ORNELLA MUTI. La diva del vino

Vrouwen maken opmars in de Italiaanse wijnwereld. Filmster Ornella Muti die ooit met Wilfried Martens danste en een film maakte met Dominique Deruddere en oenologe Elisabetta Currado produceren in Piemonte een biezondere wijn die heel toepasselijk Due Donne genoemd werd.

HENK VAN NIEUWENHOVE

FOTO’S : JAN VERLINDE

Ornella Muti is misschien wel de laatste van de grote Italiaanse diva’s. Zij hoort thuis in het rijtje met Sophia Loren en Claudia Cardinale. Het sproetje op haar neus en haar mysterieuze ogen doen menig man wegsmelten. De avond voor onze ontmoeting verschijnt ze in al haar glorie op Rai Uno, waar ze uitgeroepen werd tot meest begeerde vrouw van Italië. “Dat is ze al meer dan twintig jaar”, zal haar boezem- en wijnvriendin Elisabetta Currado zeggen.

Ze is veertig, staat vijfentwintig jaar voor de camera en heeft in meer dan vijftig films geakteerd. Ze is de moeder van drie kinderen, haar oudste dochter is drieëntwintig. Italië’s mooiste is nog steeds Francesca Romana Rivelli, beter bekend als Ornella Muti, de schuilnaam die ze kreeg van haar eerste regisseur Damiano Damiani met wie ze “La Moglie Più Bella” draaide.

“Ik zorg ervoor dat je haar kan ontmoeten”, zegt Antonio Etneo, Pugliër in Limburg, met wie ik voor het eerst haar wijn heb geproefd. Geen week later staan we voor het kasteel van Lerma, een dorp van een paar huizen groot. Tussen twee filmen in : een over het leven van de legendarische wielrenner Fausto Coppi en een Franse film van Lionel Kopp die in Bulgarije zal worden gedraaid. “Bij slecht weer kan je de abdij alleen met de jeep of de helikopter bereiken”, had men ons gewaarschuwd. De Fiat Cinquecento, waarmee Elisabetta aangesnord komt, doet het evengoed. Langs slingerende zandwegen tussen glooiende wijnranken rijdt ze ons voor tot bij haar thuis. Ornella Muti woont nog in Rome, maar zal tegen de herfst naar haar wijngoed verhuizen. Ze komt geregeld met haar kinderen bij haar vriendin logeren. Met Betta gaan we eten kopen voor de filmster. Geen sinecure, want ze volgt een streng dieet. Bij Sandro halen we magere joghurt en magere kaas, groenten en fruit. En… twee blikjes bier. “Hier kan ze nog ongestoord naar de markt gaan of een (mager) hapje gaan eten in La Volpina”, zegt ze. Al is het wel opletten geblazen voor de beruchte paparazzi. De reu Icaro, die Ornella steeds vergezelt bij het joggen, heeft al menig fotograaf weggejaagd. In Napels, waar haar vader vandaan komt, kan ze nauwelijks op straat komen. De mensen vallen voor haar letterlijk op de knieën en willen haar aanraken, alsof ze de nieuwe madonna is. Haar moeder komt uit Estland en is jong weduwe geworden. De kinderen moesten geld binnenbrengen. Francesca vergezelde haar zus die zich ging aanbieden voor een filmrol. Maar ze werd prompt zelf gekozen voor de rol omdat het meisje in de film vijftien was net als zij. La Moglie Più Bella. De start van haar carrière.

Het wijnverhaal

van Ornella Muti begon in oktober 1987 in Alba, waar ze eregast was op La Feria del Tartufo Bianco, de jaarlijkse Beurs van de Witte Truffel. Namens de producenten van barolo, de meest gereputeerde wijn van Italië, werd Ornella Muti geëscorteerd door de jonge oenologe Elisabetta Currado. Er ontstond meteen vriendschap tussen de twee vrouwen en tot overmaat werd Betta verliefd op Ornella’s jeugdvriend, Léon Ribì, die haar vergezelde. Hij is een kunstenaar van Zwitserse origine die ooit samen met Picasso gewerkt heeft en beroemd is geworden met zijn spectaculaire land art of landschapskunst. Ribì maakte reusachtige schilderingen op schier onbereikbare bergwanden en rotsketens. De dag na hun ontmoeting stuurde hij Betta een enorme bos bloemen. “Waarvoor elke Italiaanse vrouw zou vallen”, zegt zij. Een tip voor casanova’s.

