Selectiekantoor voor vast werk

Hoe verloopt een dag in een uitzendkantoor? Hoe gaan ze er tewerk? We gingen een kijkje nemen bij Adecco in Zottegem. Er kwam een bonte verzameling over de vloer.

Het kantoor van Adecco bevindt zich in de grote winkelstraat van Zottegem, een stad met zo’n 25.000 inwoners in het zuiden van Oost-Vlaanderen. Vier jonge vrouwen maken er de dienst uit, een van hen houdt in de voormiddag het kantoor in het nabijgelegen Wetteren open. “We hebben te maken met werkgevers en werkzoekenden van alle slag, maar tegenwoordig zijn we vooral op zoek naar arbeiders en naar mensen voor de detailhandel”, legt kantoorverantwoordelijke Nathalie Naessens uit. Er zijn in de streek heel wat ondernemingen in de voedingssector, zoals een vleesverwerkend bedrijf en een industriële bakkerij.

De voormiddag verloopt eerder kalm. Klanten komen dan zonder afspraak, in tegenstelling tot de namiddag. Voor Jan*, een ex-militair op zoek naar werk, zit het meteen snor. Het leger gaf hem een nieuwe affectatie aan de andere kant van Vlaanderen en de jonge man zag dat niet zitten. Eerder werkte hij bij Volvo in Gent en gelukkig voor hem werft het bedrijf aan. Dat was een makkie. Het kantoor zal contact opnemen met de werkgever.

Greet, een 37-jarige bediende, verloor twee weken geleden haar job omdat het farmaceutisch bedrijf waar ze werkte, overging tot collectief ontslag. De vrouw legt uit dat ze er een beetje van alles deed: receptioniste, assistente van de aankoopverantwoordelijke, boekhouder, werken op de personeelsdienst. Ook voor haar ziet het er goed uit, want er staan verschillende vacatures open voor administratieve bedienden. In Oudenaarde vragen ze een allround administratieve medewerker, die onder meer het onthaal verzorgt en facturen maakt. Ze kan ook aan de slag in Brakel waar een bedrijf iemand zoekt die dossiers opvolgt en verslagen maakt van de experts die op het terrein werken.

Een minimumcontract duurt drie aansluitende uren, behalve voor een poetsvrouw. Het langste contract loopt een week. Een vernieuwing is uiteraard mogelijk en gebeurt vaak. In 90 procent van de gevallen gaat de overeenkomst gepaard met een optie voor vast werk. De kantoorverantwoordelijke geeft voorts aan dat er in haar sector meer gebeurt dan het sluiten van contracten voor bepaalde duur. Uitzendkantoren treden ook op als selectiebureau voor vast werk. Zes op de tien klanten zijn tussen 18 en 30 jaar.

Naessens en haar ploeg voelen de economische crisis doordat ze meer oudere werklozen en jongeren met ten hoogste een beperkte ervaring als klant kregen. Omdat ze in een streek zitten met veel voedingsbedrijven, en veel te maken hebben met kleine ondernemingen, hebben ze weliswaar minder last van de crisis dan anderen. De hele sector beleefde vorig jaar een annus horribilis.

“Hoeveel is mijn schuld?”

Schrijnwerker Peter heeft één voltijdse arbeider in dienst en werkt in bijberoep als begrafenisondernemer. Hij wil zijn werknemer ook voor die tweede activiteit inschrijven. De man heeft geen kaas gegeten van papierwerk en wil dat Adecco die taak van hem overneemt. Hoeveel dagen in de week zal zijn personeelslid werken in de uitvaart? Dat hangt af van het aantal begrafenissen, antwoordt Peter. Hij heeft het over dagcontracten, maar hoort dat de bouwsector, waartoe hij behoort, zulke contracten niet toelaat. Het dient minimum over twee opeenvolgende dagen te gaan. De kantoorverantwoordelijke suggereert hem zijn sociaal secretariaat te raadplegen. Misschien valt hij voor uitvaarten onder een ander paritair comité. Peter laat er geen gras over groeien en later op de dag meldt hij telefonisch dat dit inderdaad zo is. Klaar is Kees. Naessens zal het contract opmaken.

