Met de bankoverstapdienst kunnen cliënten snel en kosteloos hun zichtrekening overhevelen van de ene naar de andere bank. Het overbrengen van een effectenrekening heeft meer voeten in de aarde. Af en toe loopt er ook iets mis.
In het papieren tijdperk was het voor ontevreden klanten gemakkelijker hun effectenportefeuille weg te halen bij een bank. Ze konden gewoon hun kasbons, obligaties, deelbewijzen van beleggingsfondsen en aandelen uit hun kluis halen en ermee binnenstappen bij een andere bank. Dat kan nu niet meer. Door de afschaffing van de papieren effecten betalen beleggers soms hoge kosten voor een transfer. Het neemt ook veel meer tijd in beslag om alle effecten te verhuizen.
Kleine lettertjes
Er lopen verschillende acties bij banken om beleggers ertoe te overhalen hun effectenportefeuille te verhuizen. Het is verstandig de kleine lettertjes van die promoties goed te lezen, en niet enkel de slagzin. ‘Een premie van 1 procent’ betekent bij MeDirect bijvoorbeeld iets helemaal anders dan bij Argenta. Bij Argenta gaat het om kortingen op instapkosten van beleggingsfondsen en gestructureerde obligaties. Bij MeDirect krijgen nieuwe klanten onder bepaalde voorwaarden tot 5000 euro cash op hun rekening. Fortuneo biedt dan weer gratis beursorders aan voor wie aandelen of trackers overhevelt, en cash op de rekening voor wie beleggingsfondsen verhuist.
Door van bank te veranderen kunnen beleggers vaak heel wat geld besparen aan instap- en uitstapkosten, transactiekosten en bewaarlonen. Sommige grootbanken rekenen een jaarlijks bewaarloon van minimaal 4,84 euro per lijn aan, terwijl onlinebrokers doorgaans geen bewaarloon afhouden. Wie een portefeuille met vijftien tot twintig aandelen en nog wat beleggingsfondsen of obligaties bezit, betaalt al snel meer dan 100 euro per jaar aan bewaarloon. Dat is voor de meeste beleggers weggegooid geld. En dan hebben we het nog niet gehad over bijkomende dossierkosten, die de internetspelers niet in rekening brengen.
Een effectentransfer is eenvoudig aan te vragen. De klant geeft zijn nieuwe bank een volmacht en die instelling handelt alles voor hem af. Maar een verhuizing van effecten loopt niet altijd van een leien dakje. In het slechtste geval wordt een effectenportefeuille maandenlang gegijzeld.
Moeizame transfers
“Ik krijg geregeld klachten over het moeizame verloop van effectentransfers van de ene bank naar de andere. Het kan tot drie maanden duren vooraleer de effecten bij de nieuwe bank worden geleverd”, zegt Patrice Dutranoit, de man achter de vergelijkende website Bankshopper.be. Bankshopper werd in 2008 opgericht als een forum voor de gedupeerde spaarders van Kaupthing.
De banken en de brokers zeggen zelf dat het gemiddeld drie à vier weken tijd vergt om een overdracht van effecten uit te voeren, maar ze geven toe dat het soms ook twee tot drie maanden kan aanslepen. Toch stuurde de bankenfederatie Febelfin tien jaar geleden al een omzendbrief naar haar leden, waarin tien tot vijftien werkdagen als standaardtermijn werd vooropgezet.
“Als het zo lang duurt, weet je dat de tegenpartij het dossier laat liggen”, zegt Steven Van de Sype van KBC Bolero. “Dat komt soms doordat banken die overdracht via hun kantorennet laten verlopen in plaats van via hun hoofdkantoor, of hun klanten verplichten nog eens te komen tekenen in het kantoor, hoewel wij een geldige volmacht hebben.”
Gijs Nagel van de nieuwkomer DeGiro vindt het vervelend dat sommige Belgische brokers de originele volmacht met de post willen ontvangen eer ze in gang schieten. “In Nederland komen we dat niet tegen.” Door documenten in te scannen en ze door te sturen via e-mail, wordt een dag gewonnen. DeGiro zegt ook dat niet elke bank even bereikbaar is als er problemen met de afhandeling zijn.
