SENTINEL VS. MICROSOFT. Het piratenvirus

Microsoft beschuldigt diskette- en cd-rom-fabrikant Sentinel van bewuste piraterij. De rechtszaak legt op pijnlijke wijze de problemen in de duplicatormarkt bloot.

Het nieuws rommelde, vorige week, als een donderslag bij heldere hemel. Microsoft daagt de Belgische diskettefabrikant Sentinel voor de rechter en eist 6 miljoen gulden (110 miljoen frank) schadevergoeding. De aanklacht ? Het dupliceren op illegale wijze van 36.093 cd-roms met het multimediaprodukt Encarta 95 en van 6000 verzamelschijfjes die de software Works 3.0, Project 4.0, Office en Publisher 2.0 bevatten.

De antipiraterij-cel van Microsoft onderschepte een 100-tal gekonterfeite cd-roms op de Nederlandse markt, speurde de herkomst na en botste op Dynamic Laserdisc, een cd-fabrikant uit Hilversum die vorig jaar is overgekocht door Sentinel. De beschuldiging is niet min. Sentinel met een omzet van 2 miljard frank, 260 werknemers en een jaarproduktie van 150 miljoen stuks is de derde grootste diskettefabrikant ter wereld. Zijn diversifikatie in de persing van cd-roms is broodnodig, omdat optische media de verkoop van het bekende 3,5 inch-computerschijfje stilaan maar zeker terugdringen.

PROCES-VERBAAL.

Microsoft sluit kwaad opzet niet uit. Navraag leert dat Dynamic Laserdisc nu Sentinel BV genaamd al een tijdje in het vizier werd gehouden. Zegt Hans Ranselaar, koördinator van de antipiraterij-cel : “Ons eerste bezoek aan het bedrijf dateert van 21 februari. We verstrekten toen inlichtingen over illegale software-duplikatie en de firma leek zeer geïnteresseerd. Maar nu blijkt dat het bedrijf zijn eerste order voor de aanmaak van valse Encarta-cd’s binnenkreeg op 13 februari. Ik verdenk Sentinel ervan dat het met ons kontakt nam enkel en alleen om de haalbaarheid van zo’n illegale bestelling in te schatten. “

Eigenlijk maakte de Nederlandse Ekonomische Controle Dienst (ECD) al op 10 augustus, in een proces-verbaal, melding van een dubieuze bestelling van 36.093 Encarta-cd-roms bij Sentinel BV. De zaak werd toen echter geseponeerd omdat er geen bewijzen voorhanden waren dat het bedrijf wel degelijk op de hoogte was van de onwettelijkheid. Microsoft bleef Sentinel BV dixit Ranselaar echter van nabij volgen. Op 1 september sommeerde de raadsman van Microsoft aan Sentinel om de onrechtmatige duplikatie te staken volgens Ranselaar evenwel zonder gevolg. Waarop Microsoft begin deze maand besliste om tot dagvaarding over te gaan. Hans Ranselaar : “De kernvraag is : kon Sentinel verifiëren of het al dan niet wettelijk over de schreef ging ? Ik meen van wel. “

Tony Neven (42j.), gedelegeerd bestuurder van Sentinel, mat vorige week de schade in Nederland. Met vermoeide stem verdedigt hij zich telefonisch : “Er zijn duidelijk gaten tevoorschijn gekomen in de afwikkeling van onze cd-rom-orders. Maar, en dat wil ik beklemtonen, we zijn geen alleenstaand geval. Ons probleem is typisch voor een hele industrie die zich vroeger uitsluitend toelegde op de persing van de klassieke audio-cd en nu, door de overschakeling naar de cd-rom, geen blijf weet met het nieuwe medium. Stom toeval eigenlijk, ” vindt Neven, “dat wij tegen de lamp liepen. Het kon evengoed een ander geweest zijn” (zie ook kader : Moederschijf).

De Sentinel-manager ontkent met klem bewust te hebben meegewerkt aan ook maar enige vorm van illegale duplikatie. “Iedereen weet dat we geen piraten zijn. Onze produktie op dagbasis alleen al schommelt rond de 80.000 cd-rom-schijven. En in de bewuste bestelling gaat het maar om 42.000 illegale cd-roms. De kern van de kwestie is : er is een probleem in de sektor vastgesteld. En het is nu zaak om zo vlug mogelijk met Microsoft tot een werkbare oplossing te komen. “

VALSE FAX.

