“Overdrijf het anti-Amerikanisme niet”

Het wringt tussen Europa en de Verenigde Staten. De EU torpedeert de fusie tussen de Amerikanen General Electric en Honeywell, en beide partijen boksen over het milieuverdrag van Kyoto. De Ugly American is de vijand van Le Monde, de niet-gouvernementele organisaties en de neo-linksen. Trends sprak met de nieuwe Amerikaanse ambassadeur in Brussel.

TRENDS. Verzuurt het Europese verzet tegen de fusie van General Electric en Honeywell de Atlantische relaties?

STEPHEN BRAUER. “De wending van de GE-Honeywell-fusie in Europa was een verrassing voor de Amerikanen maar ze is niet zonder voorgaande. Aan beide kanten van de oceaan zijn fusies afgeblazen om de concurrentiekansen te beschermen. Onze Federal Trade Commission is even actief als de Europese Commissie bij de controle van en het eventuele verzet tegen fusies. Wij respecteren de beslissing en de opinie van de EU in de kwestie-GE-Honeywell.”

Groeit het anti-Amerikanisme in Europa opnieuw?

BRAUER. “Dat geloof ik niet. U moet dat in een breder perspectief zien. De VS en Europa hebben zoveel gemeen, in de allereerste plaats de strijd voor de vrijheid en de democratie in de wereld. Aan de rand van wat ons bindt zijn er bijkomstigheden waarover we van mening verschillen. Misschien misbruiken en overdrijven sommige politici het belang van die marginalia.”

Een kiemend Europees nationalisme zou wel eens kunnen leiden tot een nieuwe vorm van een bipolaire wereld.

BRAUER. “Er ontstaat misschien een nieuwe bipolariteit, maar die verschilt grondig van de oude; die tussen het Westen en de USSR en haar bondgenoten. In de oude bipolariteit bestond er een diepe tegenstelling over de grondslagen van de wereldorde. Die bestaat niet tussen Europa en de VS. Er zullen wrijvingen zijn over het handelsbeleid en dergelijke, maar niet over de big issues.”

Zijn de Amerikanen de oorzaak van de halve mislukking van de klimaatconferentie in Bonn?

BRAUER. “Europa en de VS geloven elk in de strijd voor een groener milieu. Ze verschillen alleen van mening over hoe dat doel bereikt moet worden. De nieuwe Amerikaanse president is eerlijk in die kwestie, wat een contrast is met zijn voorganger. De Amerikaanse senaat moet grondwettelijk de internationale verdragen goedkeuren en de senaat stemde met 95 tegen nul stemmen tegen Kyoto. President Bush heeft geen mandaat om het Verdrag goed te keuren. Het Environmental Protection Agency (EPA) superviseert streng ons milieu, en de VS heeft een even sterke groene lobby als in Europa. Als de EPA en de groene lobby geen enkele senator kunnen overtuigen, dan is dat toch een aanduiding dat de Amerikaanse regering niet positief kan zijn voor Kyoto. 80% van de wereld wordt niet gedekt door dat verdrag. Dat is fundamenteel fout voor een wereldprobleem.”

Thema’s uit de binnenlandse politiek van de VS, zoals de doodstraf en vrije wapendracht, irriteren veel niet-Amerikanen.

BRAUER. “Voor de doodstraf wordt geregeld naar de mening van de Amerikanen gepeild. Over de jaren daalt het aantal voorstanders, al vertegenwoordigen ze vandaag nog meer dan de helft van de ondervraagden. Het is interessant om te zien dat ook in de Europese Unie naar de doodstraf wordt gepeild, en ik zie EU-landen waar het percentage van burgers dat voor deze straf zijn 50% of meer bedraagt. Dus staan Amerikanen en Europeanen in deze kwestie niet zo ver van elkaar.

“In België zijn de voorbije jaren verschrikkelijke dingen gebeurd, terwijl jullie strenge wapenwetten hebben. De vrije wapendracht is beschermd door het tweede amendement van de Amerikaanse grondwet en het is eigen aan onze traditie om een wapen te bezitten. Wat bij ons gebeurt, kun je niet enkel aan de wapenwetten wijten. Vaak zijn het mentaal gestoorde mensen die in scholen of op openbare plekken aan het moorden slaan.”

West-Europa staat kritisch, zelfs vijandig, tegenover het rakettenschild. Zijn de nieuwe EU-kandidaten van Midden-Europa positiever?

BRAUER. “Het ABM-verdrag is ondertekend toen twee blokken tegenover elkaar stonden ( nvdr – Het Anti Ballistic Missile Treaty uit 1972 verbiedt de aanmaak van antirakettenschilden). Het ABM-verdrag was gebaseerd op de zogenaamde gegarandeerde wederzijdse vernietiging. Wie toesloeg, wist dat hijzelf vernietigd zou worden door een regen van atoomraketten. Sinds 1972 is de wereld fundamenteel veranderd. De USSR bestaat niet meer, Rusland is eerlijk gezegd vriendelijk voor de VS en West-Europa en becomes one of us. De atoomdreiging gaat vandaag uit van landen waar ook ter wereld die nucleaire wapens kunnen bouwen, afvuren en daarmee andere landen bereiken _ de zogenaamde roverstaten. Die dreiging geeft de roverstaten een onredelijk groot belang bij onderhandelingen. Dat is de achtergrond van het rakettenschild waarvoor Washington steun vraagt in Europa.”

In de VN-Commissie voor de Mensenrechten werd de VS aan de deur gezet. Hoe ervaart u dat?

BRAUWER. (lacht): “Dat was een schok. Tijdens de laatste honderd jaar was de VS de belangrijkste motor ter wereld van mensenrechten en vrijheid. Dat zijn de beginselen waarop mijn land gebouwd is. Het is niet passend, om het minimaliserend uit te drukken, om Cuba, Soedan en andere landen te zien zitten in een mensenrechtencommissie die ons de deur wijst. Een deel van de Amerikaanse publieke opinie was al cynisch over de Verenigde Naties, en dat is nog gegroeid.”

Verkiest president Bush een Fort Amerika?

BRAUER. “Neen. President Bush is een aanhanger van de Atlantische solidariteit, geen America Firster of een isolationist. Ik ken de president persoonlijk, mijn familie is in de tweede generatie republikein, de kandidaat-president logeerde bij mij thuis. Officieel en in privé-gesprekken geeft hij blijk van veel meer wereldburgerschap dan zijn Europese critici willen toegeven.”

President Bush zou de gevangene zijn van de giften van de grote ondernemingen.

BRAUER. “Dat is vals en overdreven. Wettelijk moeten alle giften voor Amerikaanse verkiezingscampagnes bekendgemaakt worden. Iedereen kan die bijdragen met de donateurs erbij vinden op het internet, en dat is goed. Een bijdrage van gelijk welke onderneming is in dat geheel zo klein dat ze onbelangrijk wordt. Een campagnegift leidt niet tot favoritisme. Van de twintig belangrijkste campagnegiften gingen er achttien naar de democratische partij. De bijdragen van de professionele lobbyisten in Washington gaan voor de helft naar de republikeinen en voor de helft naar de democraten.”

Frans Crols

“80% van de wereld wordt niet gedekt door het Kyoto-verdrag. Dat is fundamenteel fout voor een wereldprobleem.”