SCHALIEGAS BUITEN DE BENELUX

Polen

Volgens het Amerikaanse Energieagentschap EIA, dat de voorraden in 41 landen in kaart heeft gebracht, heeft Polen veruit de grootste bewezen reserves aan schaliegas in Europa. Daarmee valt het maar net buiten de wereldwijde top tien.

Het Oost-Europese land, zwaar afhankelijk van Gazprom-gas en gezegend met oude steenkoolcentrales die een flink deel van de stroomproductie voor hun rekening nemen, ziet de energie uit steenlagen als een oplossing voor beide problemen tegelijk.

Geen wonder dat Polen zich gedraagt alsof het de loterij gewonnen heeft. Lane Energy Poland, een dochter van ConocoPhillips, boekte eind augustus goede resultaten bij een testboring in het stadje Lebork. Helaas leek het nieuws in de eerste plaats bedoeld om het flink bekoelde buitenlandse enthousiasme op te krikken.

Want intussen werden al bijna vijftig putten geboord, en viel het resultaat bijna overal flink tegen. Het Amerikaanse Marathon Oil en het Canadese Talisman Energy volgden dit jaar het voorbeeld van ExxonMobil, dat zich midden vorig jaar al terugtrok. Dat Polen overweegt zijn belastingvoordelen voor buitenlandse spelers terug te schroeven, doet zijn schaliegastoekomst ook geen goed. Bovendien heeft de EIA haar schatting uit 2011 van de Poolse schaliegasreserves onlangs drastisch verlaagd. De Poolse regering betwist de nieuwe cijfers van het EIA.

Litouwen en Oekraïne

Ook Litouwen en Oekraïne zijn, om vergelijkbare redenen als Polen, enthousiast. Shell en Chevron sloten in januari van dit jaar een overeenkomst met de Oekraïense regering om samen de derde grootste schaliegasvoorraad van Europa te exploiteren. Chevron haalde ook een deal binnen voor proefboringen in Litouwen.

Verenigd Koninkrijk

Het Verenigd Koninkrijk is minder gul bedeeld met schaliegas, maar staat hoegenaamd niet afkerig tegen het winnen ervan. Vergeleken met Noord-Amerika, merkt het EIA op, is de geologie van het VK nochtans aanzienlijk complexer, en liggen de kosten van het boren er substantieel hoger. Bovendien kreeg het enthousiasme een knauw toen het boren naar de eerste put meteen een serie kleine aardbevingen veroorzaakte. Het leidde tot een moratorium van anderhalf jaar, dat intussen verlopen is.

Frankrijk

Frankrijk haalt, mede onder druk van de nucleaire lobby, met graagte de milieugevaren van de winning van schaliegas en -olie aan. Net als in Bulgarije en Tsjechië is er een verbod op fracking, de techniek om schaliegas te winnen. Maar het verzet tegen die wet-Jacob uit 2011 groeit. Niet alleen uit industriële hoek, maar ook van partijgenoten van de Franse president François Hollande, en van boeren die hopen te profiteren van de opbrengsten van de ontginning op hun grond.

Duitsland

In Duitsland werd een beslissing over proefboringen uitgesteld tot na de Bondsdagverkiezingen van twee weken geleden. Een exploratieprogramma van 138 miljoen dollar wees uit in 2011 dat de schalielagen het land wellicht dertien jaar lang van gas kunnen voorzien.

Scandinavië

In Scandinavië is de zoektocht naar schaliegas allerminst een succes. Zo staakte Shell zijn pogingen in Zweden wegens niet economisch verantwoord, en probeert Total in Denemarken nog uit te zoeken of het wel de moeite loont. Ook in onder andere Portugal, Oostenrijk, Slovenië en Roemenië zijn exploratievergunningen uitgereikt, maar is het nog veel te vroeg om over de winning van schaliegas te spreken.