Schuldenbergen en begrotingsputten

Voor de Britse economie wordt 2021 een raar jaar. De jaarlijkse groei van het bbp zal de hoogste in decennia zijn. Toch zal een crisissfeer heersen door een hoge werkloosheid en een enorm overheidstekort.

Het jaar zal beginnen met een schok voor de handel in het Verenigd Koninkrijk. De autoproducenten en de luchtvaartindustrie, waar de just-in-timeprocessen gebaseerd zijn op een makkelijke grensovergang naar Europa, zullen moeite hebben om zich aan te passen. De detailhandel zal kampen met tekorten aan sommige goederen, omdat het tijd zal vergen eer de inklaringsprocedures van de douane vlot verlopen.

Maar terwijl de brexit het Britse politieke en economische debat gedomineerd heeft van 2016 tot 2020, zal in 2021 alle aandacht uitgaan naar het herstel na de coronacrisis. In de eerste helft van 2020 beleefde het Verenigd Koninkrijk de zwaarste recessie in honderd jaar. Al verliep de heropleving aanvankelijk snel, tegen het einde van het jaar vertraagde het herstel. Tot oktober hield een systeem van tijdelijke werkloosheid de werkloosheid laag. Maar nu het aantal ontslagen toeneemt en het aantal vacatures laag blijft, zal de werkloosheid stijgen naar het hoogste peil sinds begin jaren negentig. Omdat arbeidsintensieve sectoren, zoals de detailhandel en de horeca, allebei lijden onder de social distancing en de opkomst van het thuiswerken, zal de werkloosheid in 2021 hardnekkig hoog blijven.

Het overheidstekort is groot, maar serieuze besparingsmaatregelen zijn op zijn vroegst in 2022 te verwachten. De regering zal focussen op infrastructuuruitgaven, omdat de minister van Financiën en de premier hun plan willen realiseren om de achtergestelde regio’s er weer bovenop te helpen.

Overheidsgarantie

In de tweede helft van het jaar wordt een ander belangrijk aandachtspunt het toenemend aantal wanbetalingen op coronaleningen met een overheidsgarantie. De regering introduceerde in mei een overheidswaarborg van 100 procent op leningen tot 50.000 pond, om kleine en middelgrote bedrijven te steunen. De garantie maakte de banken minder zorgvuldig, waardoor ze meer kredieten gaven. In de eerste vijf maanden konden 1,6 miljoen bedrijven samen 38 miljard pond lenen. De eerste rente- en kapitaalaflossingen komen er in mei 2021 aan. De banken vrezen dat tot 40 procent van de leningen tot wanbetaling leiden. De overheid moet dan honderdduizenden kleine bedrijven een proces aandoen, of miljarden ponden afschrijven door de leningen om te zetten in overheidssteun.

Ondanks alles zal de inflatie laag blijven. De zwakke arbeidsmarkt zal loonstijgingen tegenhouden en de vraag zal blijven kwakkelen. De Bank of England zal de rentevoet op 0,1 procent handhaven.

Tegen eind 2021 zal de economie haar terugval van de eerste helft van 2020 hebben goedgemaakt. Maar ze zal uit het dal klimmen met een hogere werkloosheid, een veel grotere overheidsschuld en wonden die misschien nog jaren moeten helen.