Wat liep er dan verkeerd ? In februari kreeg Sentinel BV een order binnen van een (niet nader genoemd) Brits bedrijf om in een eerste faze 12.000 Encarta-cd-roms te persen. De Britse firma werkte naar verluidt in opdracht van een authorized duplicator van Microsoft. Sentinel vroeg hiervan het bewijs en kreeg zo beklemtoont Tony Neven alle formaliteiten per fax toegezonden. Die fax bleek echter vals. “We zijn het slachtoffer van een cascade, ” zegt Neven. “Onze Engelse klant werd opgelicht door zijn opdrachtgever. “

Microsoft heeft hier weinig boodschap aan. De raadsman van het softwarebedrijf redeneert : “Het kopiëren en openbaar maken van illegale software is in het burgerlijk recht een inbreuk op de auteurswet ongeacht het feit of de betrokkene met opzet handelde of zelfs schuld treft. ” Hans Ranselaar gaat ervan uit dat Sentinel BV de dubieuze fax bij Microsoft had kunnen natrekken, quod non.

Het vreemde voorval wekt overal verwondering in de sektor. “Als wij een Microsoft-produkt binnen krijgen, dan gaat er een belletje rinkelen, ” zegt Patrick Vandeper van het duplikatiebedrijf MacByte. Ook Veerle Cantryn van Quint, een duplicatorspecialist uit Lint, is verrast : “Software van Microsoft is toch alom gekend ? Zoiets laat je niet zomaar passeren. ” De order van de 6000 verzamel-cd-roms droeg trouwens de dubieuze naam “Shitware”. Dat Sentinel hierdoor geen onraad rook, kan er bij Microsoft niet in.

Tony Neven : “Onze opdrachtgever van die 6000 cd-roms een Duits bedrijf dat intussen met de noorderzon is verdwenen verzekerde ons dat het schijfje uitsluitend share- of freeware bevatte (nvdr niet-commerciële software). Maar na 200 à 300 Megabyte kwam de illegale programmatuur tevoorschijn. Een penibel probleem, want voor ons is het nagenoeg ondoenbaar om iedere cd-rom volledig op inhoud na te pluizen 650 Megabyte kontroleren vergt op z’n minst één dag extra werk per cd. Zoiets legt een zware hypoteek op de leveringstermijn. Ik weet wel, in de toekomst kan het zo niet langer. We zullen dus een manier moeten vinden om ons hiertegen te wapenen. “

SCHADE.

Microsoft vermoedt dat Tony Neven door zijn management in Hilversum onvoldoende op de hoogte is gehouden en wellicht is misleid. Hans Ranselaar : “We dagvaarden nu niet meer de heer Neven persoonlijk. We richten onze pijlen op de Nederlandse BV en het moederbedrijf, Sentinel NV. ” De uitspraak van het kortgeding was voorzien op 10 oktober, vorige week, maar is nu twee weken uitgesteld. Beide partijen bevestigen met elkaar te onderhandelen.

Microsoft gaat ervan uit dat Sentinel indien onschuldig op zijn beurt een schadevergoeding kan eisen van z’n Britse opdrachtgever. Maar die kwestie oogt niet zo simpel, vindt Tony Neven. “Onze opdrachtgevers zijn meestal goede klanten, die bij ons gekend en gescreend zijn en waarmee we op regelmatige basis zakendoen. ” Een klant voor de rechter slepen, betekent dat Sentinel een aderlating in zijn orderboekje riskeert. De Nederlandse BV draait op dit ogenblik, aldus Neven, een omzet van pakweg 25 miljoen gulden (460 miljoen frank). Het bedrijf is voor de Belgische Sentinel NV een wissel op de toekomst, omdat het zijn afhankelijkheid van computerdiskettes vermindert.

De konkurrentie op de cd-rom-duplikatiemarkt swingt de pan uit. Zowel de audiovisuele sektor, de informaticabranche, de multimedia als de uitgeverijwereld pikken er hun graantje mee. De marges dalen. Volume draaien wordt meer dan ooit de boodschap.

Sentinel kan een rechtszaak in die omstandigheden missen als kiespijn. Voor vele waarnemers is het dan ook des te onbegrijpelijker dat het ooit zover is kunnen komen. Microsoft maakte in zijn dagvaarding aanvankelijk melding van een surséance (stopzetting van betaling) en financiële moeilijkheden bij Sentinel BV. Dit is door Tony Neven kategoriek ontkend. “Ik troost me met één gedachte, ” hoopt de Limburgse manager. “De soep wordt nooit zo heet gegeten, als ze wordt opgediend. “

PIET DEPUYDT

TONY NEVEN (SENTINEL) “Iedereen weet dat we geen piraten zijn. “