Snuiven in de supermarkt

Selfscanningsystemen, interactieve aanraakschermen, pratende kassa’s en zelfs weegschalen die verse producten aan hun reuk herkennen: winkelen gaat aldoor automatischer.

Er was eens een tijd dat de elektronica in een winkel uit kassa’s, barcodelezers en misschien wat handcomputers voor voorraad- of prijscontrole bestond. Maar dat is lang geleden. De technische gadgets die nu in gebruik zijn gaan van radiogestuurde prijskaartjes tot aanraakschermen; van intelligente streepjescodescanners die automatisch de winkelbedienden waarschuwen voor slecht gedrukte labels tot trackingsystemen die de precieze plaats van shoppers en hun karretjes in de gaten houden.

Betekenisvol is bovendien dat veel van deze snufjes zich in de handen van de klanten bevinden. Selfscanningsystemen – met Albert Heijn in Nederland als pionier – bestaan in een groeiend aantal winkels in de wereld. In België worden ze momenteel door Delhaize in tien supermarkten ingevoerd. Overijse, waar Europdata een jaar geleden het eerste systeem installeerde, en St.-Lambrechts-Woluwe zijn al operationeel. Prijs-checkers, waarmee klanten de streepjescode van onduidelijk geprijsde producten kunnen nakijken, komen zowat overal in zwang, in België onder andere bij GB en opnieuw Delhaize.

Scannen en modemen

Er kan nog meer van dergelijke “eigenhandige” technologie worden verwacht. Symbol Technologies, bijvoorbeeld, heeft een streepjescodescanner ontwikkeld die amper 3,3 kubieke cm meet en een heel nieuw soort inkopen mogelijk maakt: een combinatie van thuiswinkelen en selfscanning. De miniscanner is ingebouwd in de “InfoPen” van Symbol, een gemeenschappelijke ontwikkeling met pennenproducent A.T.Cross, die een conventionele stylo combineert met een barcodelezer.

In de VS is Highpoint al klaar met de bijbehorende software om er een toestelletje voor thuiswinkelen van te maken dat klanten toelaat om streepjescodes in catalogi of op oude verpakkingen te lezen, een beetje zoals u nu uw video programmeert. Het inkopenlijstje kan vervolgens via de “Info Well” docking station en een thuiscomputer naar de winkelier worden gestuurd.

“Zoveel mogelijk mensen het zo gemakkelijk mogelijk maken: daar komt het bij thuiswinkelen van kruidenierswaren op aan,” zegt Mike Liebson, marketingdirecteur van HighPoint. Volgens HighPoint kan het winkelen met de InfoPen in minder dan een vijfde van de tijd die meer courante bestelmethodes nodig hebben.

Voor wie zijn scanner liever combineert met een zakcomputer heeft Symbol de SPT 1500 ontworpen: een handig datacaptatie-instrument op basis van de 3Com PalmPilot, de meest verkochte zakcomputer. Ook dit systeem kan voor thuiswinkelen worden gebruikt. Supermarkten zouden de toestellen kunnen weggeven of verkopen tegen verlaagde prijzen aan hun meest rendabele cliënten.

Altijd de juiste prijs

Elektronische prijslabelingssystemen ( electronic shelf-edge labels, afgekort Esel) trekken ook meer belangstelling: in Europa hebben ze een trage start gekend omwille van hun hoge investeringskosten, maar nu er dubbele prijzen nodig zijn voor de overgang naar de euro, stijgt de interesse. De Nederlandse supermarktketen Hoogvliet is de eerste Europese klant voor een nieuw Esel-systeem van NCR, DecisioNet, dat samen met Bell Labs is ontwikkeld en dat nu in de VS afnemers vindt. NCR verwacht nog deze maand klaar te zijn met een pilootinstallatie in een supermarkt van Hoogvliet in Alphen a/d Rijn, waar Hoogvliet zijn hoofdkantoor heeft.

“We krijgen veel reacties van Europese klanten omwille van de euro,” zegt Tracy Flynn, vice-president marketing voor de voedingsindustrie van NCR. “We denken dat de eenheidsmunt de elektronische prijslabel-business in Europa echt zal voortstuwen.”

