten waarin ze beleggen. Die moeten vanzelfsprekend bij uw beleggersprofiel passen, maar dat kan wijzigen naarmate u ouder wordt of uw financiële situatie verandert. Geen nood: u kunt uw beleggingsstrategie op elk moment aanpassen. Zo kunt u ervoor opteren geen premies meer te storten. Het contract blijft dan bestaan tot op het moment dat u uw kapitaal opvraagt. Ondertussen spaart of belegt u in een beleggingsproduct dat beter aansluit bij uw nieuwe profiel.

U kunt ook vragen aan uw verzekeraar om het gespaarde kapitaal meteen uit te betalen. Maar dat is niet voordelig, omdat u dan uitstapkosten betaalt. Bovendien wordt een vroegtijdige stopzetting doorgaans ook fiscaal zwaar afgestraft. Er bestaan wel hybride tak23-contracten: dat zijn levensverzekeringsproducten die de eigenschappen van een tak21 en een tak23 combineren. U kunt op elk moment zelf bepalen hoeveel risico u wilt nemen, zonder dat u een nieuw contract hoeft aan te gaan.

De eindvervaldag

Er zijn tak23-contracten met en zonder vaste looptijd. Hebt u een polis zonder eindvervaldag, dan betaalt de verzekeraar het opgebouwde kapitaal in principe pas uit wanneer u overlijdt. De uitbetaling gebeurt aan de begunstigden die in het contract zijn aangeduid. Dat kan uzelf zijn, uw partner, uw kinderen of nog iemand anders.

Van contracten met een eindvervaldag weet u op voorhand wanneer de verzekeraar het kapitaal uitkeert. Bij contracten met een eenmalige premiebetaling is dat meestal minstens acht jaar en een dag nadat de premie is gestort. Maar het kan ook de dag zijn waarop u 65 wordt, of de dag waarop u met pensioen gaat. Overlijdt u voordat de polis afloopt, dan wordt het contract automatisch beëindigd en worden de begunstigden uitbetaald.

De overlijdensdekking

Hoeveel de begunstigden precies krijgen, hangt onder meer af van het feit of de polis al dan niet voorziet in een overlijdensdekking. Een tak23 is niet alleen een beleggingsproduct, het is ook een levensverzekering. Wanneer u naast een begunstigde ‘bij leven’ ook een begunstigde ‘bij overlijden’ aanduidt, wordt die uitbetaald als u vóór de eindvervaldag zou overlijden. Uiteraard betaalt u een extra premie voor zo’n overlijdensdekking.

Kiest u voor een vast overlijdenskapitaal, dan garandeert de verzekeraar bij overlijden een welbepaalde som die wordt toegevoegd aan de waarde van de belegging. Maar u kunt ook opteren voor een minimumbedrag ter waarde van 130 procent van de gestorte premies. Als u op het moment van uw overlijden al bijvoorbeeld 10.000 euro aan premies hebt gestort, dan betaalt de verzekeraar minimaal 13.000 euro uit aan de begunstigde.

U hoeft niet noodzakelijk te kiezen voor een overlijdensdekking over de hele looptijd van het contract. U kunt daar bijvoorbeeld alleen voor opteren in de jaren dat uw kinderen studeren en u dus financieel kwetsbaarder bent.

De successierechten

Als de verzekerde overlijdt, betaalt de begunstigde successierechten op het uitgekeerde kapitaal. Het bedrag hangt af van de graad van verwantschap: hoe nauwer de bloedband tussen de verzekerede en de begunstigde is, hoe lager de successierechten uitvallen. Ook de waarde van de erfenis en de fiscale woonplaats spelen daarbij een rol. Die belasting kan worden omzeild door eerst geld over te dragen via een hand- of bankgift. De verkrijger investeert het bedrag in een tak23, waarbij hij zichzelf aanduidt als de verzekerde en de schenker als de begunstigde. Wanneer de schenker overlijdt, wordt het kapitaal uitbetaald aan de verzekerde — de verkrijger van de schenking — zonder dat hij daarop successierechten moet betalen. Een voorwaarde is wel dat de bank- of handgift dateert van minstens drie jaar vóór het overlijden van de schenker.

ROEL VAN ESPEN