Van dan af ging het allemaal heel snel en impulsief. Betta en Léon maakten Ornella wild van wijn. De filmdiva en haar echtgenoot Federico Facchinetti (waar ze intussen van gescheiden is) vielen voor de charme van een verlaten abdij in de onherbergzame Valle Chiara. Met de vrienden dronken ze de wijn van de streek, de dolcetto d’Ovada. Na een paar glazen was alles beklonken : Muti en Ribì brachten het geld samen om de oude abbazia te kopen met 25 hektaren grond, waarvan de helft met wijnranken beplant was. In 1988 hadden ze hun eerste vendemmia.

Ornella Muti “zeg maar Francesca” en haar Franse vriend zijn inmiddels op het domein aangekomen. Terwijl wij genieten van Betta’s pasta al pesto neemt zij wat rauwe groenten en planten tot zich. Wat een diva lijden kan. Haar lichaam is verzekerd voor de prijs van een Van Gogh in zijn beste jaren. Francesca nipt van haar glas. Due Donne. Zeer behoedzaam, alsof ze wijn per druppel drinkt. “Natuurlijk hou ik van wijn, zoniet zou ik dit avontuur nooit begonnen zijn”, zegt ze, genietend van de afdronk. “Wijn betekent voor mij ontspanning onder vrienden. Ik zal zelden alleen drinken. Vroeger dronk ik wat meer. Maar mijn tijd komt wel. Ik beschouw wijn als een investering in de toekomst. Voor mezelf en voor de kinderen. ” Haar naam staat niet op de etiketten vermeld. “Heel bewust omdat ik de wijnwereld gescheiden wil houden van de filmwereld. Ik wil de wijn niet commercializeren met mijn naam. Wijn produceren doe ik voor het plezier, met mijn vrienden. We hebben bovendien geopteerd voor kwaliteitswijn met een beperkte oplage. ” Er worden drie wijnen op de markt gebracht : dolcetto, Due Donne en Torre di Albarola. De jaarlijkse produktie bedraagt circa 75.000 flessen.

Elisabetta Currado

werd letterlijk in wijn gedoopt. Haar vader Alfredo Currado maakt in Castiglione Faletto een schitterende barolo onder de naam Vietti. “Betta’s eerste woorden gingen over wijn en ze is beginnen proeven toen ze vier was”, vertelt de man. Betta behoorde samen met Tiziana Travaglini tot de eerste lichting meisjes die toegelaten werden tot de oenologenschool in Alba. Inmiddels hebben verscheidene jonge vrouwen hoog aanzien in de wijnwereld verworven, zoals Elisabetta Foradori in Trentino en Wanda Gradnik in Friuli. Maar toen was vrouwelijke aanwezigheid niet vanzelfsprekend. “Het was een ware revolutie in die tijd”, zegt ze. Na haar studies ging ze in de Verenigde Staten in de leer bij grote wijnmakers als Zelma Long, Jordan, Ponzi en Lucy Norton. Ze bekwaamde zich verder bij haar vader, tot Francesca en Léon op de proppen kwamen. En nu maakt ze wijn die door expert Hughes Johnson gekwoteerd wordt als “astonishing high quality wine”. Welke van haar drie wijnen prefereert ze zelf ? “Due Donne, omdat ik daar qua experiment het verst ben gegaan en toch geslaagd ben. “

Ze is pas 32 en wordt een schitterende carrière voorspeld. In de wijngaarden rond de abdij wil ze de komende jaren pinot noir aanplanten, haar favoriete druif waarmee ze ooit een hele grote wijn wil maken. Het is de grappige Amerikaanse wijnmaker Ponzi, die ooit begonnen is als aëronautica-ingenieur en de poorten van Disneyland ontworpen heeft, die haar de liefde voor pinot noir heeft bijgebracht. Maken vrouwen anders wijn dan mannen ? “Er bestaat geen mannelijke of vrouwelijke wijn”, zegt vader Currado. “Er bestaat alleen goede of slechte wijn. Om goede wijn te maken volstaat niet alleen de techniek, maar is ook een hart nodig. En er is geen verschil tussen het hart van een man en dat van een vrouw. ” In vino veritas.

Betta’s rol in het familiewijnhuis is intussen overgenomen door haar jongere broer Luca (25) die bij Mouton-Rotschild in de leer ging en zich in Amerika verder bekwaamde. Hij wordt het grootste wijntalent van Italië genoemd. We horen nog van de Currado’s.

