Sociaal overleg in Brussel wordt krabbenmand

Op donderdag 2 februari ging de kogel door de kerk, of in dit geval het volkshuis. De socialistische metaalcentrale CMB splitst in een Vlaamse en Waalse vleugel. Of, zoals het officieel heet: de twee entiteiten krijgen volledige autonomie. In een eerste tekst werd nog het woord “splitsing” gebruikt, maar onder druk van het federale ABVV en naar verluidt ook van de PS werd een tweede tekst geredigeerd waarbij het woord “splitsing” werd vervangen door “volledige autonomie”.

Walen en Vlamingen konden het al een tijdje niet langer vinden met elkaar in de CMB. De Walen, die decennialang de lakens uitdeelden, moesten de almaar machtiger wordende Vlamingen naast zich dulden. Toen Trends in november 2005 onthulde dat voorzitter Herwig Jorissen in zijn jeugd lid was geweest van de VMO (Trends, 17 november 2005), was het hek van de Waalse dam. Het artikel werd de spreekwoordelijke druppel die de al goed gevulde emmer deed overlopen. Een afkoelingsperiode loste niet veel op. Het congres in april moet de splitsing definitief bezegelen.

Naar Vlaamse en Waalse cao?

De vraag is wat de gevolgen zullen zijn voor het sociaal overleg. Begin volgend jaar moeten de metaalvakbonden met de werkgeversorganisatie Agoria aan tafel gaan zitten over een nieuw sectoraal overleg. In 2004 ging het ook al erg moeilijk. De discussie handelde toen onder meer over het aanvullend pensioen. De Vlamingen wilden de bestaande tweede pijler verder uitbreiden. De Walen niet. Ze vonden dat de Vlamingen werk hebben en sparen via het aanvullend pensioen en daarom het wettelijke pensioen niet langer zullen verdedigen zoals het hoort. De Walen tellen veel meer werklozen en die hebben het wettelijke pensioen wél nodig.

Met een gesplitste vakbond zal dit soort discussies nog moeilijker worden. In de metaal is het gebruikelijk dat als er geen nationaal akkoord wordt bereikt, er akkoorden volgen op het niveau van de provincies. De kans wordt nu groter dat men naar een Waalse en Vlaamse cao gaat. In unitaire kringen een afschuwelijk vooruitzicht.

“Ik hou mijn hart vast voor Volkswagen”

Een groot probleem is Brussel. Zullen er in de Brusselse bedrijven nu twee afzonderlijke delegaties in de bedrijven ontstaan: een Waalse en een Vlaamse? Dat bestaat nu ook al bij de bedienden – met het Vlaamse LBC en het Waalse CNE, de twee vleugels van de christelijke bediendecentrale.

“Deze splitsing is een bijkomende complexiteit in het overleg,” zegt Paul Soete, gedelegeerd bestuurder van Agoria. “Mijn enige zorg is Brussel. Ik hou vooral mijn hart vast voor bedrijven als Volkswagen. Er komt een vakbond meer aan tafel en de split zal misschien ook wel wegen op de opstelling van de andere vakbonden. Ik hoop dat ze het verstandig aanpakken, anders zal de vakbond mee verantwoordelijk zijn voor nog meer problemen.”

Soete verwacht een moeilijke overlegperiode: “De twee vleugels zullen in het begin meer de nadruk leggen op het verschil dan op de raakpunten”.

G.M.