Panamarenko.

Al wekenlang gooien B52-vliegtuigen aanhoudend bommen over Irak. Supergeavanceerde Stealth-vliegtuigen scheren ongezien door het Irakese luchtruim. Kan je meer kippenvel krijgen dan van een jager die met razende motoren op superkorte afstand vanop een vliegdekschip vertrekt?

Bij al dat geweld doet het goed om even stil te staan bij de ‘vliegtuigen’ van de Antwerpse kunstenaar-‘ingenieur’ Panamarenko. Het is alom bekend dat die objecten niet vliegen en net daardoor verwondering opwekken. Waarom maakt die kunstenaar, gesteund door allerlei eigenzinnige ‘wetenschappelijke’ theorieën, vliegtuigen die niet vliegen?

De keiharde werkelijkheid versus de ontwapenende kunst. In deze ideologisch gekleurde oorlogstijden lijkt tussen beide een grote afstand te liggen. Maar niet voor iedereen. Kunsthandelaar Ronny Van de Velde en zijn echtgenote Jessy hebben van beide werelden één gemaakt. Stijl-medewerker Dave Mestdach schreef een meeslepend verhaal over deze Antwerpse rechterhand van Panamarenko (zie blz. 82). Zijn galerie op het Antwerpse Zuid heeft Van de Velde gesloten en hij heeft zich teruggetrokken op de statige Cogels Osylei. Hij hoeft niet langer een galerie als uithangbord. Schrijft Dave Mestdach: “De naam Van de Velde zit stevig in het fronton van het internationale galeriewezen gebeiteld, waardoor hij zelfs prestigieuze kunstbeurzen aan zich kan laten voorbijgaan. De Van de Veldes bogen op een trouwe en bemiddelde cliëntèle en kunnen zich concentreren op de projecten die hen na aan het hart liggen.”

Ronny Van de Velde is een big shot in de kunstwereld. Hij investeert zijn verdiende geld in een prachtige kunstcollectie. Zijn huis is een ronduit verbluffend privé-museum. Van de Velde is een man uit de wereld van de niet-vliegende objecten. Maar hij is ook een zakenman, wiens projecten de centen doen binnenvliegen.

Ronny Van De Velde is een voorbeeld van een ander soort nieuwe economie. De economie die zich baseert op minder tastbare zaken, op zaken die niet geproduceerd worden aan lopende banden, door mensen die je morgen kan vervangen door anderen aan de andere kant van de wereldbol die hetzelfde werk voor een fractie van de prijs doen.

De Trends die u net hebt open gebladerd, bevat nog meer dergelijke voorbeelden. Meta Media (zie blz. 42) probeert geld te verdienen met het uitgeven van mannenbladen. Toegegeven, het gaat hier wel over ‘tastbare zaken’ (hoe tastbaarder, hoe beter de verkoop naar het schijnt). Maar ook de mediawereld is een voorbeeld van die nieuwe economie.

Kasteel Vaalsbroek (zie blz. 90) organiseert sportieve workshops voor zakenmensen. De klassieke seminaries worden er doorspekt met uitstapjes naar het 9-hole golfterrein, het overdekte zwembad of het cardio- en fitnesswellnesscentrum. Het pakket kost minimaal 95 euro per deelnemer. Kasteel Vaalsbroek en Axion, de aanbieder van het sportpakket, worden er zeker niet slechter van.

Wat minder speels zijn de MBA-opleidingen die de Vlerick Leuven Gent Management School en de Solvay Business School (zie blz. 30) aanbieden. Maar ook zij verdienen geld met een ontastbaar product, kennis in dit geval.

De Vlaamse economie zal het in de toekomst nog meer moeten hebben van entrepreneurs die zich toeleggen op kunst, kennis en andere, minder tastbare zaken. En uiteraard zit daar veel gebakken lucht tussen, ‘vliegtuigjes’ die na enkele rondjes zullen neerstorten. En uiteraard kunnen we niet zonder een stevige industriële basis. Maar we moeten die handelaars in ontastbaarheid ernstig nemen en kansen geven. Dan zullen straks sommigen onder hen internationaal even hoge ogen gooien als Panamarenko in de kunstwereld.

Guido Muelenaer

De Vlaamse economie zal het in de toekomst nog meer moeten hebben van entrepreneurs die zich toeleggen op kunst, kennis en andere, minder tastbare zaken.