Shanks stuurt zijn mollen uit

De Vlamingen produceren minder afval. Geen kwalijke zaak, tenzij misschien voor afvalverwerkers als Shanks. Ondanks de crisis blijft het bedrijf groeien. Met de sanering van de oude industriële site van Carcoke nabij Charleroi breekt het bedrijf door in bodemsanering.

Weet u hoe het verder moet met het Vlaamse afvalbeleid? De sector alvast niet. En de signalen uit de Vlaamse overheid zijn erg tegenstrijdig. Twee jaar geleden besloot de regering haar meerderheidsparticipatie in het semi-publieke afvalverwerkingsbedrijf Indaver te verminderen van 54 % naar 25 %. Maar de ontmanteling van de Vlaamse Milieuholding ( VMH), de moeder van Indaver, blijft maar aanslepen.

Begin vorige maand lekte dan weer het plan uit dat Vlaanderen zich volledig uit het afvalverwerkingsbedrijf zou terugtrekken, wat prompt door de nieuwe minister van Milieu Ludo Sannen ( Agalev) werd ontkend. Toch moet er dringend iets gebeuren. Frits Bolkestein, Europees commissaris voor de Vrije Markt, stuurde immers een boze brief aan ons land dat Indaver zich net als Aquafin aan de wet op de openbare aanbestedingen moet houden.

“De Vlaamse regering moet nu snel klare wijn schenken over Indaver,” zegt Hugo Van Bever, algemeen directeur van de milieugroep Shanks Vlaanderen en in een vorig leven topman van VMH International en ex-kabinetschef van gewezen minister Theo Kelchtermans ( CD&V). “Vandaag weet niemand hoeveel procent de overheid van haar aandelenpakket wil aanhouden. Bovendien heeft Indaver dringend nood aan een kapitaalverhoging om onder andere samen met Sita (ex- Watco) de bouw van een nieuwe wervelbedoven in Beveren (kostprijs van 170 miljoen euro) te financieren.” In tegenstelling tot haar collega’s wacht de Britse milieugroep Shanks namelijk af tot het definitie- ve scenario bekend is voordat zij een bod wil doen.

Sinds september 2002 werkt Indaver structureel samen met de Nederlandse afvalgroep Van Gansewinkel om een volwaardig alternatief te bieden voor geïntegreerde spelers als Sita, Shanks en Biffa, die afval ophalen, scheiden, recycleren en verwerken. Maar van een fusie is nog geen sprake, ondanks verschillende aanvragen van energiereus Essent, grootaandeelhouder (45 %) van Van Gansewinkel. Ook Sita, dat nu samen met Indaver een klassieke afvalverbrandingsinstallatie in Beveren bouwt, heeft al zijn interesse getoond. “Maar Shanks kijkt nog even de kat uit de boom tot alle randvoorwaarden bekend zijn,” zegt Van Bever. “Ook weten we niet of de huidige minderheidsaandeelhouders – waaronder Electrabel (14 %), een zus van Sita – al dan niet van hun voorkooprecht zullen gebruikmaken.”

Fiscale druk stijgt

Ondertussen groeit Shanks in België op eigen kracht verder. Met een omzet van 148 miljoen euro bekleedt de Britse milieugroep vandaag de tweede plaats in de Belgische afvalsector, ruim achter Sita, dat in ons land 513,6 miljoen euro realiseert.

“Ondanks de economische laagconjunctuur en de diverse prijsstijgingen slaagden de 930 werknemers van Shanks België er in het exploitatieresultaat met 15 % op te krikken tot 22 miljoen euro,” zegt Van Bever. “De Beneluxvestigingen realiseerden zelfs een omzet van 391 miljoen en een bedrijfswinst van 58,2 miljoen euro, wat goed is voor respectievelijk de helft en twee derde van de geconsolideerde cijfers. Die uitstekende resultaten zijn vooral te danken aan de grote synergie tussen de 22 vestigingen in ons land, die nu op volle toeren draaien.”

Daarnaast plant Shanks een expansie naar Frankrijk. Zo onderhandelt de Britse afvalgroep met de lokale overheid over de sanering van het failliete Metaleurope in Noyelles Godault om er een geïntegreerd milieupark te bouwen. De totale investering van dat project beloopt circa 60 miljoen euro.

De vooruitzichten op de markt zien er veel minder goed uit: het afvalvolume daalt, en de overheid verstrengt haar regelgeving. Zo loopt de vergunning voor het stort in het Waals-Brabantse Mont St. Guibert eind 2003 af, en is er nog altijd geen verlenging of uitbreiding toegekend. Toch legde Shanks een dossier neer om op dezelfde plaats een pyroliseoven van 180.000 ton te bouwen. Daarnaast schafte de paars-groene regering vorig jaar de aftrek van gewestelijke milieuheffingen af, waardoor de privé-afvalverwerkers die belastingen niet langer fiscaal als beroepskosten kunnen inbrengen. Dat betekende voor de sector een meerkost van 10 miljoen euro. Daardoor moesten ze een kostenverhoging van gemiddeld 51 % doorrekenen aan hun cliënteel, terwijl de heffing voor sommige afvalstromen al 60 % van de totale verwerkingsprijs bedraagt.

“Dat is een discriminatie tegenover de intercommunales die in de afvalsector actief zijn,” zegt Van Bever. “Die zijn immers vrijgesteld van elke belasting, inclusief BTW. Nu betaalt niet de vervuiler maar de verwerker van het afval. Daarom heeft onze belangenorganisatie klacht ingediend bij de Europese Commissie en een heeft ze bij het Arbitragehof de procedure tot nietigverklaring van artikel 8 van de wet van 24 december 2002 ( nvdr – de hervorming van de vennootschapsbelasting) opgestart om de niet-aftrekbaarheid van de gewestelijke milieuheffingen ongedaan te maken.”

Groei in bodemsanering

Toch ziet Philippe Marcuz, gedelegeerd bestuurder van Shanks Belgium, heel wat groeimogelijkheden in de bodemsanering. Het eerste grote geïntegreerde project is al binnen. In opdracht van de Waalse overheid is de groep nu samen met de lokale aannemers Danheux & Maroye en asbestspecialist SBMI begonnen met de ontmanteling van de oude industriële site van Carcoke in Tertre, vlakbij Charleroi. De totale kostprijs bedraagt 11,7 miljoen euro, exclusief het schoonmaken van de bodem. Dat zal in een tweede fase gebeuren.

Het Waalse Contract voor de Toekomst wil werk maken van de opwaardering van vervuilde sites, de zogenaamde brownfields. “Vroeger kregen de bedrijven ook subsidies voor het aanleggen van industrieterreinen. Waarom kan een gelijkaardige maatregel niet voor bodemsaneringsprojecten?” aldus Marcuz. “Ook de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij ( Ovam) beschikt over een fonds van 25 miljoen euro voor ‘ambtshalve’ saneringen, maar concrete projecten komen maar moeilijk van de grond. Zo is Shanks nog in de running voor de sanering van het metaalverwerkingsbedrijf La Floridienne in Gent – een project van 20 miljoen euro – en verwachten we dit najaar een openbare aanbesteding voor de sanering van Carcoke in Zeebrugge. Maar de tijd dringt. Het gevaar voor de volksgezondheid is te groot.”

Eric Pompen n

De niet-aftrekbaarheid van milieuheffingen kost de Vlaamse afvalsector 10 miljoen extra.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content