Tussenschakels in het proces
Uit een rondvraag bij vijf belangrijke brokers kwam geen eensluidend antwoord op de vraag bij welke banken het misloopt. Sommigen wezen een bepaalde tegenpartij voor iets met de vinger, maar er viel geen twee keer dezelfde naam. “Uit onze ervaring weten we dat het bij elke partij weleens misloopt”, klinkt het verzoenend bij BinckBank.
Naast de twee betrokken banken zijn er nog tussenschakels in het proces. Ook de bewaar- of depotbank en het clearing- en het settlementhuis kunnen vertragingen veroorzaken. Sommige banken gebruiken een extern beleggingsplatform, of doen voor het effectenbeheer een beroep op een andere partij. Hoe meer partijen betrokken zijn, hoe meer storing er op de lijn kan zitten.
Sommige soorten effecten kunnen de verhuizing van een hele effectenportefeuille bemoeilijken. “Een aandeel met noteringen op verschillende beurzen, kasbons of beleggingsfondsen bijvoorbeeld”, weet Van de Sype. De afwikkeling van transfers van beleggingsfondsen loopt moeizamer, doordat de deelbewijzen bij verschillende depositobanken worden gehouden (volgens Keytrade Bank) en doordat ze stroever verhandelen (volgens BinckBank). “Het settelen van niet-beursgenoteerde effecten neemt steevast enkele weken in beslag”, zegt Nagel. Volgens BinckBank kunnen ook bepaalde corporate actions zoals aandeelhoudersvergaderingen vertragingen teweegbrengen.
Puntjes op de i
Mogelijk komt er beterschap. Febelfin stuurde op 19 juni een omzendbrief naar zijn leden om de puntjes op de i te zetten. Daarin staat onder meer dat een kopie van de volmacht moet volstaan. Er moet ook een lijst met contactpersonen worden opgemaakt. Voor gewone aandelen en obligaties moet de oude bank er voortaan naar streven dat de effecten in zeven tot twaalf werkdagen arriveren bij de nieuwe bank. Voor de transfer van kasbons en Belgische beleggingsfondsen is dat maximaal vijftien werkdagen, en voor buitenlandse beleggingsfondsen maximaal twintig werkdagen.
In de vorige omzendbrief moesten banken kasbons binnen 25 dagen leveren en voor buitenlandse beleggingsfondsen werd geen concrete termijn vooropgezet. De deadlines zijn sinds kort strakker, maar voor de speciale gevallen stelt de bankenfederatie nog altijd geen streeftermijn voorop. Er staat enkel vermeld dat de bank haar best moet doen om de doorlooptijd zo kort mogelijk te houden.
Kosten voor vertrekkers
Bijna alle banken rekenen kosten aan als een cliënt effecten weghaalt. De onlinebrokers Binck en Lynx zijn daarop twee uitzonderingen. Bij die twee brokers kunnen klanten gratis vertrekken.
De transferkosten lopen sterk uiteen (zie tabel). De internetbank Rabobank.be rekent met 100 euro stevig door. Dat komt wellicht doordat die bank vooral beleggingsfondsen aanbiedt. Er zijn nog andere banken, zoals MeDirect, die meer aanrekenen voor fondsen (75 euro) dan voor aandelen (35 euro).
Maar ook de 60,5 euro per lijn die klanten weghalen bij Argenta, Belfius, ING en Record Bank tikt stevig aan. Bij Deutsche Bank ben je er met 10 euro voor Belgische effecten en 25 euro voor buitenlandse effecten van af. De onlinebroker Bolero rekent bij een vertrek 30 euro per ‘Belgische’ lijn aan en 50 euro op de andere lijnen.
Voor inkomende transfers rekenen de meeste banken niets aan: ze moedigen de komst van nieuwe klanten aan en ontmoedigen een vertrek. Zoals Keytrade Bank, die bij de komst van een cliënt tot 2500 euro van de transferkosten op de rekening terugstort, maar wel 42,35 euro aanrekent per lijn voor wie vertrekt. DeGiro is een beetje de vreemde eend in de bijt. De Nederlandse lagekostenbroker rekent zowel voor inkomende als uitgaande transfers 10 euro per lijn aan.
Ilse De Witte
Volgens Febelfin moeten banken gewone aandelen en obligaties in zeven tot twaalf werkdagen doen arriveren bij de nieuwe bank.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier