POKERSPEL SUEZ-TRACTEBEL

PIJPLEIDING EN KAZACHSTAN IN KOELKAST.

In 1998 was de Europese Unie voor zijn gasbehoeften voor 40% afhankelijk van import. Ruim 40% daarvan kwam uit Rusland. In 2010 stijgt die importafhankelijkheid tot 52%. Rusland wil graag, via nieuwe pijpleidingverbindingen met Europa, een deel van die koek (zie hoofdverhaal).

Ook naar Turkije wil de Russische gasmaatschappij Gazprom een nieuwe pijpleiding trekken, want ook daar is de vraag naar gas groot. Een eerste mogelijkheid is het Bluestar-project, waarvoor Gazprom samenwerkt met het Italiaanse ENI (zie hoofdverhaal). Maar Bluestar is erg duur, want de pijplijn moet diep onder de Zwarte Zee worden getrokken. Vandaar een tweede project – de Black Sea-pijp – waarbij de bestaande pijplijn die van Oekraïne door Roemenië (200 km) en Bulgarije (250 km) naar Turkije loopt, wordt verbreed. De kostprijs van die pijplijn zou ongeveer één derde zijn van die van Bluestar. Tractebel wou dat project samen met Gazprom uitvoeren. Het heeft al een voorakkoord met Romgaz, de Roemeense gasmaatschappij, en met Bulgarije wordt er gepraat. Onlangs zat Jean-Pierre Hansen, samen met onder andere Karel Vinck en Jean-Luc Dehaene, aan tafel met de vice-premier van Bulgarije Alexander Boshkov.

Maar dat zou wel eens een beleefdheidsdiner kunnen geweest zijn. Uit twee onafhankelijke bronnen vernemen we dat de Tractebel-top het hele project in de koelkast zet. Zo hebben de Tractebel-mensen die op het project werken, de bevestiging gekregen dat het voorlopig opgeschort wordt.

Tegelijkertijd zou de externe consultant Bocquet een negatief advies hebben gegeven over het voortzetten van de activiteiten van Tractebel in Kazachstan. In die ex-sovjetrepubliek heeft Tractebel de (vijftienjarige) concessie verkregen voor de uitbating van het gastransportnet en het heeft ook vier elektriciteitscentrales gekocht. Beide projecten samen kosten, investeringsverplichtingen inbegrepen, 1 miljard dollar. Tractebel heeft in Kazachstan echter veel problemen gekend, met tegenwerking van de overheid en betogingen van de bevolking. Bovendien is de operatie er verlieslatend. Dat werd nog bevestigd bij de presentatie vorige week van de halfjaarcijfers van Tractebel.

Vrijdag 17 september zou het strategisch comité het negatief rapport van de externe consultant hebben bevestigd. De woordvoerder van Tractebel ontkent deze beslissingen. “We zijn niet van plan Kazachstan af te bouwen”, zegt hij. Op “interne doorlichtingen” en “projecten in ontwikkeling” kan hij geen commentaar geven.

De gasambities in Rusland hebben binnen Tractebel altijd al tegenstand opgewekt. Distrigas bijvoorbeeld was steeds anti. Daar werd de kaart van het Algerijns gas gespeeld. Distrigas had trouwens weinig op met de internationaliseringsplannen van Philippe Bodson.

Dat Tractebel zijn Russische belangen op een waakvlam zet of zelfs helemaal zou stopzetten, is erg merkwaardig gezien het strategisch belang van het Russisch gas voor West-Europa. Belangrijke groepen als Shell, Ruhrgas en ENI hebben dat begrepen (zie kader). Dat een aantal Brusselse kantoorklerken meer oog heeft voor de “speciale” omstandigheden waarin in Rusland moet worden gewerkt, dat kan misschien nog wel. Maar bij Suez moet men toch dat grote belang van Rusland inzien. En begrijpen dat het huidig tijdelijk verlies daarin niets betekent.

Waarom ageert Suez dan op die manier? Een interpretatie zou kunnen zijn dat Suez niet graag ziet dat het net Tractebel is die de toekomstgerichte projecten in Rusland en Centraal-Azië beheert. De “Russische beslissing” van Jean-Pierre Hansen zit duidelijk in het kader van de Frans-nationale energie-strategie, waarbij Tractebel als zelfstandige en internationaal opererende onderneming in de weg staat.

Bovendien doen geruchten de ronde dat aartsvijand Vivendi begrepen heeft dat het niets te winnen heeft bij een uitputtingsslag met Suez. Vivendi zou het uitgebreide energiepark dat het de laatste twee jaren heeft gekocht in de VS in de vitrine zetten. Suez is kandidaat. Het wordt dan een zuiver energiebedrijf en Vivendi concentreert zich op telecom en water. Op die manier zou Suez ook met één klap veel groter worden dan Tractebel momenteel in de VS.

G.M.