Bel de kassa

Esel-tags en andere draadloze spullen in de winkel communiceren via radiosignalen en er is groeiende belangstelling om ook Internet Protocol-telefonie (IP-telefonie) te gaan gebruiken, zodat zowel stem als data over de bestaande lokale netwerken van de winkel (intranets) kunnen worden gestuurd zonder dat er bijkomende investeringen nodig zijn.

Onder de nieuwe prototypes van consumentgerichte scanners van Symbol is een apparaat dat zowel scanner als IP-telefoon is. Klanten kunnen niet enkel de producten inscannen, maar ook nog direct met het winkelpersoneel bellen om productinformatie te checken.

“Waarschijnlijk komt er een integratie van alle draadloze systemen in de winkels,” zegt verkoopdirecteur Paul Duggan bij Symbol Technologies. ” Spread spectrum radio, DECT, semafoon, telemonitoring van diepvriezers… het zou allemaal met elkaar verbonden kunnen worden via het Internet Protocol.” Voor Paul Duggan wordt 1998 “het draadloze jaar” naarmate de inherente flexibiliteit van kabelvrije systemen en nieuwe laaggeprijsde opties hun impact zullen laten voelen op de infrastructuur in de warenhuizen.

Aanraakschermentechnologie zit ook in de lift, zowel voor het personeel als voor de klanten. Kassaterminals zoals de SNIkey van Siemens Nixdorf en de IBM 4695 worden gebruikt door een groeiende lijst van handelaars, waaronder voor SNI de Ikea-restaurants in België.

VOOR SHOPPERS KOMEN ER

interactieve kiosken die recepten of kortingbonnen op aanvraag zullen verdelen. Dit soort kiosken is in het verleden naar rustige hoeken van de winkel verbannen omdat ze zoveel plaats besloegen, maar nu schermen met vloeibare kristallen de klassieke beeldbuizen vervangen, ligt dat helemaal anders. MicroTouch, een specialist in aanraakschermen, heeft een kiosksysteem met vlak scherm ontwikkeld dat al gebruikt wordt door bordspellenfabrikant Hasbro om in de winkel met simulaties zijn producten te promoten. Bij W.H.Smith, waar het systeem is uitgetest, ging de verkoop van Hasbro-borden met 80% omhoog.

Uw gangen worden nagegaan

Er zijn ook systemen die u vertellen hoeveel mensen nu precies kijken naar dergelijke in het oog springende displays of hoeveel mensen de rustige uithoeken van de winkel bereiken.

Trackingsystemen met infrarood of videotechnieken zijn er al enkele jaren: in de VS was ShopperTrak van Datatec een vroege pionier. Dit type systemen zou nuttig kunnen zijn om “gangpadanalyse” te kunnen doen – momenteel een nogal theoretische aspiratie in de distributie – om de precieze klantenstromen tussen de rekken van voedings- en doe-het-zelf supermarkten te registreren.

FUTURISTEN PRATEN ZELFS

over beeldherkenning en over het precies monitoren van klantengedrag. “Traditionele tracking-toepassingen voor wachtrijbeheer en het vaststellen van conversieratio’s zijn nog maar een begin,” zegt technisch directeur David Underwood van het Britse SWL Retail Systems. “Wij ontwikkelen nu uitrusting die de precieze bewegingen van de kopers opslaat, zodat de handelaars weten of iemand een item heeft opgepakt en het terug op het rek heeft gezet, in plaats van het in zijn mandje te leggen. Dat soort informatie helpt marketeers bij hun productontwerp en -ontwikkeling.”

En alsof dat nog niet genoeg was, heeft NCR al geëxperimenteerd met kassa’s die de productdetails “uitspreken” in plaats van de klanten enkel het schermpje te laten lezen. Wat de reukgevoelige kassa’s betreft: Scientific American schreef recent over de uitvinding door Alan Gelperin van een sensor die in de weegschalen van de kassa’s kan worden gebouwd en die appels van peren kan onderscheiden aan hun geur. Het apparaatje vergelijkt de reuk van onverpakte verswaren met een referentiebestand van geuren en vindt zo de prijs.

Financial Times

FT/BNL