Ornella Muti brengt ons naar de oude abbazia, die sedert vele tientallen jaren onbewoond is gebleven, op een stel hippies na die het pand ooit gekraakt hebben. Onder het huis liggen de eikehouten vaten reeds klaar. De kelder heeft zware gewelven die door de tand des tijds een donker patina hebben gekregen. Hier dronken ooit de monniken hun wijn. De abdij is de eenvoud zelve, volledig in de geest van Benedictus van Nursia. Rond het jaar 1000 werd op deze plaats een eerste klooster neergezet, op de fundamenten waarvan in de veertiende eeuw het huidige gebouw werd opgetrokken. De buitenmuren met afbladderend oker zijn zo karakteristiek dat Ornella ze ongemoeid wil laten. Het ongeschonden heuvellandschap met grijze aarde, gele bodembedekkers en knoestige wijnranken is beangstigend mooi. Eeuwenlang hebben eenzame zielen hier kontemplatie gezocht, helemaal van de wereld afgesloten. In de barre wintermaanden moet het geïsoleerde leven hier hard zijn. “Ik zoek hier vooral rust en afzondering, een paar vrienden om me heen en af en toe een goed glas wijn”, zegt Ornella Muti. “Maar ik weet niet of ik hier de winter zal kunnen doorbrengen. De kinderen naar school voeren, zou reeds een immens probleem zijn. ” De inrichting wil ze helemaal zelf doen. Met oude en eenvoudige boerenmeubelen, arte povera-stijl. “Als vrouw van de jet set is ze verbazingwekkend aan eenvoud gehecht”, zegt haar vriendin. “De kinderen zijn voor haar het allerbelangrijkste. Als ze voor lange tijd weg moet, neemt ze de kinderen gewoon mee en stuurt ze naar de internationale school. “

We besluiten

de avond met Francesca en François, Betta en Léon in het landhuis. De oude pizza-oven brandt. Morgen gaan ze met zijn allen naar een waarzegger in Nice om hun toekomst te laten voorspellen. Francesca heeft het over Wilfried Martens met wie ze ooit de dans opende op het Gentse filmfestival : “Hij danst niet slecht, maar wat vertel je nu in godsnaam een eerste minister op de dansvloer ? ” Over Dominique Deruddere : “Een schat van een man en een goed regisseur. ” Over Wait until Spring, Bandini : “Het is een onrecht dat de film geen enkele kans gekregen heeft, zelfs nauwelijks uitgekomen is. ” In deze film van Deruddere speelde Muti eens niet de stereotiepe rol van de Italiaanse schone. Een andere prachtrol vertolkte ze in Il Frullo di Passero aan de zijde van Philippe Noiret, met wie ze verscheidene films draaide. “Ik hou het meest van dit soort films, waarin de grens tussen realiteit en het surreële vervaagt. Bovendien speel ik heel graag met Philippe. Hij is genereus als akteur, maar ook als mens. Maar maak je geen illuzie : ook deze film was geen commercieel sukses. ” Kan schoonheid een handicap zijn voor een aktrice ? “Nu minder dan vroeger. Nu zijn de mannequins de beauty-beasts en minder de filmaktrices. Vijfentwintig jaar geleden moest een aktrice in de eerste plaats mooi zijn, nu krijgt ze meer de kans om een karakter neer te zetten. ” Of ze haar leven zou overdoen nu ze de mooie en slechte kanten van het sukses kent ? “In grote lijnen wel. Ik ben dankbaar voor het sukses, maar het beangstigt me ook. Sukses geeft je heel veel, maar neemt ook veel weg. Het grootste offer dat ik gebracht heb, is dat mijn adolescentie werd weggebrand. Ik werd in het volwassen leven geworpen. ” Kan een filmster in Italië een normaal leven leiden ? “Moeilijk. Ik voel me voortdurend geobserveerd en dan ga je ook een attitude aannemen. Daarom lijkt die oude abdij me een geschikte plaats om me geregeld aan de wereld te onttrekken. ” Wat de toekomst brengen zal ? “Ik ben geen planner en geen dromer. In de chaos van de laatste jaren heb ik begrepen dat ik mijn weg vooral zelf moet zoeken. Het gevaar van geld en macht is dat je je geest, the spirit, gaat verwaarlozen. Alleen als je vanbinnen groeit, ben je voorbereid op wat het leven brengen kan. ” Betta vult de glazen bij, Ornella heeft genoeg genipt. Wanneer we vertrekken, zien we in een glimp hoe ze een biertje uit de koelkast ritst. Het lievelingetje van Marco Ferreri is ook maar een mens.

Ornella Muti en oenologe Elisabetta Currado proeven de wijn in de veertiende-eeuwse kelder van de abdij.

Na het inspekteren van de wijngaarden worden Ornella, Elisabetta en kunstenaar Léon Ribì (met baby) hartelijk ontvangen bij wijnboer Pino.

Twee uitbundige vrouwen in een vrolijke oude Fiat Cinquecento.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content