Overheid dumpt mogelijke partner

Het bericht stond een tijdje geleden in de kranten. De Vlaamse minister van Welzijn Mieke Vogels(Agalev) wil niet weten van een licentie voor huwelijksbureaus. De sector moet maar aan zelfregulering doen, zo stelde de bewindsvrouw. De grotere huwelijksbureaus toonden zich zwaar ontgoocheld. Zij vinden zo’n licentie levensnoodzakelijk voor de sector. In eerste instantie omdat op die manier misbruiken kunnen worden tegengegaan. Maar ook omdat de kwaliteit moet worden gegarandeerd. Hoe het nu in deze sector verder moet, weet niemand. Het is namelijk zeer onwaarschijnlijk dat de sector zoals die nu gestructureerd is op eigen kracht de misbruiken kan bannen en de kwaliteit garanderen.

Twee maten en gewichten?

Waarom wil de overheid in het ene geval wel via vergunningen een sector regelen en in het andere geval niet? Dat vroegen wij ons af naar aanleiding van deze gebeurtenis. Uitzending, werving- en selectie, executive search, outplacement. Bedrijvigheden die in Vlaanderen niet mogelijk zijn zonder vergunning. Waarom krijgen zij wel een licentie en de huwelijksbureaus niet? Ook in deze sector is de kans op misbruiken reëel en is kwaliteit zeer belangrijk.

Ten eerste is er de materie. Betaalde arbeid behoort nog min of meer tot de publieke sfeer. Maar de liefde, daar ga je als overheid beter behoedzaam mee om. Ook de wet van de aantallen zal wel meespelen. De impact op de arbeidsmarkt van privé-bemiddelaars is niet te onderschatten. Van de honderd werknemers die een job vinden, zijn er vijftien via een bemiddelaar gepasseerd. Het aantal mensen dat een levenspartner via een huwelijksbureau vindt, ligt ontegensprekelijk lager. Niet te verwonderen dat de problematiek van deze sector moeilijker op de politieke agenda is te krijgen.

Nieuwe politieke cultuur.

Misschien heeft de beslissing van de minister ook te maken met nieuwe politieke cultuur: minder betutteling, meer verantwoordelijkheid voor de maatschappelijke actoren. Het zou kunnen, maar dat zal nog moeten blijken in deze regeerperiode.

Een doorslaggevend verschil ligt in de belangenbehartiging van de gebruikers. De vakbonden hebben in het geval van de privé-bemiddelaars een beslissende rol gespeeld bij de totstandkoming van de erkenningsregeling. Deze belangenbehartiging ontbreekt bij de klanten van huwelijksbureaus. Waar moeten ze heen met hun klachten, gesteld al dat ze die durven te uiten?

De zwakke organisatiegraad van de huwelijksbureaus speelt vanzelfsprekend ook een rol. Begin maar eens een sector te reguleren als er geen federatie is die haar gezag kan laten gelden. Nu heeft de ervaring geleerd dat ook bij de privé-bemiddelaars de federaties pas van de grond komen op het ogenblik dat de overheid duidelijk de intentie had de sector te reguleren. Alleen via een federatie kan je namelijk de overheid voldoende beïnvloeden bij het opstellen van de regels. In de praktijk blijkt echter dat je grote bedrijven nodig hebt die de kosten voor het oprichten van die federaties kunnen dragen. Zonder de inspanningen van Yvan De Witte (van selectiebureau De Witte en Morel) was de Federatie van Wervings- en Selectiekantoren er niet of veel later gekomen. Kleinere bedrijven sluiten pas aan op het ogenblik dat de federatie al haar waarde heeft bewezen. Bij de huwelijksbureaus zijn grote of kapitaalkrachtige bedrijven nu eenmaal niet te vinden. De kans dat er zo’n federatie komt, is dus zeer klein. De minister heeft niet de intentie de sector te reguleren en er zijn geen bedrijven aanwezig die dit proces in gang kunnen zetten. In elk geval is het onwaarschijnlijk dat de huidige federatie (FeVeRa) deze rol kan spelen. Daarvoor ontbreekt op dit ogenblik het vereiste morele gezag.

De zijlijn.

Daarmee is het verhaal nog niet rond. De minister raadt de sector van de huwelijksbureaus aan om aan zelfregulering te doen. Dat is totaal niet realistisch, zoals uit het bovenstaande moge blijken. Zelfregulering kan alleen als er een sterk opererende federatie met een moreel gezag bestaat. Maar die is dus niet aanwezig. Zo krijg je een eigenaardige situatie. Sectoren die in feite makkelijk aan zelfregulering zouden kunnen doen (zoals de privé-bemiddelaars) worden sterk gereguleerd door de overheid. Bij andere sectoren, waar zelfregulering geen schijn van kans maakt, blijft de overheid aan de zijlijn staan.

jan denys