Uitzendkantoren en de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) hebben toegang tot elkaars website met vacatures. De privésector belt werkzoekenden uit de databank van de VDAB soms op met de vraag of ze geen interesse hebben in een gesprek. Contracten binnenhalen, dat moeten de uitzendkantoren doen. Ze hebben een commerciële functie en treden proactief op. Het grappige is dat werkzoekenden hen soms vragen: “Hoeveel is mijn schuld?” Niets, want het zijn de werkgevers die de factuur betalen. De uitzendconsulenten gaan geregeld bij hen op bezoek, bellen hen zelf op met de vraag of ze iemand zoeken of om hen te melden dat ze een goede uitzendkracht hebben die in aanmerking komt voor hun bedrijf, mochten ze die nodig hebben.

Postbode

Postbode Yves is de volgende klant aan de onthaaldesk, die vooraan in het kantoor staat. Naessens’ bureau ligt helemaal achteraan en tussenin zitten de twee andere consulentes, die voortdurend telefoneren. Naar werkzoekenden voor wie ze een job hebben, en af en toe naar een klant die niet is komen opdagen op het werk. Heel vervelend voor het uitzendkantoor, dat zo snel als mogelijk een vervanger moet zien te vinden. Yves stapte op bij De Post omdat hij er een nieuw contract opgedrongen kreeg dat veel minder voordelig was dan het vorige. Het was zijn derde job en in alle drie vertrok hij zelf. Hij werkte ooit als magazijnier en als monteur van kachels. Ervaring met computerwerk heeft hij niet. De consulente noteert alles zorgvuldig in de computer, maar kan hem niet meteen helpen.

Dat is ook zo voor Katrien, die als arbeidster al 33 jaar voor hetzelfde bedrijf werkt en nog schoolgaande kinderen heeft. De onderneming kocht een nieuwe machine waardoor ze een werkneemster minder nodig heeft voor dezelfde hoeveelheid werk. Dat wordt verdeeld en Katrien heeft veel periodes van werkloosheid. Daarom zoekt ze ander werk. “Ik heb geen diploma’s en wil zelfs bureaus poetsen”, verduidelijkt ze aan de consulente.

De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) vertelde de arbeidster dat als ze naar een ander vast arbeidscontract overstapt, ze een volledige maand moet werken om een werkloosheidsuitkering te kunnen krijgen indien nodig. Dat kan het uitzendkantoor niet garanderen. Naessens vertelt terloops dat de RVA soms komt controleren wie er een contract heeft. De controles werden strakker om misbruiken uit de wereld te helpen en dat voelen ze in de uitzendwereld.

Michel zit ondertussen al een tijdje te wachten. Hij heeft geen afspraak en als hij aan de beurt komt, dist hij een vreemd verhaal op. Hij maakte een einde aan zijn arbeidscontract in een warenhuis omdat het maar om 18 uur per week ging en hij ervan uit was gegaan dat hij voor een voltijdse job had getekend. Omdat hij zelf zijn contract verbrak, heeft hij geen recht op een werkloosheidsuitkering. Michel heeft geen inkomen meer en moet voor de RVA twintig aansluitende dagen werken voor hij een uitkering kan krijgen. Een koekjesfabriek uit de streek vraagt arbeiders voor inpakwerk, maar meer dan een week werk kan het uitzendkantoor voorlopig niet bieden. Michel is een van de moeilijk te helpen klanten. Komt daarbij dat werkgevers stabiele werknemers willen. Dat betekent onder meer dat ze de jongste vijf jaar maximaal drie jobs hebben uitgeoefend. Meer staat voor ondernemers gelijk met jobhoppers, die ook bij hen misschien snel zullen opkrassen. In zo iemand investeren, loont niet.

* DE NAMEN VAN DE KLANTEN ZIJN PSEUDONIEMEN.

door boudewijn vanpeteghem